Ο Βίλεμ ντε Κούνιγκ, αν και ήταν ιδιαίτερα αντίθετος στις ταμπέλες και στους κανόνες που είχαν τα διάφορα κινήματα στην Τέχνη, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Αφηρημένους Εξπρεσιονιστές. Ένας μοναδικός καλλιτέχνης που κατόρθωσε να αναπτύξει ένα ιδιαίτερο αφηρημένο στυλ ζωγραφικής, που μπόρεσε να συμπεριλάβει τον Κυβισμό, το Σουρεαλισμό και τον Εξπρεσιονισμό. Αν και έγινε γνωστός από εντελώς αφηρημένους πίνακες, πάντα ένιωθε μια έντονη έλξη για τα παραδοσιακά θέματα και τελικά, θα γινόταν ακόμη πιο διάσημος για τους πίνακές του που απεικόνιζαν γυναίκες, τους οποίους ζωγράφιζε σε αραιά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
«Δε ζωγραφίζω για να ζω, ζω για να ζωγραφίζω»
1960. Πηγή: https://www.moma.org/
Τα πρώιμα χρόνια του Βίλεμ ντε Κούνιγκ
Ο Βίλεμ ντε Κουνινγκ, γεννήθηκε στην Ολλανδία, στο Ρότερνταμ, στις 24 Απριλίου του 1904. Γονείς του ο Leendert de Kooning και η Cornelia Nobel de Kooning. Είχε μία αδερφή 5 χρόνια μεγαλύτερη του, την Μαρί, ενώ από τα τρία κορίτσια που γέννησε μετά από αυτόν η μητέρα του, κανένα δεν επέζησε. Πέθαναν όλα πριν κλείσουν τον πρώτο τους χρόνο. Το 1909 οι γονείς του χωρίζουν και αν και το δικαστήριο αναθέτει την επιμέλεια του πεντάχρονου Βίλεμ στον πατέρα του, η μητέρα του, μια δυναμική γυναίκα που είχε ένα μπαρ, τον παίρνει παράνομα και μεγαλώνει μαζί της. Αργότερα βέβαια παίρνει και νόμιμα την επιμέλεια του.
Αφήνει το σχολείο στα 12 και ξεκινά να εκπαιδεύεται από τους Jan και Jaap Giding, που τον φιλοξενούν κιόλας, ιδιοκτήτες μιας μεγάλης εμπορικής εταιρείας τέχνης, στο εμπορικό σχέδιο και διακόσμηση. Στη συνέχεια γράφεται στην Academie voor Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen, την Ακαδημία Καλών Τεχνών και Τεχνικών του Ρότερνταμ, παρακολουθώντας νυχτερινά μαθήματα μέχρι το 1924, όπου αποφοίτησε παίρνοντας πιστοποιήσεις στην ξυλουργική αλλά και στις εικαστικές τέχνες.
Το 1924-1926 ταξιδεύει στην Αμβέρσα και γράφεται στη Σχολή Σχεδίου Van Schelling, πηγαίνοντας στις Βρυξέλλες για σπουδές ταυτόχρονα στην Académie Royale des Beaux-Arts. Παράλληλα τα επόμενα δύο χρόνια για να μπορέσει να συντηρήσει τον εαυτό του κάνει διάφορες δουλειές.
Το 1926 θέλοντας να ανοίξει τα φτερά του ταξιδεύει σαν λαθρεπιβάτης, με καράβι στις ΗΠΑ. Φτάνει στο Newport News της Βιρτζίνια, στις 30 Ιουλίου και καταλήγει στο Χόμποκεν του Νιου Τζέρσεϊ. Εκεί θα γνωρίσει και άλλους καλλιτέχνες και τελικά μετακομίζει στη Νέα Υόρκη. Για να ζήσει δουλεύει σαν εμπορικός καλλιτέχνης, ως ζωγράφος πινακίδων, παραθύρων και ξυλουργός.
