Μπερτ Μοριζό: Η σπουδαία ζωγράφος

Η Μπερτ Μοριζό ήταν Γαλλίδα ζωγράφος που ανήκε στο καλλιτεχνικό ρεύμα του ιμπρεσιονισμού και έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις «τρεις μεγάλες κυρίες» του ρεύματος. Αποτελεί μια από τις πιο διάσημες Ευρωπαίες ζωγράφους, πράγμα εντυπωσιακό, καθώς την εποχή της η καλλιτεχνική σκηνή του Παρισιού ήταν ανδροκρατούμενη. Τα έργα της είχαν εκτεθεί σε επτά από τις οκτώ Ιμπρεσιονιστικές Εκθέσεις του Παρισιού και σήμερα κοσμούν πολλά μουσεία ανά τον κόσμο.

Μια μεγάλη ζωγράφος γεννιέται

Η Μπερτ Μαρί Πολίν Μοριζό γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1841 στη Μπουρζ της Γαλλίας, σε μια εύπορη μεγαλοαστική οικογένεια. Γονείς της ήταν η Κορνελί και ο Τιμπύρς Μοριζό. Το ζευγάρι είχε κι άλλες δύο κόρες, την Υβ και την Εντμά. Το 1855 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι.

Φαίνεται πως η οικογένεια είχε καλλιτεχνική φλέβα, καθώς ένας από τους προγόνους της ήταν ο διάσημος ζωγράφος Ζαν-Ονορέ Φραγκονάρ. Τα χνάρια του ακολούθησε κι η Μπερτ, όταν στην εφηβεία της ξεκίνησε να ζωγραφίζει, δημιουργώντας αντίγραφα από πίνακες του Λούβρου. Την ίδια κατεύθυνση πήρε κι η αδερφή της Μπερτ, Εντμά, η οποία έγινε επίσης ζωγράφος. Μεταξύ των έργων της Εντμά συγκαταλέγεται και το πορτραίτο της Μπερτ, το οποίο ζωγράφισε το 1865.

Η σχέση μεταξύ των δύο αδερφών ήταν πολύ στενή και ζωγράφιζαν πολύ συχνά παρέα, μέχρι το 1869, όταν η Εντμά παντρεύτηκε και πήγε να ζήσει στο Σερμπούρ. Εξακολουθούσαν, όμως, να επικοινωνούν, ανταλλάσσοντας γράμματα.

Τα πρώτα επαγγελματικά βήματα της Μπερτ Μοριζό

Η Μπερτ Μοριζό, κατά το διάστημα 1862-1868, εργάστηκε υπό την καθοδήγηση του ζωγράφου Καμίλ Κορό, ενώ δάσκαλός της υπήρξε και ο Ζοζέφ Γκισάρ. Αργότερα, είχε ως δασκάλους τους Ακίλ Ουντινό και Εμέ Μιγιέ. Η ζωγράφος εξέθεσε για πρώτη φορά τα έργα της το 1864 στο Salon, την επίσημη έκθεση της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού. Εκεί συνέχισε να εκθέτει τους πίνακές της μέχρι και το 1874.

Διαβάστε επίσης Τζάκι Κένεντι: Η εμβληματική γυναίκα και ο μύθος της ζωής της

Στην προσωπική της ζωή

Η Μπερτ Μοριζό ανέπτυξε στενή φιλία και συνεργασία με τον ζωγράφο Εντουάρ Μανέ, τον οποίο είχε γνωρίσει στο Λούβρο το 1868. Μάλιστα, υπήρξε αρκετές φορές το αντικείμενο των έργων του, όπως στους πίνακες «Le balcon», «Le Repos» και «Berthe Morisot au bouquet de violettes».

Μέσω του Μανέ, η Μοριζό γνώρισε τον -επίσης ζωγράφο- αδερφό του, Εζέν, τον οποίο και παντρεύτηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1874, ενώ το 1878 γέννησε την κόρη τους, Ζουλί, την οποία αποτύπωσε αργότερα σε πολλά από τα έργα της. Άλλωστε, στους πίνακές της η Μοριζό απεικόνιζε συχνά μέλη της οικογένειάς της, όπως την αδερφή της («La Lecture», «La Mère et la soeur de l’Artiste»).

Στους στενούς της φίλους συγκαταλέγονταν αρκετοί διάσημοι καλλιτέχνες, όπως οι Εντγκάρ Ντεγκά, Κλωντ Μονέ, Πιέρ-Ογκούστ Ρενουάρ, Σαρλ Μπωντλαίρ και Εμίλ Ζολά.

Η καλλιτεχνική πορεία της Μπερτ Μοριζό

Τη δεκαετία του 1860, συστάθηκε στο Μπατινιόλ του Παρισιού μια ομάδα νεαρών καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων οι Πωλ Σεζάν, Πιερ-Ογκούστ Ρενουάρ, Εντγκάρ Ντεγκά, Κλωντ Μονέ και Εντουάρ Μανέ. Μέλος της ομάδας αυτής, που ονομάστηκε «Le groupe des Batignolles», ήταν και η Μοριζό. Η ομάδα συναντιόταν συνήθως σε μικρά καφέ, αλλά υπήρχαν και φορές που βρίσκονταν σε ιδιωτικούς χώρους για να είναι ευκολότερο να παρευρεθεί και η Μοριζό, αφού θεωρούταν απρεπές για μια γυναίκα την εποχή εκείνη να βρίσκεται ανάμεσα σε τόσους άνδρες.

