“I came from the people. they need to adore me,
so Christian Dior me from my head to my toes”
-Evita (1996 film)
Ο Γάλλος σχεδιαστής Christian Dior γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου του 1905 στις ακτές της Νορμανδίας και ήταν το δεύτερο από πέντε αδέρφια. Σε ηλικία πέντε ετών, εκείνος και η οικογένειά του μετακόμισαν στο Παρίσι, όπου και πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Ο ίδιος ο Dior, με το διάσημο New Look που λάνσαρε το 1947, διαμόρφωσε όλη τη μόδα της δεκαετίας του ’50 και υπήρξε το αντίπαλον δέος της Chanel την περίοδο εκείνη. Κυριάρχησε στη μεταπολεμική περίοδο, μπήκε στο πάνθεον της παγκόσμιας μόδας σε μόλις μία δεκαετία από την ίδρυση του Οίκου του – αφού πέθανε αιφνιδίως το 1957 – και έγινε ο πρώτος σχεδιαστής μόδας που κόσμησε το εξώφυλλο του θρυλικού περιοδικού ΤΙΜΕ.
Ποιος ήταν όμως ο Christian Dior και πόσα του χρωστάμε;
Ο Dior πριν τον Dior
Γεννήθηκε το 1905 στο Grandville της Νορμανδίας σε μια αρκετά εύπορη οικογένεια. Ο πατέρας του, Maurice, είχε μαζί με τα αδέρφια του την εταιρεία λιπασμάτων “Dior Freres”, η οποία τους επέτρεπε κάτι παραπάνω από μια άνετη ζωή. Το 1910 η οικογένεια μετακομίζει στο Παρίσι, ενώ εξακολουθεί να επισκέπτεται το Grandville τα καλοκαίρια. Οι γονείς του είχαν την ελπίδα ότι ο Christian θα ασχοληθεί με τη διπλωματία. Η καλλιτεχνική του φύση, όμως, ήταν εμφανής από μικρή ηλικία.
Η μεγάλη αδυναμία που είχε στη μητέρα του, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ήταν ομοφυλόφιλος, τον έκαναν να λατρέψει τη γυναίκα και επηρέασαν ξεκάθαρα τη μετέπειτα πορεία του. Αρχικά, για να έχει ένα “χαρτζιλίκι”, πουλούσε τα σχέδιά του έξω από το σπίτι του, προς 10 cents το ένα, ενώ το 1928 εγκατέλειψε τις σπουδές του και με χρήματα που πήρε από τον πατέρα του, χρηματοδότησε μια γκαλερί. Η πορεία της, όμως, ήταν βραχύβια, καθώς το κραχ του 1929 έφερε την οικονομική καταστροφή για την “Dior Freres”. Μετά την απώλεια του βασικού της χρηματοδότη, η γκαλερί δεν μπορούσε να συνεχίσει τη λειτουργία της. Παράλληλα, το 1931, πεθαίνει η μητέρα και ο αδερφός του.
Το 1937 μπαίνει για τα καλά στη ζωή του η μόδα. Πλέον, δεν πουλά τα σχέδιά του για 10 cents, αλλά εργάζεται στον οίκο του Robert Piguet, ο οποίος του δίνει την ευκαιρία να σχεδιάσει για τρεις από τις κολεξιόν του. Μάλιστα, ένα από τα δικά του σχέδια, το φόρεμα “Cafe Anglais” έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής.