Το 1927 μετακομίζει στο Μανχάταν και αρχίζει να εργάζεται για την Eastman Brothers, μια εταιρεία σχεδιασμού. Γνωρίζει τον Misha Reznikoff, ο οποίος αργότερα θα τον βοηθήσει να βρει δουλειά σαν καθηγητής το 1948 στο Black Mountain College.
Το καλοκαίρι του 1928 θα τον βρει στην αποικία καλλιτεχνών στο Woodstock της Νέας Υόρκης.
Τον επόμενο χρόνο γνωρίζει τους σύγχρονους καλλιτέχνες John Graham και Stuart Davis και συνδέονται στενά. Όταν το 1930 γνωρίσει τον David Smith και τον Arshile Gorky, αποφασίζει να συγκατοικήσει σε ένα διαμέρισμα στούντιο με τον Γκόρκι.
«Συνάντησα πολλούς καλλιτέχνες», είπε κάποτε, «αλλά μετά συνάντησα τον Gorky». Ο Gorky είχε ασχοληθεί πολλά χρόνια με τον Κυβισμό του Πικάσο και με το Σουρεαλισμό του Miró πριν κατασταλάξει στο δικό του ύφος, και το ίδιο θα έκανε στα επόμενα χρόνια ο ντε Κούνιγκ. Επηρεάστηκε και εντυπωσιάστηκε βαθιά από δύο εκθέσεις που είδε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (ΜοΜΑ) τo 1936, «Κυβισμός και Αφηρημένη Τέχνη», «Φανταστική Τέχνη, Ντανταϊσμός και Σουρεαλισμός» και μία αναδρομική για τον Πικάσο, στο ίδιο μουσείο το 1939.
Έπεται η γνωριμία του με την πρώτη από τις σημαντικές γυναίκες της ζωής του, τη «Νίνι». Το χαϊδευτικό της Βιρτζίνιας Ντίαζ με την οποία πηγαίνει στο Woodstock της Νέας Υόρκης στα τέλη Μαΐου και αποφασίζουν να μείνουν μαζί. Η Ντίαζ μέχρι το 1935 θα κάνει τρεις αμβλώσεις, κάτι που την αφήνει ανίκανη να μπορέσει στο μέλλον να κάνει παιδιά.
Συμμετέχει στην Ένωση Καλλιτεχνών, το 1934, μια φιλοκομμουνιστική ομάδα, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος είχε αντίθετες απόψεις. Γνωρίζει την Τζούλι Μπράουνερ τον Μάιο και ξεκινά σχέση μαζί της, κάτι που οδήγησε τη Νίνι να φύγει. Αργότερα θα τον ακολουθήσει πάλι παίρνοντας μέρος στο ερωτικό τρίγωνο, Βίλεμ-Τζούλι-Νίνι. Η παρέα θα μεγαλώσει κι άλλο, όταν θα έρθουν η Marie Marchowski και μία φίλη της να συμμετάσχουν μαζί τους. Επιστρέφουν στη Νέα Υόρκη και ζουν στο 40 Union Square, ένα σπίτι που ανήκει στον φίλο του και αρχιτέκτονα Mac Vogel. Οι μετακομίσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Το 1935 θα γνωρίζει τους Rudy Burckhardt και Edwin Denby, οι οποίοι θα γίνουν οι πρώτοι συλλέκτες των έργων του. Μετά από ένα διάστημα που θα εργαστεί στο τμήμα τοιχογραφίας του Ομοσπονδιακού Έργου Τέχνης της Διοίκησης Works Progress, ένα από τα οποία είναι το Ομοσπονδιακό Σχέδιο Στέγασης Williamsburg στο Μπρούκλιν, αποφασίζει να αφιερώσει τη ζωή του στην τέχνη και να ασχοληθεί μόνο με αυτήν. Έρχεται σε επαφή με τον κριτικό τέχνης, Χάρολντ Ρόζενμπεργκ. Η μητέρα του έρχεται να τον επισκεφτεί.
