Ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ δεν υπήρξε μονάχα εμπνευστής του θρυλικού ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς, αλλά ένας από τους διασημότερους συγγραφείς αστυνομικών, και όχι μόνο, μυθιστορημάτων. Στο πρόσωπο του συνυπήρξαν δύο αντιφατικές ιδιότητες: του επιστήμονα και του συγγραφέα. Ως άνθρωπος των γραμμάτων ασχολήθηκε με τη συγγραφή αστυνομικών ιστοριών και επιστημονικής φαντασίας, ιστορικών μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων, ρομαντικών διηγημάτων και ποιημάτων.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ
Γεννήθηκε στις 22 Μαΐου 1859 στο Εδιμβούργο της Σκωτίας. Η επιφανής καθολική οικογένειά του απαρτιζόταν από τον Ιρλανδό πατέρα του, Τσαρλς Άλταμοντ Ντόιλ, την επίσης Ιρλανδή μητέρα του, Μαίρη Φόλεϋ, και τα επτά του αδέρφια, από τα οποία ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος σε ηλικία. Ο πατέρας του δούλευε ως κυβερνητικός υπάλληλος, ενώ ασχολούνταν ταυτόχρονα με τη ζωγραφική και την εικονογράφηση βιβλίων. Εξαιτίας των αυξημένων υποχρεώσεών του στο γραφείο, διχάστηκε ανάμεσα στην ευθύνη απέναντι στην οικογένειά του και στην αγάπη του για τη ζωγραφική, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη και αργότερα τον αλκοολισμό, την επιληψία και την απομόνωση από την οικογένειά του. Η μητέρα του ήταν μορφωμένη, αγαπούσε τα βιβλία και συνήθιζε να αφηγείται στα παιδιά της ιπποτικές ιστορίες, οι οποίες, όπως αποκάλυψε ο ίδιος αργότερα στη βιογραφία του, τον στιγμάτισαν ως παιδί:
«Στα πρώτα χρόνια μου, όσο μπορώ να θυμηθώ, οι ολοζώντανες ιστορίες που μου διηγούνταν η μητέρα μου ξεχωρίζουν τόσο καθαρά που συσκοτίζουν τα πραγματικά γεγονότα της ζωής μου».
Advertising
Advertisements
«Κοιτάζοντας ξανά τα έργα μου, είμαι βέβαιος ότι αποτελούν μια προσπάθεια μίμησης των ιστοριών της παιδικής μου ηλικίας».
Σε ηλικία εννέα ετών οι γονείς του αποφάσισαν να πάει εσωτερικός στο Χόντερ, ένα σχολείο Ιησουιτών στο Λανκασάιρ. Εξαιτίας του αυστηρού συστήματος του αγγλικού σχολείου, αλλά και της θρησκοληψίας που το χαρακτήριζε, δεχόταν συχνά σωματική τιμωρία. Ύστερα από δύο χρόνια συνέχισε τη φοίτησή του στο ιησουιτικό σχολείο, Στόουνχερστ, της Αγγλίας.
Όσο καιρό παρέμενε εσώκλειστος συνήθιζε να γράφει στη μητέρα του και να αθλείται παίζοντας κυρίως κρίκετ, ποδόσφαιρο και χόκεϊ. Την εποχή εκείνη διαπίστωσε το αφηγηματικό του ταλέντο, καθώς διασκέδαζε τους συμμαθητές του με τις ιστορίες του.
ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΚΑΡΙΕΡΑ
Το 1874, μετά την αποφοίτησή του με άριστα από το ιησουιτικό σχολείο, πήγε στην Αυστρία, όπου μελέτησε μαθηματικά και χημεία, όπως και έργα του Ιούλιου Βερν και του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Έπειτα ακολούθησε την Ιατρική, σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, όπου γνώρισε τον καθηγητή Δρ. Τζόζεφ Μπελ, από τον οποίον εμπνεύστηκε τον ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς, και τους μετέπειτα συγγραφείς: Τζέιμς Μάθιου Μπάρι («Πίτερ Παν») και Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον («Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ»). Παράλληλα με τις σπουδές του ο Ντόιλ έγραφε μικρές ιστορίες. Στο τρίτο έτος των σπουδών του, συμμετείχε στο πλήρωμα του φαλαινοθηρικού «Ελπίδα» ως γιατρός, με το οποίο ταξίδεψε στον Αρκτικό Ωκεανό. Μάλιστα από την εμπειρία του αυτή εμπνεύστηκε τον «Καπετάνιο του Πολικού Αστέρα». Λόγω των δυσκολιών με τις οποίες ήρθε αρκετές φορές αντιμέτωπος στο ταξίδι, δήλωσε:
Advertising
«Πήγα στο φαλαινοθηρικό σαν περιπλανώμενος νέος και επέστρεψα ένας ισχυρός και ώριμος άντρας».
«Ενηλικιώθηκα στο βόρειο γεωγραφικό πλάτος των 80ο».
Ο Αρ. Κ. Ντόιλ στην αποφοίτηση του από το πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου το 1881
Το 1881 πήρε το πτυχίο της Ιατρικής και την άδεια άσκησης της χειρουργικής. Στη συνέχεια, εργάστηκε ως γιατρός στο ατμόπλοιο «Μαγιούμπα», που έκανε ταξίδια μεταξύ του Λίβερπουλ και της Δυτικής Αφρικής. Το 1882 ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον πρώην συμφοιτητή του Δρ. Τζορτζ Μπαντ σ’ ένα ιατρείο στο Πλύμουθ, όπου εγκαταστάθηκε προσωρινά, καθώς η συνύπαρξή τους αντιμετώπισε δυσκολίες. Έτσι ο Ντόιλ σύντομα αποχώρησε με σκοπό να δημιουργήσει το προσωπικό του ιατρείο. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους μετακόμισε στην περιοχή Σάουθσι του Πόρτσμουθ, όπου έστησε το πρώτο του ιατρείο. Το 1890, όντας πια παντρεμένος με την πρώτη του σύζυγο, ειδικεύτηκε στην οφθαλμολογία στη Βιέννη, ενώ το 1891 μετακόμισε με την οικογένειά του στο Λονδίνο, όπου άνοιξε οφθαλμολογικό ιατρείο.
Δεδομένου ότι τον πρώτο καιρό, που ξεκινήσουμε την ιατρική του καριέρα, δεν τον επισκέπτονταν αρκετοί ασθενείς, αφιερώθηκε στη συγγραφή. Έτσι το 1886 ξεκίνησε να γράφει το έργο «Σπουδή στο Κόκκινο», στο οποίο έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση ο ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς και ο Δρ. Ουότσον. Η τύχη του χαμογέλασε, όταν το έργο του δημοσιεύτηκε στο Εορταστικό Ετήσιο λεύκωμα του οίκου Μπίτον το 1887. Με τη δημιουργία του φανταστικού ντετέκτιβ έγινε γρήγορα διάσημος και εμπορικός συγγραφέας. Ωστόσο μέσα από τα ιστορικά μυθιστορήματα, τα θεατρικά έργα και τα ποιήματα, αποσκοπούσε να αναγνωριστεί ως σοβαρός συγγραφέας. Έκτος από τον καθηγητή του στο Πανεπιστήμιο, πηγή έμπνευσης αποτέλεσε ο «πατέρας» της αστυνομικής λογοτεχνίας, Έντγκαρ Άλαν Πόε. Μάλιστα ο Ντόιλ επεσήμανε προς τιμή του:
Advertising
«Οι ιστορίες μυστηρίου του Έντγκαρ Άλαν Πόε είναι η ρίζα από την οποία βλάστησε μια ολόκληρη λογοτεχνία. Πού ήταν το αστυνομικό μυθιστόρημα πριν ο Πόε τού εμφυσήσει την πνοή της ζωής;»
«Σπουδή στο Κόκκινο».