“Robert Piguet taught me the virtues of simplicity
through which true elegance must come”
-Christian Dior
Κατά τη διάρκεια της θητείας του με τον Piguet, ο Dior συνεργαζόταν με τον Pierre Balmain. Αποχώρησε, όμως, προκειμένου να υπηρετήσει στο στρατό κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την απόλυσή του, το 1942, εργάστηκε στον οίκο του Lucien Lelong, όπου, και πάλι μαζί με τον Balmain, ήταν βασικοί σχεδιαστές. Στο υπόλοιπο της διάρκειας του πολέμου, ο ίδιος ο Lelong επιθυμούσε να κρατήσει ζωντανή τη Γαλλική μόδα, από πεποίθηση, για λόγους τόσο οικονομικούς όσο και καλλιτεχνικούς. Έτσι, Dior και Balmain σχεδίαζαν ρούχα για τις συζύγους των Ναζί αξιωματικών, αλλά και για τους δοσίλογους Γάλλους. Το φαινόμενο δεν ήταν σπάνιο, αφού όσοι οίκοι παρέμειναν ανοικτοί κατά την περίοδο του πολέμου, όπως οι Nina Ricci, Jean Patou και Jeanne Lanvin, προκειμένου να μπορέσουν να λειτουργήσουν, σχεδίαζαν ρούχα για τη μόνη πελατεία που είχε τη δυνατότητα να τα αγοράσει. Στον αντίποδα αυτού, η αδερφή του Dior, Catherine, ήταν μέλος της Γαλλικής Αντίστασης και αιχμαλωτίστηκε από τη Gestapo. Οδηγήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος του πολέμου το 1945, οπότε και απελευθερώθηκε.
Ο Οίκος Dior και το New Look
“I dream of making women not only more beautiful, but also happier”
– Christian Dior
Στις 6 Δεκεμβρίου του 1946, με την υποστήριξη του Marcel Boussac, επιτυχημένου επιχειρηματία, γνωστού και ως “ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γαλλία”, ο Dior ιδρύει το δικό του Οίκο μόδας. Η πρώτη του συλλογή έχει τίτλο “Corolle” και λανσάρεται στις 12 Φεβρουαρίου του 1947. Η ονομασία, όμως, που την έκανε παγκοσμίως γνωστή και τη χαρακτήρισε, της δόθηκε από την αρχισυντάκτρια του Harper’s Bazaar, Carmel Snow. Ποια ήταν αυτή;
Μα φυσικά, “New Look”!
Η κολεξιόν αυτή επαναφέρει τη γυναικεία θηλυκότητα, σε μια περίοδο που οι γυναίκες το χρειάζονταν όσο ποτέ, έχοντας μόλις βγει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκειά του, έπρεπε να εργαστούν για να μπορέσουν να ζήσουν, αφού οι άνδρες ήταν στα μέτωπα πολεμώντας τους Ναζί. Ακόμα, όμως, και όσες δεν χρειάζονταν εργασία για βιοποριστικούς λόγους, αντιμετώπιζαν το πρόβλημα της έλλειψης υφασμάτων και επομένως…φορούσαν λιγότερο ύφασμα. Το ύψος της πλάτης είχε πέσει κατά πολύ στην προηγούμενη δεκαετία και οι ώμοι έμεναν συχνά ακάλυπτοι. Ναι, καλά καταλάβατε, το strapless εφευρέθηκε καθαρά για λόγους οικονομίας στο ύφασμα!
Το 1947, λοιπόν, με το New Look, σηματοδοτεί την αρχή της δεκαετίας του ’50 για τη μόδα. Μιας δεκαετίας στην οποία το ηθικό όλων χρειάζεται αναπτέρωση, οι γυναίκες θέλουν πίσω τη θηλυκότητά τους, θέλουν να αισθανθούν ξανά… πριγκίπισσες. Η παρθενική κολεξιόν του Dior προτείνει ακριβώς αυτό: αφθονία υφάσματος και κομψότητα. Τονίζει ξανά το στήθος, σμιλεύει τη μέση και δίνει έμφαση στους γοφούς. Η φούστα, σε πατρόν ομπρέλας, για τις πρωινές εμφανίσεις, σταματά στη μέση της γάμπας, κάτι που από τη μία κολακεύει απόλυτα το πόδι, όμως, από την άλλη, συνάντησε αντίσταση από πολλές κυρίες που δυσκολεύτηκαν να προσαρμοστούν στις νέες επιταγές και να καλύψουν τα πόδια τους, καθώς είχαν συνηθίσει σε κοντύτερα ρούχα, και πάλι λόγω έλλειψης υφάσματος κατά την περίοδο του πολέμου. Ο κορσές ανασύρεται από τη Belle Epoque και επανέρχεται στην καθημερινότητα των γυναικών, προκειμένου να τονίσει το στήθος αλλά και να στενέψει κατά πολύ τη μέση.