Ξανά μετακομίζει με την Τζούλι, το 1936 και γνωρίζει τον καλλιτέχνη Mark Rothko. Το ημιτελές έργο για την τοιχογραφία του Williamsburg περιλαμβάνεται στην ομαδική έκθεση New Horizons in American Art στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Μανχάταν και αυτή είναι η πρώτη του δημόσια αναγνώριση στην Αμερική. Απορρίπτει τη συμμετοχή στην ομάδα American Abstract Artists.
Ο Τζον Γκράχαμ, εκδίδει το System and Dialectics of Art, το 1937, ονομάζοντας τον Ντε Κουνίνγκ έναν από τους οκτώ ζωγράφους που θεωρούσε «εξαιρετικούς».
Αν και η εικόνα του έδειχνε τον απόλυτο αρσενικό καλλιτέχνη, γοητευτικός, πότης, εραστής πολλών γυναικών, με την Τέχνη του ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός. Ένας ζωγράφος με τις μεγαλύτερες ικανότητες και τις πιο τέλειες τεχνικές από όλους τους καλλιτέχνες της Σχολής της Νέας Υόρκης.
Βίλεμ και Ελέιν
Το 1938, μπαίνει στη ζωή του σαν μαθήτρια του, η Ελέιν Φριντ, που στο μέλλον θα γίνει μία πολύ σπουδαία Αφηρημένη Εξπρεσιονίστρια και αυτή. Το 1943 θα την παντρευτεί και θα βιώσουν μια θυελλώδη σχέση, γεμάτη πάντα με πολύ αλκοόλ και εξωσυζυγικές σχέσεις και από τις δύο πλευρές.
Ο αλκοολισμός και η φτώχεια είναι τα δύο σημαντικά τους προβλήματα. Ταυτίζεται με το Αφηρημένο Εξπρεσιονιστικό κίνημα.
Αν και το 1950 το ζευγάρι θα χωρίσει και ο ντε Κούνιγκ θα αποκτήσει παιδί με μια άλλη γυναίκα, και θα κάνει δεσμό με τη Ρουθ Κλίγκμαν, την πρώην ερωμένη του Τζάκσον Πόλοκ, που επέζησε από το ατύχημα στο οποίο ο Πόλοκ σκοτώθηκε, θα επανασυνδεθούν στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 και θα μείνουν μαζί ως το θάνατό της το 1989, από καρκίνο του πνεύμονα σε ηλικία 70 ετών.
Εκείνο το καλοκαίρι του 1950 θα ξεκινήσει να δημιουργεί τον διάσημο πίνακα του «Woman I», που βρίσκεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και που τελικά τον ολοκλήρωσε το 1952. Μέχρι το 1953 θα ζωγραφίσει άλλους πέντε πίνακες με το ίδιο θέμα.
Το «Woman I», αγοράστηκε από τον δισεκατομμυριούχο Στίβεν Κοέν, για 137,5 εκατ. δολαρίων το 2006.
Το 1954 συμμετέχει στην Μπιενάλε της Βενετίας με το Excavation και γίνεται διάσημος σαν ένας κορυφαίος καλλιτέχνης του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού. Ξεκινάει σχέση με τη Μαρισόλ Εσκομπάρ. Αργότερα το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου, νοικιάζει ένα σπίτι στο Bridgehampton όπου μένει με την Elaine, Ward, Ludwig Sander και Franz Kline. Είναι και η περίοδος που αρχίζει να ζωγραφίζει αφηρημένα τοπία, χρησιμοποιώντας φωτεινά “χρώματα τσίρκου”, όπως τα αποκαλούσε.
«Θα ήθελα να βάλω όλα τα χρώματα του κόσμου σε έναν πίνακα»
Η Joan Ward θα μείνει έγκυος το 1955 και στις 29 Ιανουαρίου το 1956 θα γεννήσει την κόρη του Johanna Lisbeth ( Λίσα).
Το Φεβρουάριο του 1973 μπαίνει στο νοσοκομείο του Σαουθάμπτον με βλάβη στο συκώτι και το πάγκρεας και υποβάλλεται σε αποκατάσταση.
