Έκρυθμη και δίχως ιδιαίτερες ελπίδες αποκλιμάκωσης χαρακτηρίζεται η κατάσταση στην γείτονα χώρα των Σκοπίων, όπου το τελευταίο τριήμερο βλέπουμε την μία ένταση να ξεσπά μετά την άλλη συνθέτοντας ένα τοπίο απόλυτης πολιτικής κρίσης. Το χρονικό φυσικά της κρίσης δεν έχει ως αφετηρία την περασμένη Πέμπτη όπου σημειώθηκαν επεισόδια που συγκλόνισαν τη διεθνή κοινότητα.
Εκλογές: η κρίση μόλις φαίνεται να ξεσπά
Η ΠΓΔΜ βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο από τον Δεκέμβρη, όταν το Συντηρητικό κόμμα του Νίκολα Γκρουέφσκι κέρδισε τις εκλογές, αλλά δεν είχε τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών για να σχηματίσει κυβέρνηση. Οι συζητήσεις για τη δημιουργία συνασπισμού κατέρρευσαν όταν ο Γκρουέφσκι δεν συμφώνησε στις απαιτήσεις των εκπροσώπων των αλβανικών κομμάτων. Ο Ζάεφ, ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, εξασφάλισε τη συνεργασία ενός αλβανικού κόμματος λαμβάνοντας 69 από τις 120 έδρες, ωστόσο ο πρόεδρος της χώρας Γκεόργκε Ιβάνον αρνήθηκε να του δώσει εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης.
Την Πέμπτη οι συντηρητικοί εθνικιστές πρωταγωνιστούν σε αιματηρά επεισόδια
Η εκλογή για πρώτη φορά στη θέση του προέδρου του κοινοβουλίου, Αλβανού βουλευτή προερχόμενου από το κόμμα μειοψηφίας, αποτέλεσε την αφορμή μόνο για να βγουν στην επιφάνεια τα εθνικά προβλήματα των Σκοπίων και του ευρύτερου χώρου των πρώην Γιουγκοσλαβικών κρατών. Ο ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Ζόραν Ζάεφ γρονθοκοπήθηκε και τραυματίστηκε μετά την εισβολή υποστηρικτών του συντηρητικού πρώην κυβερνώντος κόμματος στην αίθουσα συνεδριάσεων του κοινοβουλίου, με τον ίδιο να καταγγέλλει πως επρόκειτο για μια οργανωμένη απόπειρα δολοφονίας. Ενώ μάλιστα σοβαρότερα φαίνεται να είναι ο αλβανικής καταγωγής βουλευτής Ζ. Σέλα ο οποίος σύρθηκε από το πλήθος εντός του κοινοβουλίου. Είναι σημαντικό βέβαια να σημειωθεί ότι η Αλβανία κρατάει με τις δηλώσεις της σαφείς αποστάσεις.
Τα επεισόδια συνεχίζονται και την Παρασκευή
Διαδήλωση πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής στο κέντρο των Σκοπίων, έξω από το Κέντρο Πληροφόρησης της ΕΕ, με τη συμμετοχή επί το πλείστον υποστηρικτών του VMRO – DPMNE, του κόμματος του πρώην πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι στον απόηχο των επεισοδίων της προηγούμενης μέρας.
Οι διαδηλωτές, που είχαν κλείσει για αρκετή ώρα και τα δύο ρεύματα της Λεωφόρου Κλίμεντ Οχρίντσκι, κρατούσαν σημαίες και τραγουδούσαν πατριωτικά τραγούδια. Ενώ φώναζαν «εκλογές-εκλογές» και αντιευρωπαϊκά συνθήματα, θεωρώντας ότι υπάρχει ανάμειξη της ΕΕ στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας και υποστήριξη στη Σοσιαλδημοκρατική Ένωση, η οποία επιδιώκει να σχηματίσει κυβέρνηση με τη στήριξη της αλβανικής μειοψηφίας του κοινοβουλίου. Εξοργιστικές θεωρήθηκαν από τους εθνικιστές διαδηλωτές οι δηλώσεις των Βρυξελλών μέσω των οποίων η εκλογή του Αλβανού Ταλάτ Τζαφέρι στην προεδρία της Βουλής χαρακτηρίστηκε ως θετική εξέλιξη.
