
Κλωντ Μονέ: ο ζωγράφος που κατάφερε να καθιερώσει την δική του αντίληψη για την τέχνη. Ένας από τους βασικούς εκπροσώπους του ρεύματος του Ιμπρεσιονισμού, που αρνήθηκε να συμβιβαστεί με καλλιτεχνικές νόρμες, οι οποίες δεν τον εξέφραζαν. Οι πίνακές του είναι διάσημοι για τα παιχνίδια με το χρώμα, το φως και την οπτική. Ο ίδιος, παρά τις δυσκολίες που συνάντησε στην αρχή, κατάφερε να καθιερωθεί και να αναγνωριστεί. Μάλιστα, αποτελεί ένα από τα σπάνια παραδείγματα εικαστικών, των οποίων το έργο απέκτησε τεράστια αξία όσο ζούσαν. Ας ταξιδέψουμε στον κόσμο του Μονέ, έναν κόσμο γεμάτο χρώματα και φως.
Τα πρώτα χρόνια και η απεγνωσμένη προσπάθεια εύρεσης του καλλιτεχνικού του δρόμου
Ο Κλωντ Μονέ γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου του 1840 και ανήκε σε οικογένεια εύπορων εμπόρων. Το επάγγελμα του πατέρα του οδήγησε την οικογένεια να ζήσει στη Χάβρη, ένα εμπορικό λιμάνι που τοποθετείτο στις όχθες του Σηκουάνα. Η μετακόμιση πραγματοποιήθηκε το 1845, όταν ο μικρός Κλωντ ήταν μόλις 5 ετών. Ο Μονέ ήρθε σε επαφή με τη ζωγραφική σε αρκετά μικρή ηλικία, επιδεικνύοντας ένα έμφυτο, πηγαίο ταλέντο. Όταν ο ζωγράφος έφτασε στην ηλικία των δεκατριών ετών, γνώρισε τον Εζέν Μπουντέν, ο οποίος αποτέλεσε και τον πρώτο του δάσκαλο ζωγραφικής. Ο Εζέν Μπουντέν προέτρεπε τον μικρό Κλωντ να ασχοληθεί με την απεικόνιση της φύσης και της υπαίθρου, κοινών θεμάτων που συνήθιζαν να χρησιμοποιούν ως πεδία έμπνευσης οι ζωγράφοι της συγκεκριμένης περιόδου.

Το 1859, ο Μονέ μετακόμισε στο Παρίσι, όπου και άρχισε να φοιτά στην Ελβετική Ακαδημία. Στην πρωτεύουσα της Γαλλίας, ο νεαρός ζωγράφος είχε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με έργα σπουδαίων καλλιτεχνών, τα οποία στεγάζονταν στο Μουσείο του Λούβρου. Σύντομα, ο νεαρός Μονέ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές του λόγω αιφνιδίου επιστράτευσης που τον έστειλε στην Αλγερία. Δυστυχώς, στις δύσκολες συνθήκες του πολέμου, αρρώστησε από τυφοειδή πυρετό και θα κινδύνευε σοβαρά αν η θεία του δε φρόντιζε να εξαγοράσει την υπόλοιπη θητεία του. Έτσι, ο Κλωντ Μονέ επέστρεψε στις σπουδές του και στις καλλιτεχνικές του δραστηριότητες. Ωστόσο, τα πράγματα για αυτόν δεν έμοιαζαν τόσο ευοίωνα.
Η απογοήτευση που του προκαλούσε ο κλασικιστικός τρόπος προσέγγισης της τέχνης της Ακαδημίας και η αδυναμία του να συνεισφέρει οικονομικά στην οικογένεια του, τον οδήγησαν στην αυτοκτονία. Ο Μονέ, το 1868 προσπάθησε να αυτοκτονήσει πέφτοντας στο Σικουάνα. Ευτυχώς επιβίωσε και συνέχισε να δημιουργεί.
Ο Κλωντ Μονέ ως εκπρόσωπος του κινήματος του Ιμπρεσιονισμού
Ο Κλωντ Μονέ, αρνούμενος να ασχοληθεί ακαδημαϊκά με τη ζωγραφική λόγω της διαφωνίας του με τον τρόπο προσέγγισης της τέχνης, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα στο ατελιέ Σαρλ Γκλαίρ, όπου συνδέθηκε με άλλους καλλιτέχνες όπως ο Ρενουάρ, ο Μπαζίλ και ο Σίσλεϊ. Οι τελευταίοι μαζί με τον Μονέ, τον Πισάρο και τον Σεζάν αποτέλεσαν τους βασικούς εκπροσώπους του ρεύματος του Ιμπρεσιονισμού.
O Iμπρεσιονισμός αποτέλεσε καλλιτεχνικό ρεύμα που γεννήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και επηρέασε εκτός από τη ζωγραφική και άλλες μορφές τέχνης. Χαρακτηριστικά των έργων των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων, αποτελούν τα παιχνίδια με τα χρώματα και το φως. Στους ιμπρεσιονιστικούς πίνακες απεικονίζονται εξωτερικά τοπία, συνήθως από ιδιαίτερες οπτικές γωνίες με αρκετά ζωντανά χρώματα. Απώτερο στόχο των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων αποτελούσε η απεικόνιση της εντύπωσης που ένα συγκεκριμένο αντικείμενο προκαλεί στο άτομο, κατά τη διάρκεια της καθημερινότητας. Οι ιμπρεσιονιστές , αρνούμενοι τους περιορισμούς της Ακαδημίας και το συναισθηματισμό του Ρομαντισμού, διαμόρφωσαν κάτι νέο.