Διαβάστε επίσης «Φιλαράκια»: Είναι πάντα εκεί για εσένα

Τον Απρίλιο του 1874, οι «Μπατινιόλ» οργάνωσαν την Πρώτη Ιμπρεσιονιστική Έκθεση, στο στούντιο του φωτογράφου Ναντάρ, όπου εξέθεσαν τα έργα τους. Δέχτηκαν, όμως, κυρίως αρνητική κριτική. Το ίδιο συνέβη και το 1875, στον πλειστηριασμό που οργάνωσε στο Hôtel Drouot ο Πωλ Ντουράν-Ρουέλ, γνωστός έμπορος τέχνης. Αρκετός κόσμος σχολίασε αρνητικά τους πίνακες της έκθεσης, υπήρξαν, όμως, κι εκείνοι που έκαναν θετικά σχόλια.

Η Όγδοη Ιμπρεσιονιστική Έκθεση, το 1886, χρηματοδοτήθηκε από τη Μοριζό και τον Εζέν Μανέ. Την ίδια χρονιά, η Αμερικανική Ένωση Τέχνης συμπεριέλαβε τα έργα της Μοριζό σε έκθεση που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη.

Όταν το 1883 πέθανε ο Εντουάρ Μανέ, ο Εζέν με τη Μοριζό εξέθεσαν τα έργα του στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού. Ο θάνατος του συζύγου της, Εζέν, εννέα χρόνια αργότερα (1892), βρήκε την υγεία της Μοριζό εξασθενημένη. Η ζωγράφος μετακόμισε στο σπίτι της κόρης της για να μην είναι μόνη, αλλά δεν άφησε την ενασχόληση με τη μεγάλη της αγάπη, τη ζωγραφική.

Η Μπερτ Μοριζό πέθανε από πνευμονία στις 2 Μαρτίου 1895 στο Παρίσι.

Το στυλ και το έργο της

Η Μπερτ Μοριζό χρησιμοποιούσε μακριές και γρήγορες πινελιές. Προτιμούσε να ζωγραφίζει στο ύπαιθρο, en plein air, παρά να δημιουργεί τα έργα της κλεισμένη σε ένα στούντιο. Στην αρχή, προτιμούσε την ακουαρέλα και τα παστέλ, λόγω της δυσκολίας που αντιμετώπιζε στη χρήση χρωμάτων λαδιού. Αργότερα, με την εξάσκηση, απέκτησε περισσότερες ικανότητες στο λάδι και χρησιμοποιούσε τα τρία καλλιτεχνικά μέσα μαζί, κάνοντας πρώτα σκίτσα και ύστερα ζωγραφίζοντας. Η ζωγραφική της εξελισσόταν συνεχώς, καθώς το διάστημα 1885-1887 δούλεψε, επίσης, με κάρβουνο και χρωματιστά μολύβια.

Διαβάστε επίσης Καταλίν Καρικό : η ερευνήτρια πίσω από το εμβόλιο του κορωνοϊού

Η Μοριζό στη ζωγραφική της αντλούσε από τις καθημερινές της εμπειρίες. Οι πίνακές της περιελάμβαναν κυρίως γυναίκες, παιδιά και λουλούδια, και προτιμούσε να ζωγραφίζει ιδιωτικές σκηνές.

Υπήρχαν αρκετοί που ασκούσαν αρνητική κριτική στα έργα της, κάτι σύνηθες για τους ιμπρεσιονιστές εκείνη την εποχή. Όμως, οι υποστηρικτές της ήταν περισσότεροι. Παρόλο που κατά τη διάρκεια της ζωής της οι πίνακές της δε γνώρισαν εμπορική επιτυχία, αργότερα ξεπέρασε σε πωλήσεις αρκετούς διάσημους ζωγράφους, όπως τον Μονέ, τον Ρενουάρ και τον Σίσλεϋ.

Στο πιστοποιητικό θανάτου της Μοριζό, κάτω από το πεδίο «επάγγελμα», αναφέρεται η λέξη «κανένα», πράγμα που υποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπιζόταν η ίδια, καθώς και οι γυναίκες καλλιτέχνες γενικότερα εκείνη την εποχή. Παρόλα αυτά, οι συνάδελφοί της την αντιμετώπιζαν ως ισάξιά τους, με θαυμασμό, και με τον σεβασμό που της άρμοζε. Τα έργα της κόσμησαν πολλές εκθέσεις του Παρισιού, εκθέσεις στις οποίες συμμετείχαν σπουδαίοι άνδρες ζωγράφοι και φίλοι της, όπως ο Ρενουάρ, ο Ντεγκά και ο Μονέ. Σήμερα, τα ίδια έργα κοσμούν τους τοίχους μουσείων σε πολλές χώρες του κόσμου.