Μεταξύ του 1890 και του 1901 ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ συνέγραψε τις περιπέτειες του Σ. Χολμς, «Το Σήμα των Τεσσάρων» (1890), «Οι Περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς» (1892), «Οι Αναμνήσεις του Σέρλοκ Χολμς» (1894) και «Το Λαγωνικό των Μπάσκερβιλ» (1901). Οι σύντομες αστυνομικές ιστορίες του άρχισαν να δημοσιεύονται στο περιοδικό «Στραντ», με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δημοτικότητά του στην Αγγλία. Παράλληλα έγραφε ένα ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο, «Λευκή συντροφιά», το οποίο εξέδωσε το 1891. Στην αυτοβιογραφία του κατέγραψε την απογοήτευσή του για την έλλειψη πελατών στο οφθαλμολογικό του ιατρείο, με αποτέλεσμα να διακόψει την ιατρική του σταδιοδρομία για χάρη της λογοτεχνικής. Παρ’ όλ’ αυτά τον Νοέμβριο του 1891 έγραψε στη μητέρα του:
«Σκέφτομαι να σκοτώσω τον Χόλμς και να τον ξαποστείλω μια και καλή. Με αποσπά από σημαντικότερα πράγματα».
Η απάντηση της μητέρας του ήταν η εξής:
Advertising
«Κάνε ό,τι νομίζεις σωστό, αλλά τα πλήθη δεν θα το πάρουν αυτό ελαφρά.»
Έτσι το Δεκέμβριο του 1893 ο Ντόιλ πραγματοποιεί το σχέδιο του στο «Τελικό Πρόβλημα», με σκοπό να επικεντρωθεί στα ιστορικά του μυθιστορήματα. Στην αυτοβιογραφία του ομολόγησε:
Ο θάνατος του Σ. Χολμς (Το τελικό πρόβλημα).
«Η ιδέα ήταν στο μυαλό μου όταν πήγα διακοπές με τη σύζυγό μου στην Ελβετία, κατά τη διάρκεια των οποίων είδαμε τους θαυμάσιους καταρράκτες Ράιχενμπαχ, μια φοβερή περιοχή, που σκέφτηκα ότι αποτελούσε έναν θαυμάσιο τάφο για τον Σέρλοκ, ακόμα κι αν μ’ αυτό τον τρόπο έθαψα μαζί του και τον τραπεζικό μου λογαριασμό».
Κι όμως ο λόγος της μητέρας του αποδείχθηκε αληθινός, καθώς είκοσι χιλιάδες αναγνώστες ακύρωσαν τις συνδρομές τους στο περιοδικό «Στραντ». Έτσι οι διαμαρτυρίες του αναγνωστικού κοινού ανάγκασαν τον συγγραφέα να επαναφέρει στη ζωή το δημιούργημά του, εξηγώντας την επιστροφή του στην «Περιπέτεια του Άδειου Σπιτιού». Εν τέλει ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ έγραψε 4 μυθιστορήματα και 56 σύντομες ιστορίες με πρωταγωνιστή τον Σ. Χολμς.
Advertising
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
Τον Φεβρουάριο του 1900 έλαβε μέρος στον πόλεμο των Μπόερς στη Νότια Αφρική ως στρατιωτικός γιατρός. Με αφορμή αυτή του την εμπειρία, έγραψε το χρονικό του πολέμου με τίτλο «Ο Μεγάλος Πόλεμος των Μπόερς», το οποίο περιλάμβανε σχόλια για την οργάνωση του βρετανικού στρατού. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Ζ’ τον τίμησε για τις υπηρεσίες που προσέφερε, παρασημοφορώντας τον το 1902, χρίζοντάς τον ιππότη, με αποτέλεσμα να ονομαστεί Σερ και ορίζοντας τον υποδιοικητή στο Σάρεϊ. Στις αρχές του 20ου αιώνα έθεσε δύο φορές υποψηφιότητα για τη Βουλή της Σκωτίας, όμως, αν και συγκέντρωσε ικανοποιητικό αριθμό ψήφων, δεν εξέλεγη.
Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΥ ΖΩΗ
Το 1885, πριν καθιερωθεί ως συγγραφέας, παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, Λουίζα Χόκινς, με την οποία απέκτησε έναν γιο και μία κόρη. Όμως το 1893 αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν στην Ελβετία, καθώς η σύζυγός του έπασχε από φυματίωση. Το 1894 ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά, δίνοντας διαλέξεις, ενώ το 1896 ταξίδεψε με τη Λουίζα στην Αίγυπτο, πιστεύοντας ότι το θερμό κλίμα θα τη βοηθούσε να αναρρώσει. Το 1900 εργάστηκε ως εθελοντής γιατρός σε νοσοκομείο της Νότιας Αφρικής, στον πόλεμο του Μπόερς. Έπειτα, αφού επέστρεψε στην Αγγλία, φρόντισε την άρρωστη σύζυγό του, μέχρι το 1906, όταν απεβίωσε. Τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, Τζιν Ελίζαμπεθ Λέκι, την οποία συνάντησε και ερωτεύτηκε το 1897. Ο έρωτάς του για αυτή, παρότι ήταν πολύ ισχυρός, δεν κατάφερε να σπάσει τον κώδικά τιμής του, με αποτέλεσμα η σχέση τους να παραμείνει αυστηρά πλατωνική μέχρι τον θάνατο της συζύγου του. Με τη δεύτερη σύζυγό του απέκτησε τρία παιδιά, δύο γιους και μία κόρη.
Στη μέση ο Αρ. Κ. Ντόιλ την ημέρα του γάμου του με την Τζιν Ελίζαμπεθ Λέκι.Οι οικογένεια του Αρ. Κ. Ντόιλ στην Νέα Υόρκη (1922).
Ο συγγραφέας είχε εκδηλώσει από νωρίς το ενδιαφέρον του για τον πνευματισμό. Ο ίδιος, αν και μεγάλωσε σε θρησκόληπτη οικογένεια, δήλωσε από νωρίς αγνωστικιστής. Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου βίωσε την απώλεια του γιου του, του αδερφού του, των δύο γαμπρών του και των δύο ανιψιών του, με συνέπεια να πέσει σε κατάθλιψη. Έτσι στράφηκε ενεργά στον πνευματισμό, ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να έρθει ξανά σε επαφή με τα αγαπημένα του πρόσωπα, γράφοντας άρθρα, βιβλία και κάνοντας διαλέξεις περί αυτού. Μάλιστα μία από τις συλλογές του, «Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς», απαγορεύθηκε στη Σοβιετική Ένωση το 1929, καθώς θεωρήθηκε ότι συνδέεται με τον αποκρυφισμό. Απαγόρευση η οποία αργότερα άρθηκε.
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ
Το τελευταίο έργο του εκδίδεται το 1930 με τίτλο «Το Χείλος του Αγνώστου», το οποίο αποτελεί μια συλλογή με τις εμπειρίες και τις απόψεις του για τον πνευματισμό. Σημαντικό μέρος του βιβλίου αναφέρεται σε θεάματα που παρουσίαζε ο Αμερικανός μάγος Χάρι Χουντίνι, με τον οποίο ο συγγραφέας διατηρούσε φιλικές σχέσεις.
Αριστερά ο Α. Κ. Ντόιλ και δεξιά ο μάγος Χάρι Χουντίνι.
Τον Φεβρουάριο του 1929 διαγνώστηκε με στεφανιαία νόσο. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 7 Ιουλίου 1930, σε ηλικία 71 ετών. Τα τελευταία του λόγια τα απηύθυνε προς την γυναίκα του, ψιθυρίζοντας της: «Είσαι υπέροχη…»
Πάνω στον τάφο του είναι χαραγμένες οι λέξεις: αληθινό ατσάλι, ευθύ σπαθί, το όνομά του, ιππότης, πατριώτης, γιατρός και άνθρωπος των Γραμμάτων.
