Μετά την τελεσίδικη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αντισυνταγματικότητα του νόμου Παππά, πρώτιστο μέλημα της νομοθετικής λειτουργίας σχετικά με τη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου, αποτελεί η επανασύσταση του ΕΣΡ. Σε όλο αυτό το διάστημα που διαδραματίζονται οι εξελίξεις για τις τηλεοπτικές άδειες, δύο διαπιστώσεις είναι ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι κοινά αποδεκτές. Ανεξαρτήτως μάλιστα προσωπικών αξιολογικών κρίσεων και τοποθετήσεων του καθενός, καθώς αυτές απορρέουν από την απλή λογική. Η πρώτη διαπίστωση, είναι πως η απόφαση της εκτελεστικής εξουσίας για 4 τηλεοπτικές άδειες πανελλαδικής εμβέλειας, αναμφίβολα είναι αυθαίρετη. Δεν χρειάζεται να μακρηγορήσει κανείς με επιχειρήματα περί ελευθερίας και πλουραλισμού. Από τη φύση της, ήταν μια απόφαση αντιδημοκρατική που εδραζόταν σε έωλα επιχειρήματα. Η δεύτερη διαπίστωση απλής λογικής, που κι αυτή δύσκολα καταρρίπτεται, είναι πως τα ιδιωτικά κανάλια εν συνόλω, πέραν της ποιοτικής κατρακύλας τους, έχουν απωλέσει τον ενημερωτικό και ειδησεογραφικό τους χαρακτήρα. Αντ’ αυτού επιδίδονται σε μια εξόφθαλμη και πολλές φορές χυδαία αντικυβερνητική ρητορική, με στόχο την προάσπιση των δικών τους συμφερόντων. Κάτι που ουδεμία σχέση έχει με την σφαιρική και αχρωμάτιστη ενημέρωση του πολίτη. Αυτές λοιπόν, είναι δύο απλές διαπιστώσεις με εμφανείς αντιδημοκρατικές εκφάνσεις.
Ποιος είναι ο ρόλος του ΕΣΡ
Σε αυτό το σημείο είναι που αναδεικνύεται ο ρόλος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ως ρυθμιστικού και κανονιστικού παράγοντα. Αυτό έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να ρυθμίσει τα ανωτέρω, τόσο των αριθμό των αδειών, όσο και «την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων», όπως ορίζει και το Σύνταγμα. Το ΕΣΡ ανήκει στις θεσμοθετημένες Ανεξάρτητες Αρχές, στις διοικητικές δηλαδή υπηρεσίες που ναι μεν αποτελούν κρατικά όργανα, εκφεύγουν όμως του ιεραρχικού ελέγχου και της εποπτείας της κεντρικής διοίκησης. Υπόκεινται μόνο σε δικαστικό έλεγχο νομιμότητας, χωρίς να υπέχουν υποχρέωση υπακοής έναντι των οργάνων της εκτελεστικής εξουσίας. Το Σύνταγμα κατοχυρώνει τη συγκρότηση και λειτουργία των Ανεξάρτητων Αρχών ως σύνολο, στο άρθρο 101 Α παρ. 1,2 και 3 όπου: «τα μέλη τους διορίζονται με ορισμένη θητεία και διέπονται από προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία…η επιλογή τους γίνεται με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής με επιδίωξη ομοφωνίας ή πάντως με την αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 των μελών της».
Υπάρχουν αρκετές Ανεξάρτητες Αρχές, αλλά 5 από αυτές κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα, μετά και τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001, γεγονός που τους προσδίδει και το ανάλογο κύρος. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και το ΕΣΡ. Οι υπόλοιπες τέσσερις, είναι το ΑΣΕΠ (Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού), η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και ο Συνήγορος του Πολίτη. Τα όργανα του κράτους λοιπόν και κυρίως η εκτελεστική εξουσία, δε μπορούν να παρέμβουν στον τρόπο με τον οποίο αυτές ασκούν τα καθήκοντα τους. Το ΕΣΡ πιο συγκεκριμένα κατοχυρώνεται από το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος: «ο έλεγχος της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων, υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης…ο άμεσος έλεγχος του Κράτους έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων…». Η λειτουργία του ΕΣΡ διέπεται από νόμους και προεδρικά διατάγματα, όπου ορίζεται ότι ο έλεγχος της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης, καθώς και η επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης της νομοθεσίας, «υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΣΡ». Καθιερώνεται έτσι, ένα τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ του ΕΣΡ για κάθε θέμα που αφορά τη λειτουργία των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών. Το ΕΣΡ τέλος, είναι ένα επταμελές όργανο, απαρτιζόμενο από τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και πέντε μέλη.
