Η Κέρκυρα είναι ένα από τα βορειότερα και δυτικότερα νησιά της Ελλάδας και του Ιονίου Πελάγους. Βρίσκεται στην είσοδο της Αδριατικής Θάλασσας, κοντά στις Ηπειρωτικές ακτές. Οι βορειοανατολικές της ακτές πλησιάζουν τις ακτές των Αγίων Σαράντα της Αλβανίας (περίπου 2 χλμ). Περιλαμβάνει επίσης τα μικρότερα νησιά Οθωνοί, Ερεικούσσα και Μαθράκι.
Έχει σχήμα μακρόστενο, πλατύτερο στο βόρειο τμήμα της, ενώ στενεύει προς τον νότο. Τα παράλιά της έχουν συνολικό μήκος 217 χλμ. και σχηματίζουν αρκετούς όρμους και ακρωτήρια.Υψηλότερες κορυφές είναι αυτή του όρους Παντοκράτορα (η αρχαία Ιστώνη, 914 μ.) και το Στραβοσκιάδι (849 μ.). Άλλες κορυφές είναι οι Βίγλες, η Τσούκα, οι Πυλίδες( ή Φυλλίδες), οι Άγιοι Δέκα και ο Σταυρός.
Το έδαφός της είναι κυρίως ορεινό, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα. Μάλιστα είναι ένα από τα νησιά με την πυκνότερη βλάστηση. Στο νησί υπάρχουν και πολλά μικρά ποτάμια, όπως ο Μεγαλοπόταμος, ο Τυφλός, ο Μεσογγής (που είναι ο μεγαλύτερος) και το ποτάμι στην περιοχή της Λευκίμμης. Η μεγαλύτερη λίμνη είναι η Κορισσία (ή των Κορισσίων) με έκταση 4 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Επίσης υπάρχει και η λιμνοθάλασσα Χαλκιοπούλου στα νότια της πόλης. Εκτός από την πυκνή φύση η Κέρκυρα έχει και πυκνό οδικό δίκτυο, με πληθυσμό 193 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Από πού προέρχεται η ονομασία της Κέρκυρας;
Πολλές και διάφορες ήταν οι ονομασίες με τις οποίες ήταν γνωστό το νησί στην αρχαιότητα. Δρεπάνη ή Μάκρις είναι ονόματα που χρησιμοποιήθηκαν λόγω του σχήματός του και αποτελούν τις αρχαιότερες ονομασίες, επηρεασμένες από την ελληνική μυθολογία. Η Δρεπάνη ταυτίζεται με το όπλ,ο με το οποίο ο Κρόνος σκότωσε τον πατέρα του, Ουρανό.
Στην Οδύσσεια το νησί αναφέρεται ως Σχέρια, η περίφημη χώρα των Φαιάκων, που με τα μυθικά πλοία τους κατέφθαναν εδώ. Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Οδυσσέας όταν ξέφυγε από την Καλυψώ στην πορεία του προς την Ιθάκη αντιμετώπισε την οργή του Ποσειδώνα ο οποίος μεταμόρφωσε το πλοίο του σε βράχο. Έτσι τον ανάγκασε να βρει καταφύγιο στις ακτές της Σχερίας που τότε την κυβερνούσαν οι Φαιάκες. Η Ναυσικά κόρη του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου πήγε στο ποτάμι να πλύνει τα ρούχα μαζί με μερικές σκλάβες, συνάντησε τον Οδυσσέα και τον βοήθησε να επιστρέψει στην Ιθάκη.Από εκεί προήλθε το όνομα Φαιακία. Η πόλη φέρει και άλλες ονομασίες όπως Κασσωπαία, Άργος, Κεραυνία.
Κατά τον μεσαίωνα το νησί πήρε το όνομα Κορυφώ, κατά μία εκδοχή από τις δύο κορυφές που υπάρχουν μέσα στη χερσόνησο του Παλαιού φρουρίου και κατά μιαν άλλη εκδοχή από τις δύο κορυφές του όρους Παντοκράτορα (της αρχαίας Ιστώνης), που φαίνονται, καθώς ο επισκέπτης πλησιάζει το νησί. Έτσι προέκυψε το όνομα και η σημερινή διεθνής ονομασία Corfu.