Ο τάφος του Α. Κ. Ντόιλ στο Minstead
Steel True
Blade Straight
Advertising
Arthur Conan Doyle
Knight
Patriot, Physician and Man of Letters
Όπως ο Σέρλοκ Χολμς, έτσι και ο ίδιος είχε διττή προσωπικότητα. Αν και μορφωμένος επιστήμονας, υπήρξε ένθερμος υποστηριχτής τόσο των πνευμάτων και των νεράιδων, όσο και της δικαιοσύνης, αφού ερευνούσε προσωπικά υποθέσεις που είχαν κλείσει, προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Advertising
Υπήρξε πολέμιος του κατεστημένου και υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρότι προβαλλόταν ως αντιφεμινιστής, εξαιτίας των απόψεών του υπέρ της πατριαρχικής οικογένειας, υπερασπιζόταν το γυναικείο φύλο. Ως ανθρωπιστής, τάχθηκε στο πλευρό των καταπιεσμένων λαών, ενώ πολλές φορές υπερασπίστηκε την αγγλική αποικιοκρατία. Αν και βαθιά μέσα του επιθυμούσε να καθιερωθεί ως ιστορικός συγγραφέας, έμεινε στην ιστορία ως ειδήμονας της αστυνομικής λογοτεχνίας. Έτσι με τη γέννηση του παρατηρητικού, ευφυή και αινιγματικού ντετέκτιβ, χάρισε και συνεχίζει να χαρίζει στην ανθρωπότητα μοναδικές στιγμές αγωνίας, αλλά και να καλλιεργεί στους αναγνώστες του το πνεύμα, την κρίση, την παρατηρητικότητα, την αμφιβολία και πάνω απ’ όλα την αγάπη του για τη λογοτεχνία.
Μουσείο στο Λονδίνο αφιερωμένο στον Σ. Χολμς.
5 θεωρίες του Σέρλοκ Χολμς για τη ζωή:
Όταν έχεις αποκλείσει το αδύνατο, αυτό που μένει, όσο απίθανο κι αν φαίνεται, είναι η αλήθεια.
Να μη βιάζεσαι να φτιάξεις ποτέ μια θεωρία, αν δεν έχεις όλα τα στοιχεία. Κάποιος διαστρεβλώνει τα στοιχεία, για να ταιριάξουν στη θεωρία που έχει ήδη σχηματίσει, αντί να αλλάξει τη θεωρία, για να ταιριάξει στα στοιχεία.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο παραπλανητικό από ένα προφανές γεγονός.
Αν σου δώσουν μια σειρά γεγονότων, μπορείς να μαντέψεις το αποτέλεσμα. Αν σου δώσουν το αποτέλεσμα, μπορείς να μαντέψεις τα γεγονότα;
Να παρατηρείς τα πάντα. Από όσα παρατηρείς, να βγάζεις συμπεράσματα.
Η λογική, η παρατηρητικότητα και η μεθοδικότητα του Σέρλοκ Χολμς, δεν επηρέασε μονάχα μεταγενέστερους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων, όπως η Αγκάθα Κρίστι, αλλά και πολλούς σύγχρονους σκηνοθέτες, σεναριογράφους και θεατρικούς συγγραφείς. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα συνιστά η πολυβραβευμένη αστυνομική σειρά μυστηρίου, «Sherlock», των Στίβεν Μόφατ και Μαρκ Γκάτις, σε παραγωγή του BBC, βασισμένη στις ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Ο Δρ. Ουάτσον, που μόλις επέστρεψε από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, διψασμένος για περιπέτεια, συναντά τον εκκεντρικό ιδιωτικό ντετέκτιβ Σέρλοκ. Το ασύγκριτο δίδυμο είναι έτοιμο να λύσει τις πιο μυστήριες υποθέσεις του Λονδίνου στον 21ο αιώνα, αλλά και να αντιμετωπίσει έναν επικίνδυνο εχθρό.
Λέγομαι Αιμιλία και είμαι 19 ετών. Αγαπώ το θέατρο, την ανάγνωση και τις βόλτες με φίλους. Δεν επιθυμώ να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία, αλλά να εξερευνήσω το ενδιαφέρον μου για την αρθρογραφία. Έτσι ήρθα στο MAXMAG!