Το 1977 παρακολουθεί τους Ανώνυμους Αλκοολικούς με την Ελέιν, αλλά δυστυχώς δε θα μπορέσει ποτέ να κόψει το ποτό.
Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής ζωής του, χρειάστηκε να νοσηλευθεί εξαιτίας του αλκοολισμού και για μεγάλα διαστήματα σταματούσε να ζωγραφίζει.
Τα όψιμα χρόνια
Η δεκαετία του ’80 ήταν από τις πολύ παραγωγικές περιόδους στη ζωή του. Αν και είχε περάσει τα 75 του χρόνια, δημιούργησε πάνω από 300 έργα. Ωστόσο τα πρώτα σημάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ αρχίζουν να εμφανίζονται το 1985. Αν και έχει μπει στα ογδόντα και το μυαλό του έχει υποστεί μεγάλη βλάβη από το Αλτσχάιμερ, συνεχίζει να ζωγραφίζει τα περίφημα τοπία του.
Λειτουργεί μόνο με τη βοήθεια της Ελέιν και των βοηθών του. Το Μάιο του ίδιου χρόνου μπαίνει στο νοσοκομείο του Σαουθάμπτον για εγχείρηση κήλης και τον Ιούλιο για επέμβαση προστάτη.
Όταν η γυναίκα του Ελέιν πέθανε το 1989, η κόρη του και οι δικηγόροι του ανέλαβαν την πλήρη κηδεμονία του ηλικιωμένου καλλιτέχνη.
Ένας άνθρωπος γεμάτος πάθη
Όλη του η ζωή ήταν ένας αγώνας. Αγώνας με το αλκοόλ, τη φτώχεια, τις γυναίκες και την τέχνη. Νίκησε στην Τέχνη τελικά!
Τα επιτεύγματα του στον τομέα της τέχνης, πολυάριθμα. Αρκετά από τα έργα του έχουν εκτεθεί στο Whitney Museum of American Art , στην Εθνική Πινακοθήκη και στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης .
Έχει βραβευτεί από τον Πρόεδρο Λίντον Τζόνσον με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, το 1964 και το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών και το Βραβείο Andrew W. Mellon.
Ο Βίλεμ ντε Κούνιγκ ήταν αυθεντία στο να αναμιγνύει περίτεχνα τη μορφή και το φόντο στους πίνακες του, ενώ διαμέλιζε, παραμόρφωνε και ξανασυναρμολογούσε τις μορφές του, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ολοκλήρωσης του έργου. Είναι γνωστό επίσης ότι δούλευε πολλές φορές πάνω στους ίδιους καμβάδες και πάντα άφηνε την αίσθηση της ατέλειας, ενώ οι φιγούρες του έμοιαζαν να βρίσκονται σε διαρκή κίνηση.
Στις 19 Μαρτίου του 1997, ο ντε Κούνιγκ πεθαίνει στο Springs. Στην κηδεία παρευρίσκονται περίπου 300 φίλοι και συνεργάτες και η κόρη του Λίζα που μιλάει για τον πατέρα της.
Ο Βίλεμ ντε Κούνιγκ , κατόρθωσε να επηρεάσει πάρα πολλούς καλλιτέχνες κατά τη διάρκεια της ζωής του, αλλά ακόμη περισσότερους στα χρόνια που έχουν περάσει μετά τον θάνατό του. Αυτή ήταν εν συντομία η ζωή του. Η ζωή ενός εξαιρετικού καλλιτέχνη!
Ας δούμε κάποια από τα έργα του
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
– Willem de Kooning Ανακτήθηκε από newyorker.com/ (τελευταία πρόσβαση 20/4/2023)
– Willem de Kooning. Ανακτήθηκε από poulwebb.blogspot.com / (τελευταία πρόσβαση 20/4/2023)
– Willem de Kooning .Ανακτήθηκε από willem-de-kooning.org (τελευταία πρόσβαση 20/4/2023)
– Βίλεμ ντε Κούνιγκ. Ανακτήθηκε από fractalart.gr /(τελευταία πρόσβαση 20/4/2023)
