Ήταν 8 Ιουνίου του 1949, όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το βιβλίο του Τζορτζ Όργουελ με τίτλο «1984». Ο Όργουελ παρουσίασε μια δυστοπία, δηλαδή μία απεχθή κοινωνία απόλυτης μοναρχίας, όπου τα πάντα παρακολουθούνται και η προπαγάνδα έχει ξεφύγει σε τρομερά επικίνδυνο βαθμό. Ένα καθαρά πολιτικό μυθιστόρημα, όπως και τα περισσότερα έργα που εξέδωσε ο Άγγλος συγγραφέας. Σε αυτό το κείμενο θα κάνουμε μία εκτενή αναφορά, τόσο στο βιβλίο, όσο και στον ίδιο τον συγγραφέα αναλύοντας κρυφές πτυχές της ζωής του.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Τζορτζ Όργουελ ως συγγραφέας παρήγαγε πληθώρα λογοτεχνικών, αλλά και ποιητικών συλλογών. Έγραψε πολλά έργα φαντασίας χρησιμοποιώντας καθαρά πολιτικές ιδέες, με κυριότερά του την αλληγορική νουβέλα «Φάρμα των Ζώων» και το δυστοπικό «1984». Η συγγραφική του αξία παραμένει πολύ υψηλά στους συγγραφικούς και όχι μόνο κύκλους. Έως σήμερα ο όρος «οργουελικό» αποτελεί επίθετο παρομοίωσης μιας απολυταρχικής, καθολικής και αυστηρής κοινωνίας. Όμως δεν είναι μόνο αυτά τα δώρα του, καθώς πολλά από τα φανταστικά αντικείμενα που αναφέρει στις δουλειές του χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς.
Το πραγματικό όνομα του ήταν Έρικ Άρθουρ Μπλερ και γεννήθηκε στις 25 Ιουνίου το 1903 στο Μπιχάρ της ανατολικής Ινδίας. Προερχόταν από μία αριστοκρατική γενιά, η οποία είχε παραπέσει κοινωνικά κατά τη γέννησή του. Ο Έρικ ή αλλιώς Τζορτζ είχε δύο αδερφές, ενώ ήταν το μεσαίο από τα τρία παιδιά. Πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μετέβη στο Σίπλεϊκ της Αγγλίας, όπου γνώρισε την Γιασίνθα δημιουργώντας μία δυνατή φιλία. Αντάλλαζαν επιστολές και γράμματα μεταξύ τους.
Οι σχολικές του επιδόσεις υποδήλωναν τη συνέπεια του παρουσιάζοντας την υψηλή του οξυδέρκεια. Το 1922 διορίστηκε στην αστυνομία της Βιρμανίας ως αξιωματούχος – πόστο από το οποίο παραιτήθηκε μετά από 6 χρόνια για ιδεολογικούς σκοπούς, καθώς αμφισβήτησε το ρόλο του στην αποικιακή διοίκηση. Το 1927 και ενώ κατείχε περίοπτη θέση στην Ινδική Αυτοκρατορική αστυνομία, θα αναθεωρήσει τη ζωή του και θα αποφασίσει να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο. Ο συνάδελφός του, Μπήντον, είχε αναφέρει σε εκπομπή του BBC: «ο Μπλερ μάθαινε γρήγορα την τοπική γλώσσα και προτού φύγει οριστικά από τη Βιρμανία, μπορούσε να μιλήσει με ντόπιους ιερείς σε άπταιστα Βιρμανικά».
Από Μπλερ σε Όργουελ
Έζησε για αρκετά χρόνια μια φειδωλή ζωή περιπλανώμενος από το Λονδίνο στο Παρίσι. Συνειδητά απέρριπτε τον αστικό τρόπο ζωής, ενώ αυτοχαρακτηριζόταν ως αναρχικός.