Το όνομα Κέρκυρα επικρατεί τελικά στη νεοελληνική που σύμφωνα με τη μυθολογία προήλθε από την κόρη του θεού ποταμού Ασωπού Κόρκυρα. Ο θεός Ποσειδώνας αφού την απήγαγε την έφερε εδώ όπου γεννήθηκε ο καρπός της ένωσης τους ο Φαίαξ, ο γενάρχης των Φαιάκων. Το Κόρκυρα αργότερα έγινε Κέρκυρα σύμφωνα με τη Δωρική διάλεκτο των αρχαίων κατοίκων της, Κορκυραίων. Η πόλη της Κέρκυρας έχει ονομαστεί και Καστρόπολη, επειδή είναι από τις ελάχιστες στον κόσμο, που περικλειόταν εξ ολοκλήρου από τα τείχη των δύο φρουρίων.
Η Ιστορία της Πόλης
Η περίοδος της Ενετοκρατίας διήρκησε τέσσερις αιώνες (1385 – 1796) περίοδος στην οποία οργανώθηκε η διακυβέρνηση του νησιού σύμφωνα με το αριστοκρατικό σύστημα της Βενετίας. Με την συνθήκη του Καμποφόρμιο, μετά την ήττα των Ενετών τα Επτάνησα πέρασαν στην κυριαρχία των Γάλλων. Σαν πρώτη κίνηση οι Γάλλοι έκαψαν στην κεντρική πλατεία της πόλης το Libro d’oro, δηλαδή τους ειδικούς καταλόγους όπου αναγράφονταν τα ονόματα όλων των αριστοκρατικών οικογενειών και στην ίδια πλατεία φύτεψαν το συμβολικό δέντρο της ελευθερίας. Οι Κερκυραίοι δέχθηκαν με ενθουσιασμό τους νέους κατακτητές επηρεασμένοι από τα κηρύγματα της Γαλλικής Επανάστασης ευεπλιστώντας, ότι ο Ναπολέοντας θα βοηθούσε την Ελλάδα να ξανακερδίσει την ελευθερία. Παρόλα αυτά άλλες μεγάλες δυνάμεις δεν έβλεπαν θετικά την Γαλλική Κυριαρχία που για να της περιορίσουν την δύναμη αναγνώρισαν το 1800 τα νησιά του Ιονίου,που αργότερα θα αποτελούσαν την Ιόνιο Πολιτεία, σαν αυτόνομο κράτος. Αυτό το κράτος, που διάσχισε μια περίοδο ακμής, διήρκησε μέχρι το 1807 όταν οι Γάλλοι αποκατέστησαν την κυριαρχία τους. Για πολλά χρόνια οι Κερκυραίοι και οι Γάλλοι έζησαν μαζί στη Κέρκυρα αφήνοντας να αναπτυχθεί η οικονομία και η δημόσια εκπαίδευση.Ακόμη ιδρύθηκε η πρώτη Ιόνιος ακαδημία και το τυπογραφείο.
Ένωση με την Ελλάδα
Στις 21 Μαΐου του 1864 η Κέρκυρα και μαζί όλα τα Επτάνησα, μετά τη συμφωνία του Λονδίνου και με το ψήφισμα της Ιονίου Βουλής, ενώνονται οριστικά με την Ελλάδα. Ήταν από τα πιο σημαντικά σημεία καμπής στην ιστορία της Κέρκυρας, αφού η μακραίωνη αυτόνομη πορεία και η θέση της σαν πρωτεύουσα των Ιονίων νήσων τελείωσε. Από τότε η ιστορική πορεία της Κέρκυρας είναι κοινή με αυτήν της Ελλάδας. Όταν πλέον η Κέρκυρα ανήκε στην Ελλάδα γνώρισε μια σταδιακή απώλεια δύναμης υπέρ της Αθήνας. H Κέρκυρα έχασε το πανεπιστήμιο της, την πνευματική της πρωτοπορία και μέσα σε 40 χρόνια μετατράπηκε σε μια συνηθισμένη Ελληνική επαρχιακή πόλη. Όμως το νησί άρχισε να ακμάζει στην ανάπτυξη της γεωργίας και της τέχνης. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι είχαν μεγάλες συνέπειες στο νησί όπως την καταστροφή πολλών ιστορικών και αρχιτεκτονικών μνημείων.
Οι Κερκυραίοι όμως μπόρεσαν και εκμεταλλεύτηκαν την υπέροχη φύση και το κλίμα, για να δώσουν την αρχή σε μια καινούργια οικονομική ανάπτυξη.