Δεν σταματά, όμως, εκεί, αφού η Corolle αποτελούσε μια ολοκληρωμένη πρόταση, από την κορυφή μέχρι τα νύχια. Ο Dior λανσάρει την κάλτσα με ραφή στο πίσω μέρος, εξελίσσοντας μια ιδέα του Max Factor (κατά την περίοδο του πολέμου, είχε λανσάρει ένα μαύρο eyeliner με το οποίο οι γυναίκες μπορούσαν να τραβήξουν μια γραμμή κατά μήκος της γάμπας τους, ώστε να δίνουν την εντύπωση ότι φορούσαν κάλτσες, τις οποίες στην πραγματικότητα δεν μπορούσαν να αγοράσουν) και την κάνει μόδα. Επιλέγει γόβες με ελαφριά μύτη και λεπτό τακούνι στο απόλυτα κολακευτικό ύψος για το πόδι, δηλαδή στα 8 εκατοστά. Ολοκληρώνει το πρωινό look με το Coolie Hat, ένα πλατύγυρο καπέλο και γάντια μέχρι τον καρπό, από σουέντ, μετάξι ή δέρμα. Στις καινοτομίες του Dior περιλαμβάνεται και το σακάκι Bar. Αυτό που το έκανε διαφορετικό ήταν η ορθή γωνία που σχηματίζεται με ραφή στο ύψος της μέσης. Στόχος του ήταν να αναδείξει το γυναικείο σώμα, τονίζοντας τις καμπύλες του και δίνοντάς του ένα σχήμα κλεψύδρας. Προκειμένου να το επιτύχει, δε δίσταζε να θυσιάσει τη χρηστικότητα, προσθέτοντας τσέπες στα φορέματά του, αποκλειστικά και μόνο για να τονίσει τους γοφούς.
Τα πράγματα διαφοροποιούνται ελαφρά όταν μιλάμε για το βραδινό ένδυμα. Εδώ, η πριγκίπισσα που κρύβει μέσα της κάθε γυναίκα εξωτερικεύεται, χάρη στον Dior. Το μήκος φτάνει στον αστράγαλο και χρησιμοποιεί layers που δίνουν πολύ όγκο. Η μέση εξακολουθεί να είναι πολύ λεπτή και το στήθος να τονίζεται. Χρησιμοποιεί τα strapless της προηγούμενης δεκαετίας ή προσθέτει ένα πολύ λεπτό ραντάκι, ενώ προτιμά και τα αποκαλυπτικά ντεκολτέ, συνήθως σε σχήμα καρδιάς. Διακοσμεί τα φορέματα με υφασμάτινα λουλούδια ή με κεντήματα σε σχήμα λουλουδιών, με χάντρες, πέρλες ή δαντέλα και χρησιμοποιεί πολύ τούλι. Χαρακτηριστικά, για τη δημιουργία μιας τέτοιας τουαλέτας, ο Dior χρειάζεται πάνω από 20 μέτρα ύφασμα, για να πετύχει τον επιθυμητό όγκο. Λατρεύει τα έντονα χρώματα, έχοντας ιδιαίτερη αδυναμία στο κοραλλί, ενώ χρησιμοποιεί ασπρόμαυρο αλλά και χρυσό.