Ο σοσιαλδημοκράτης Ζάεφ περνάει στην αντεπίθεση
Στον σχηματισμό νέας κυβέρνησης θα προχωρήσει ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης υπό τη Σοσιαλδημοκρατική Ένωση όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο ηγέτης της, Ζόραν Ζάφε. Η κίνηση αυτή θεωρείται υψηλού ρίσκου, καθώς ενδέχεται να αναζωπυρώσει την ένταση στη χώρα. Σήμερα, σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «ο πρόεδρος του κοινοβουλίου εξελέγη με βάση τον νόμο και μια νέα κυβέρνηση θα εκλεγεί προσεχώς, με βάση το Σύνταγμα και τους νόμους». Από την πλευρά του όμως, το κόμμα του Νίκολα Γκρουέφκσι κατήγγειλε τον «παντελώς παράνομο τρόπο εκλογής του προέδρου του κοινοβουλίου».
Η κίνηση αυτή για τον σχηματισμό κυβέρνησης, την οποία είχαν προαναγγείλει οι Σοσιαλδημοκράτες, αναμένεται να πυροδοτήσει νέα ένταση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, καθώς θεωρείται απίθανο ο Γκιόργκε Ιβάνοφ, πρόεδρος της χώρας και σύμμαχος του Γκρουέφσκι, να επιτρέψει στον Ζάεφ να κάνει κυβέρνηση. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως για περίπου μια δεκαετία οι δυο άντρες δημιούργησαν ένα ιδιότυπο καθεστώς απόλυτης κυριαρχίας τους. Έτσι με τον Ιβάνοφ πρόεδρο, είναι αμφίβολο ακόμη και το αν η υπηρεσιακή κυβέρνηση, που προέκυψε μετά την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης πλειοψηφίας, θα δεχθεί να παραδώσει την εξουσία καθώς ελέγχεται από τον Γκρουέφσκι.
Αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα
Να σταματήσουν να ασκούν πιέσεις και να δώσουν τη δυνατότητα στις εγχώριες πολιτικές δυνάμεις να καθορίσουν το μέλλον των Σκοπίων κάλεσε τους ξένους παράγοντες το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας με αφορμή τα γεγονότα που σημειώθηκαν την Πέμπτη στο κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ. Ειδικότερα, το ρωσικό υπουργείο στην ανακοίνωση του, εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για τα γεγονότα που διαδραματίζονται στη χώρα αυτή, επιρρίπτοντας ευθύνες στη σκοπιανή αντιπολίτευση για την οποία αναφέρει ότι “στις 27 Απριλίου, η αντιπολίτευση, αφού έχασε με βάση τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, επιχείρησε ουσιαστικά να καταλάβει βίαια την εξουσία στη χώρα, εκλέγοντας με δική της πρωτοβουλία τον πρόεδρο της Συνέλευσης (Βουλής) παραβιάζοντας ωμά τις υπάρχουσες διαδικασίες”.
Στον αντίποδα, οι ΗΠΑ με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδικάζει τις βίαιες επιθέσεις και κάνει έκκληση στις αρχές της ΠΓΔΜ να εγγυηθούν την ασφάλεια όλων των μελών του κοινοβουλίου και να ερευνήσουν διεξοδικά την επίθεση καθώς και να λογοδοτήσουν τα πρόσωπα που διέπραξαν τις βίαιες ενέργειες. Μάλιστα αρμόδιος αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ είναι προγραμματισμένο να μεταβεί στα Σκόπια την Δευτέρα, ημέρα κατά την οποία θα καταφθάσει στη χώρα και ο Ευρωπαίος επίτροπος.
Από την πλευρά του το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε με έντονο τρόπο τα επεισόδια, όπως αναφέρει η Deutsche Welle. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Μάρτιν Σέφερ δήλωσε «Αυτό που συνέβη χθες είναι απαράδεκτο». Αφού χαρακτήρισε αυτούς που εισέβαλαν στη βουλή ως «προφανώς τραμπούκους», ο κ. Σέφερ κατέστησε σαφές ότι αυτή η συμπεριφορά δεν συνάδει με τις ευρωπαϊκές αξίες. Ασκώντας κριτική στην παθητική στάση της αστυνομίας κατά την εισβολή, ζήτησε να διασφαλίσουν οι αρχές την «κανονική δημοκρατική διαδικασία της εκλογής ενός προέδρου της βουλής».
Ανησυχία υπάρχει και στη Σερβία όπου προγραμματίζεται έκτακτη σύσκεψη των υπηρεσιών ασφαλείας, ενώ ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Βούτσιτς έχει -σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ- συνομιλίες για το θέμα και με άλλους ηγέτες των Βαλκανίων. «Οποιαδήποτε αστάθεια στην ΠΓΔΜ θα επηρεάσει ολόκληρα τα Βαλκάνια», προειδοποιεί ο ίδιος.
Η θέση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών γνωστοποιήθηκε αργά χθες βράδυ με ανακοίνωση, με την οποία διαπιστώνει «με λύπη και ανησυχία ότι η ΠΓΔΜ διολισθαίνει σε βαθιά πολιτική κρίση».