Το Παλιό Φρούριο
Το Παλιό Φρούριο της Κέρκυρας βρίσκεται στην άκρη της Σπιανάδας. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, που θυμίζει αρχαίο ναό στην κατασκευή του, η αρχαία τάφρος, που λέγεται «Κόντρα Φόσσα» αλλά και οι δύο πύργοι, ο Πύργος της Ξηράς και ο Πύργος της Θάλασσας, συνθέτουν το εντυπωσιακό οικοδομικό συγκρότημα.
Το Παλιό Φρούριο της Κέρκυρας κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα,με τα ερείπια της Παλαιόπολης, της αρχαίας πόλης που καταστράφηκε από επιδρομές. Έως τον 15ο αιώνα ήταν η πόλη της Κέρκυρας, ενώ έπειτα μετατράπηκε σε στρατιωτικό χώρο. Στον υπαίθριο χώρο του φρουρίου, στη Βερσιάδα, διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Νέο Φρούριο
Χτισμένο από τους Βενετούς τον 16ο αιώνα δεσπόζει στο λόφο του Αγίου Μάρκου το νέο φρούριο της Κέρκυρας. Το Νέο Φρούριο της Κέρκυρας, με υπόγειες στοές, θολωτά περάσματα, πυροβολεία και επιβλητικούς προμαχώνες, προσφέρει την καλύτερη θέα προς την Παλιά Πόλη. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, για το έργο που ξεκίνησε το 1576, δούλευαν 10 με 15 χιλιάδες εργάτες ημερησίως και χρησιμοποιούσαν υλικά από περίπου 2.000 κατοικίες και εκκλησίες της Κέρκυρας. Η Βασιλική Πύλη του Νέου Φρουρίου διακοσμείται με το έμβλημα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, τον φτερωτό Λέοντα του Αγίου Μάρκο, ενώ ο πέτρινος στρατώνας, που χτίστηκε στην Αγγλοκρατία, σήμερα φιλοξενεί πολιτιστικά δρώμενα και φυσικά το Μουσείο Κεραμικής Τέχνης.
Αχίλλειο
Το Αχίλλειο της Κέρκυρας είναι το εντυπωσιακό παλάτι της αυτοκράτειρας της Αυστροουγγαρίας, Ελισάβετ, γνωστή ως Αυτοκράτειρα Σίσσυ. Βρίσκεται στο χωριό Γαστούρι, μέσα στους ελαιώνες και την καταπράσινη φύση του νησιού. Το οικοδόμημα ολοκληρώθηκε το 1890 και είναι αφιερωμένο στον ημίθεο Αχιλλέα. Κοσμείται με αγάλματα και έργα τέχνης από την αρχαία ελληνική μυθολογία, ενώ μετά τη δολοφονία της αυτοκράτειρας Σίσσυ, αγοράστηκε από τον αυτοκράτορα της Γερμανίας Κάιζερ. Στον κήπο υπάρχει ένα γιγαντιαίων διαστάσεων άγαλμα του Αχιλλέα το οποίο φέρει την χαρακτηριστική επιγραφή: «Στον μέγιστο των Ελλήνων από τον μέγιστο των Γερμανών».
Τέλος πρέπει να περπατήσεις το Λιστόν, που είναι ο πιο γνωστός πεζόδρομος της Κέρκυρας. Το Λιστόν κατασκευάστηκε το 19ο αιώνα και βρίσκεται στη δυτική άκρη της Σπιανάδας, της μεγάλης πλατείας της πόλης. Τα επιβλητικά αρχοντικά που σχηματίζουν μεγάλες καμάρες, αψίδες, που οι Κερκυραίοι τις λένε βόλτες, «σχηματίζουν» την χαρακτηριστική εικόνα του Λιστόν. Επικρατέστερη εκδοχή για το όνομα είναι το «on list», «στη λίστα» και εννοεί το γνωστό Libro d’ oro, το βιβλίο των Κερκυραίων ευγενών. Μόνο όποιος ήταν «στη λίστα» είχε το δικαίωμα να απολαμβάνει το Λιστόν.
Πηγές:
- http://www.corfu.gr/web/guest/visitor/name_of_the_island
- https://www.corfuhistory.eu/?p=51
- https://atcorfu.com/el/corfu-island/
- http://www.corfu-kerkyra.eu/el/istoria-kerkyra.php
- https://atcorfu.com/el/corfu-history/
- https://blog.terrabook.com/aksiotheata-kerkuras/
Σύνταξη κειμένου: Βασιλεία Ζάμπα
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