Ένας οικογενειακός φίλος, ο Πίτερ, τον βοήθησε στην ανεύρεση κατοικίας, αλλά και στις συγγραφικές του προσπάθειες. Γοητευόταν από το γραπτό λόγο του Όργουελ, αλλά του επισήμαινε ρεαλιστικά μειονεκτήματα στην ποίησή του, ενώ παράλληλα τον προέτρεπε να ασχοληθεί με θέματα στα οποία προκατείχε κάποιου είδους γνώση. Σημαντική στιγμή για την εξέλιξή του αποτελεί η συμμετοχή του στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, όπου πολέμησε και τραυματίστηκε. Αν και συμμετείχε αρχικά στις τάξεις των δημοκρατών, αργότερα συγκρούστηκε και με τους κομμουνιστές. Τις περιπέτειες και τα βιώματά του θα τα περιγράψει με εκπληκτικό τρόπο στο βιβλίο του «Πεθαίνοντας στην Καταλονία», το οποίο εκδόθηκε το 1938. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα εκδώσει μερικά από τα καλύτερα δοκίμιά του, όντας λογοτεχνικός συντάκτης, διαμορφώνοντας σοσιαλιστικές θέσεις που συχνά εναντιώνονταν με την επίσημη γραμμή της «εργατιάς».
Το μελλοντικό «1984»
Προς το τέλος της ζωής του θα εκδώσει δύο έργα τα οποία θα τον κάνουν γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο. Το πρώτο το ολοκλήρωσε το 1944 και ονομάζεται «Η φάρμα των ζώων». Το δεύτερο το έγραψε το 1948, εκδόθηκε το 1949 και το ονόμασε «1984» ως αναγραμματισμό της χρονιάς που το τελείωνε. Πηγή έμπνευσης και των δύο συγγραμμάτων αποτελεί η Σταλινική κοινωνία του ΕΣΣΔ.
Το 1984 παρουσιάζει μία μελλοντική, για την εποχή, κοινωνία. Σκιαγραφεί με απόλυτη λογοτεχνική γοητεία ένα εφιαλτικό καθεστώς, ένα καθολικό αστυνομικό κράτος στο οποίο δεν ξεφεύγει τίποτα από τα μάτια του μυστήριου ηγέτη, ο οποίος είναι γνωστός ως ο «Μεγάλος Αδερφός» (Big Brother). Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, Γουίνστον Σμιθ, είναι χαμηλόβαθμο μέλος του κόμματος που ελέγχει το Λονδίνο και ολόκληρη την Ωκεανία. Όπου και να πάει τον παρακολουθούν από κάποιες τεράστιες γιγαντοοθόνες. Το Κόμμα ελέγχει τα πάντα στην Ωκεανία, ακόμα και την ιστορία και την γλώσσα των ανθρώπων. Μέχρι και η σκέψη για εξέγερση είναι απαγορευμένη και μάλιστα στο μέγιστο βαθμό. Όσο εκτυλίσσεται η υπόθεση του βιβλίου, ο Γουίνστον θα απεχθάνεται όλο και περισσότερο το Κόμμα και τον «Μεγάλο Αδερφό» και θα αρχίσει να γράφει για τις απαγορευμένες σκέψεις του σε ένα τετράδιο. Αργότερα, θα συνάψει και μία παράνομη σχέση με την Τζούλια. Εκ φύσεως πεσιμιστής απλώς περιμένει το αναπόφευκτο τέλος που θα επέλθει τη στιγμή που θα τον ανακαλύψουν. Αυτή η στιγμή θα έρθει και τι μπορεί να κάνει απέναντι σε ένα Κόμμα που κατέχει όλη τη δύναμη; Τη συνέχεια θα ήταν καλό να τη διαβάσετε στο αυθεντικό βιβλίο του Όργουελ.
Η όλη κοινωνία ομοιάζει σε αρκετά σημεία στο καθεστώς του Στάλιν, όπου οι άνθρωποι επιβιώνουν σε υπερβολικά αντίξοες συνθήκες. Η σταλινική κοινωνία αποτέλεσε αναμφισβήτητα πηγή έμπνευσης για τον Όργουελ με τον ίδιο να κριτικάρει όχι μόνο εκείνη, αλλά και τον αρχηγό της συνεχώς.
Στο παρακάτω βίντεο επεξηγείται με έναν πολύ όμορφο τρόπο η δυστοπία του «1984». Η πλοκή αλλά και τα μηνύματα που περνάει το βιβλίο φανερώνονται με έναν πολύ γοητευτικό τρόπο. Το «1984» αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα καλύτερα βιβλία του 20ου αιώνα και δεν είναι άδικο να το θεωρήσουμε ως σταθμό στην εξέλιξη της πολιτικής σκέψης.
Πηγές