Ενστάσεις & Αντιστάσεις
“Simplicity, good taste and grooming are the three fundamentals
of good dressing and these do not cost money”
-Christian Dior
Το New Look, αλλά και ο ίδιος ο Dior, κατηγορήθηκαν ότι δεν είχαν επαφή με την οικονομική πραγματικότητα της μεταπολεμικής περιόδου. Χρησιμοποιώντας μεγάλες ποσότητες υφάσματος και τα ακριβότερα υλικά, όπως μετάξι, μουσελίνα, δέρμα, μεταξωτό τούλι και βενετσιάνικη δαντέλα, καθιστούσε τις δημιουργίες του απρόσιτες για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού που βρισκόταν σε συνθήκες οικονομικής ανέχειας και προκαλούσε το κοινό αίσθημα.
Επιπλέον, η Chanel τον κατηγόρησε έντονα για την επαναφορά του κορσέ, θεωρώντας ότι επέστρεφε τις γυναίκες σε μια εποχή περιορισμού, την οποία αγωνίστηκαν για να τερματίσουν και ως απάντηση, λάνσαρε το tweed ταγιέρ. Τέλος, αμφισβητήθηκε το πόσο “νέο” ήταν πράγματι το New Look, αφού στην ουσία αποτελούσε μια εκμοντερνισμένη εκδοχή της Belle Epoque, από την οποία και εμπνεύστηκε ο Dior.
Τίποτα, όμως, από όλα αυτά δεν στάθηκε αρκετό για να υπερνικήσει την επιθυμία των γυναικών να αποκτήσουν ξανά τη θηλυκότητά τους και να αισθανθούν ξανά πριγκίπισσες! Έτσι, ο Dior έγινε ο κυρίαρχος της δεκαετίας του 1950, έχοντας, ίσως, να μοιραστεί το θρόνο του με τη Chanel και το jacket της.
Ο Θάνατος του Dior και η Διαδοχή
Το 1957, μία μόλις δεκαετία από τη δημιουργία του δικού του Οίκου και την κυκλοφορία της Corolle, ο Christian Dior αφήνει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 52 ετών, κατά τη διάρκεια διακοπών του στο Montecatini της Ιταλίας, στις 24 Οκτωβρίου. Η επίσημη αιτία θανάτου είναι έμφραγμα. Οι λόγοι που το προκάλεσαν, όμως, αποτελούν μυστήριο μέχρι και σήμερα. Κατά την πρώτη εκδοχή, πνίγηκε από ένα ψαροκόκαλο. Σύμφωνα με μια δεύτερη, είχε προηγηθεί ένα παιχνίδι με χαρτιά, στο οποίο μάλλον έχασε ή στρεσαρίστηκε. Υπάρχει και μια τρίτη – που αποτελεί φήμη της εποχής – και τον θέλει να παθαίνει έμφραγμα μετά από μια έντονη ερωτική πράξη, κατά τη διάρκεια συμμετοχής του σε όργιο. Επίσημη αιτιολογία δεν υπάρχει.
Στον Οίκο Dior, τον αντικατέστησε ο τότε 21 ετών Yves Saint Laurent, που θα αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της μόδας στις δεκαετίες που ακολούθησαν.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Μόδα χρωστάει πολλά στον γόνο της εύπορης οικογένειας που λάτρεψε τη γυναίκα, της έδωσε πίσω την κομψότητά της, μετά από μια δύσκολη περίοδο και επηρέασε και εξακολουθεί να επηρεάζει πολλούς μεταγενέστερους δημιουργούς, της μόδας και όχι μόνο. Και όλα αυτά, ο Dior τα κατάφερε σε μόλις 10 χρόνια!
“After women, flowers are the most divine creations”
-Christian Dior
https://www.youtube.com/watch?v=tojt_3dtbas
Πηγές: wikipedia.org // dior.com // “Fashion Since the 1900’s” // vogue.com
Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως την κυρία Σοφία Κατσούρα για τις πολύτιμες πληροφορίες.
