Σιωνισμός
Ο εβραϊκός εθνικισμός, ο οποίος έχει γίνει ευρύτερα γνωστός με τον όρο σιωνισμός, άρχισε να εκδηλώνεται «στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού φιλελεύθερου αστικού ιουδαϊσμού» και έπειτα να εδραιώνεται και να εξαπλώνεται αρχικά ως αντίδραση στις αντισημιτικές πρακτικές βίας και επιθέσεις που γνώρισαν οι Εβραίοι σε Πολωνία και Ρωσία από τα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Σιωνισμός θέλησε να συσπειρώσει όλο το φάσμα του εβραϊκού πληθυσμού στην δημιουργία ενός εβραϊκού κράτους. Εδώ, ωστόσο, υπήρξε μια μικρή διαφοροποίηση με τον ορθόδοξο ιουδαϊσμό, που τάχθηκε εναντίον του σιωνισμού καταγγέλλοντας τον πως δεν δεχόταν να περιμένει την επιστροφή του Μεσσία προτού γυρίσει στην Γη της Επαγγελίας.
Φαίνεται λοιπόν πως για τον ορθόδοξο ιουδαϊσμό, ο Σιωνισμός ξεκίνησε κάτι σαν –αν το φέρναμε στα δικά μας μέτρα- αίρεση. Ήταν σίγουρα δε κατακριτέος και θεωρούνταν βλάσφημο εγχείρημα για τους Ορθόδοξους Εβραίους. Η ονομασία του προήλθε από τον λόφο Σιών της Ιερουσαλήμ. Δημιουργός της Παγκόσμιας Σιωνιστικής Οργάνωσης ήταν ο Θεόδωρος Χέρτζλ , ο όποιος το 1897 οραματίστηκε ενός αυτόνομου και ανεξάρτητου Ιουδαικού κράτους. Η δημιουργία του κράτους, βέβαια, δεν εκλαμβάνονταν απλώς ως θρησκεία αλλά ως έθνος. Ένα από τα επιχειρήματα του σιωνισμού όσον αφορά την γεωγραφική τοποθέτηση του κράτους αυτού ήταν η σύνδεση της εβραϊκής θρησκείας με την Ιερουσαλήμ και το Ισραήλ.
Η επιρροή που ασκούσε ο σιωνισμός στους εβραϊκούς πληθυσμούς εντάθηκε πέρα από τις διώξεις που υπέστησαν από την Ρωσική αυτοκρατορία στα τέλη του 19ου αιώνα, κυρίως από την πολιτική της γενοκτονίας που ακολούθησαν οι Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Πριν από τις πρακτικές που διέπραξε το ναζιστικό καθεστώς, ο Σιωνισμός κατακρίνονταν από την πλειοψηφία των Ορθόδοξων Εβραίων. Σταδιακά με τις πρακτικές να πολλαπλασιάζονται η άποψη για τον Σιωνισμό φαίνεται πως άλλαζε, ενώ δε κατέληξε εν τέλει να είναι η κυριότερη έκφραση των Εβραίων. Επιπλέον, διαφοροποιήσεις στις απόψεις υπήρχαν όχι μόνο στο θέμα των συνόρων του κράτους, αλλά και γενικότερα στην κυριότερη αρχή του που ήταν η δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους.
Κάποιοι λόγοι είναι πως ορισμένοι πληθυσμοί έχουν μεγαλύτερα συμφέροντα όταν αποτελούν μειονότητα μιας χώρας ανεπτυγμένης, παρά αν θα ήταν κράτος. Για παράδειγμα, οι Εβραίοι κάτοικοι των Η.Π.Α. εκδήλωσαν μια αντί- σιωνιστική τάση καθώς υπήρχε ο φόβος πως αν αναγνωρίζονταν ως ξεχωριστό κράτος θα έχαναν τα δικαιώματα τους στις Η.Π.Α . Τέλος, η τελική εδραίωση της σιωνιστικής ιδέας στο ευρύ φάσμα της εβραϊκής κοινότητας ήρθε με το τέλος του αραβοϊσραηλινού πολέμου το 1967. Η νίκη του Ισραήλ σε αυτόν τον πόλεμο είχε και θρησκευτικό χαρακτήρα καθώς οι περιοχές που καταλήφθηκαν είναι άμεσα συνδεδεμένες με την εβραϊκή θρησκεία ( Ιουδαία , Σαμάρεια).
Σιωνισμός – Αραβικός Εθνικισμός
Το αραβικό εθνικό κίνημα αναπτύχθηκε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε το όνειρο δημιουργίας ενός Παν-Αραβικού εκσυγχρονισμένου κράτους που θα συνδύαζε την πολιτική με την θρησκεία. Είναι λογικό λοιπόν, ο σιωνισμός και ο αραβισμός να βρίσκονταν συνεχώς σε αντιπαράθεση κυρίως όταν υπόνοιες για το εν δυνάμει κράτος των Εβραίων τοποθετούνταν «κάπου εκεί» ανάμεσα στον Αραβικό κόσμο.
Πέραν του ότι η «Μεγάλη Ιδέα» του ενός ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με αυτήν του άλλου και κανείς δεν εξέταζε το ενδεχόμενο για την οικοδόμηση μιας σύνθετης οντότητας, πολυδογματικής και πολυπολιτισμικής, ο Αραβικός κόσμος κατέστησε φανερό πως δεν ήταν δεκτό να παρθεί δικό του έδαφος για την δημιουργίας ενός αλλόθρησκου κράτους-έθνους. Το δίπολο των εθνικισμών, άλλωστε είναι φανερό ακόμα και στις μέρες μας. Το Ισραήλ δεν είναι περισσότερο συμπαθές από τα υπόλοιπα αραβικά κράτη απ’ ότι ήταν στις αρχές δημιουργίας του.