Τη νέα πνοή στην τέχνη του 19ου αιώνα, έδωσε το ρεύμα του ιμπρεσιονισμού. Πιθανολογείται μάλιστα, ότι το όνομα του ρεύματος προήλθε από τον πίνακα του Κλωντ Μονέ που φέρει τον τίτλο: «Impression, Soleil Levant». Περνώντας πιο συγκεκριμένα στο έργο του Μονέ θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μία ελεύθερη αναπαράσταση τοπίων, κατευθυνόμενη από το φως του ηλίου. Χαρακτηριστική ακόμη, ήταν η χρήση των χρωμάτων από τον Μονέ. Ο ζωγράφος, δεν χρησιμοποιούσε το μαύρο χρώμα για τις σκιάσεις, αλλά μόνο την παλέτα των βασικών χρωμάτων. Ακόμη, δεν άφηνε τη μία στρώση χρώματος να στεγνώσει πριν περάσει στη δεύτερη, επιτυγχάνοντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα.
Στην περίοδο μετά τον θάνατο της πρώτης γυναίκας του και μέχρι το δεύτερο γάμο του (1891) ο Μονέ ασχολήθηκε με μία σειρά έργων τα οποία απεικόνιζαν το ίδιο τοπία, μέσα από τη χρήση διαφορετικών οπτικών γωνιών και τεχνοτροπιών. Περίφημα ακόμα, είναι τα τοπία που ζωγράφισε κατά τα ταξίδια του στη Μεσόγειο.
Η τύφλωση, ο θάνατος και η αναγνώριση
Δυστυχώς, η καλλιτεχνική πορεία του Κλωντ Μονέ δεν μπόρεσε να συνεχιστεί μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο λόγος ήταν τα σοβαρά προβλήματα όρασης που αντιμετώπισε κατά τα τελευταία 18 χρόνια της ζωής του. Ο ζωγράφος έπασχε από καταρράκτη που τον οδήγησε στην πλήρη τυφλότητα. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και ένα χρόνο αργότερα, κατάφερνε να ζωγραφίζει μέσω της μνήμης. Μάλιστα, οι αντίπαλοι του χρησιμοποίησαν το πρόβλημα υγείας του για να του επιτεθούν, υποστηρίζοντας πως η ιδιαίτερη τεχνοτροπία του βασίζεται στα προβλήματα όρασης που αντιμετώπισε.

Παρά τις σημαντικές δυσκολίες που αντιμετώπισε, παρά τις αρχικές απορρίψεις και τα ειρωνικά σχόλια που δέχτηκε για το έργο του, ο Κλωντ Μονέ πρόλαβε να απολαύσει την επιτυχία και την αναγνώριση του. Ο θάνατος του από καρκίνο του πνεύμονα, σε ηλικία 86 ετών, στις 5 Δεκεμβρίου του 1926, τον βρήκε επιτυχημένο, πλούσιο και καταξιωμένο ως ζωγράφο. Αποτέλεσε ένα από τα ελάχιστα παραδείγματα εικαστικών καλλιτεχνών, που κατόρθωσαν εν ζωή να παρακολουθήσουν την αναγνώριση του έργου τους και να επιβραβευθούν για την προσφορά τους στην τέχνη.
Ο Κλωντ Μονέ αποτελεί έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους και ιδρυτές του Ιμπρεσιονισμού, και κατ’ επέκταση της Μοντέχνας τέχνης. Το έργο του ενέπνευσε και εξακολουθεί να εμπνέει ως σήμερα χιλιάδες καλλιτέχνες. Η σημαντική αναγνώριση που δέχεται αποτελεί την επιβράβευση ενός ανθρώπου, που αγάπησε τόσο την τέχνη, ώστε παρά λίγο να δώσει τέλος στη ζωή του για αυτήν. Την επιβράβευση ενός ζωγράφου που ακόμη και αφού έχασε την όραση του, ζωγράφιζε πίνακες γεμάτους χρώματα και φως.
Ακολουθεί σύνδεσμος που περιλαμβάνει μία υπέροχη παρουσίαση ιμπρεσιονιστικών πινάκων από τον Mathew Collings:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο
- Skira.
- Rizzoli.
- New Criterion, Vol. 17, No. 4.
- «Κλωντ Μονέ: Γεννήθηκε 14 Νοεμβρίου 1840». Ανακτήθηκε από www.in.gr (τελευταία επίσκεψη 3/12/2020).
- «Ιμπρεσιονισμός». Ανακτήθηκε από www.impresionismos.wordpress.com (τελευταία επίσκεψη 3/12/2020).