Μια από τι σημαντικότερες πόλεις της κεντρικής Μακεδονίας, με τεράστιο ιστορικό υπόβαθρο και ιστορική παράδοση αιώνων, είναι η Νάουσα. Ανήκει στον νομό Ημαθίας και είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους Βέρμιου, σε υψόμετρο περίπου 350 μέτρων. Ως προς την ονομασία της Νάουσας, υπάρχουν δύο διαφορετικές εκδοχές. Η πρώτη από αυτές θεωρεί πως η ονομασία Νάουσα είναι παραφθορά της ονομασίας Νέα Αυγούστα που είχε δοθεί από τους Ρωμαίους, ενώ η δεύτερη εκδοχή αναφέρει πως το όνομα της Νάουσας, προέρχεται από το ρήμα ναώ, που σημαίνει επιπλέω. Σε κάθε περίπτωση, η Νάουσα θεωρείται μια μικρή πόλη της Μακεδονίας, ,μιας και ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή προσεγγίζει τους 21.000 μόνιμους κατοίκους. Αξιοσημείωτο για την πόλη της Νάουσας, είναι το γεγονός πως ήδη από το 1955, ονομάζεται επίσημα ως ηρωική πόλη, ονομασία που οφείλεται στη συμβολή της κατά τη διάρκεια των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων του 1821.
Η ιστορία της Νάουσας
Η πόλη της Νάουσας, διαθέτει λιγότερο από έναν αιώνα ιστορίας, όμως η ευρύτερη περιοχή κατοικείται ήδη από την αρχαιότητα. Η φυλή που λέγεται πως κατοικούσε στην περιοχή, ήταν οι Φρύγες, ενώ μετά την εκδίωξη τους από τους Μακεδόνες, η διακυβέρνηση της περιοχής περνάει σε ρωμαϊκά χέρια. Ανασκαφές που διεξήχθησαν στην περιοχή έφεραν στο φως σημαντικότατα ευρήματα, όπως είναι η σχολή του Αριστοτέλους, το αρχαίο θέατρο της Μίεζας καθώς και μεγαλοπρεπείς μακεδονικοί τάφοι επιφανών ανθρώπων. Από το 168 π.Χ. και μετά, μετά από τη γνωστή μάχη της Πύδνας, η ευρύτερη περιοχή της Νάουσας, περνάει σε ολοκληρωτική αφάνεια.
Η Νάουσα χτίζεται περί τα τέλη του 14ου αιώνα, περίοδος που συμβολίζει και τις απαρχές της ιστορίας της. Στην διάρκεια της οθωμανικής κατοχής, η Νάουσα περιέρχεται στα χέρια του Γαζή Αχμέτ Εβρενός, γνωστός στρατηγός του Σουλτάνου Μουράτ Α’. Η περιοχή λόγω διάφορων συγκυριών, απολάμβανε προνόμια που για άλλες ελληνικές πόλεις ήταν απαγορευτικά. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, ήδη από τον 17ο αιώνα, η Νάουσα να γνωρίζει πρωτοφανή ακμή, με πληθυσμό συνεχώς αυξανόμενο και εμπορική δραστηριότητα εντονότατη. Η άνθιση αυτή συνεχίζεται και κατά τον επόμενο αιώνα, γεγονός που προσελκύει το ενδιαφέρον του Αλή πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος προσπάθησε με κάθε τρόπο να προσαρτήσει την Νάουσα, γεγονός που πέτυχε μέχρι και το 1812, οπότε και αναγκάστηκε να την παρατήσει μετά από εντολή του Σουλτάνου.
Όπως προαναφέρθηκε σημαντική ήταν η συμβολή της Νάουσας στην ελληνική Επανάσταση. Τον Φεβρουάριο του έτους 1922, μετά από δοξολογίες, κηρύχθηκε η επανάσταση στην περιοχή. Οι προσπάθειες καταστολής της από τους Τούρκους ξεκίνησαν άμεσα και ήταν συντονισμένες. Τα αποτελέσματα δεν ήρθαν νωρίτερα από τις 22 Αυγούστου 1822, οπότε και η Νάουσα υπέκυψε στην συνεχή πολιορκία του οθωμανικού στρατού που αριθμούσε 12.000 άνδρες. Ακολούθησαν λεηλασίες, δημεύσεις περιουσιών και θανατώσεις μεγάλου μέρους του πληθυσμού, ακόμα και αμάχων. Οι πληγές για την περιοχή ήταν τεράστιες και πέρα από την ερήμωση της από ελληνικό πληθυσμό, έχασε και τα σημαντικότατα προνόμια που διέθετε στο παρελθόν. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νάουσα θανατώθηκαν, πολλοί αποφάσισαν να την εγκαταλείψουν οριστικά και ένας μικρότερος αριθμός συνέχισε την Αγώνα της Απελευθέρωσης σε πόλεις της νοτιότερης Ελλάδας.
Αν και το πλήγμα που δέχθηκε η περιοχή, ήταν μεγάλο, δε χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να ορθοποδήσει, έστω ως έναν βαθμό. Από το 1868 και μετά, αρχίζει μια δειλή ανάπτυξη στην Νάουσα, η οποία σύντομα θα μετατραπεί σε ικανοποιητική ακμή που οφειλόταν- ως επί το πλείστον- στις βιομηχανίες που άνοιξαν στην περιοχή, καθώς και στο δικαίωμα οι θρησκευτικές μειονότητες να έχουν ίσα δικαιώματα με τους Μουσουλμάνους. Μετά από αυτές τις αποφάσεις, Ναουσαίοι από ολόκληρη την Ελλάδα άρχισαν να εγκαθίστανται στην πόλη τους, αλλά και πολλοί Μουσουλμάνοι.
Η Νάουσα τόσο κατά τα τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, όσο και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συνέβαλε καθοριστικά, διαμορφώνοντας αποφασιστικά το αποτέλεσμα. Όλα αυτά τα χρόνια δεν έπαψε στιγμή να αποτελεί εμπορικό κέντρο, με συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό. Και ενώ οι εχθροί που αναμετρήθηκαν με τον πληθυσμό της Νάουσας, και όχι μόνο, ήταν πολλοί, το μεγαλύτερο πλήγμα σημειώνεται στη διάρκεια του Εμφύλιου Πολέμου, με πολλές πυρπολήσεις, αρπαγές πολιτών και σε ορισμένες περιπτώσεις σφαγιάσεις.
Η Νάουσα σήμερα
Πλέον η Νάουσα, έχοντας κάνει μεγάλες προσπάθειες, προσπέρασε τα δεινά του παρελθόντος και συνέχισε ακάθεκτη την πορεία της. Έχει αναπτύξει διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες και γι αυτό το λόγο διαθέτει μια υγιή οικονομία. Επιπλέον με τα διάφορα αξιοθέατα που δεσπόζουν στην πόλη της Νάουσας, όλο και αυξανόμενος είναι ο αριθμός των επισκεπτών της. Τα μέρη που έχουν δημιουργηθεί και αξίζει να τα επισκεφτεί κανείς είναι το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, η Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας, το δημοτικό πάρκο που αποτελεί πόλο έλξης για ανθρώπους από όλη τη βόρεια Ελλάδα, καθώς και τα χιονοδρομικά κέντρα, τα οποία τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και πιο δημοφιλή στο ευρύ κοινό. Μια επίσκεψη στην Νάουσα αρκεί, για να πείσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη της, πως καταφέρνει να συνδυάσει την τεράστια ιστορία της, με την αξεπέραστη φυσική ομορφιά και το φιλόξενο κλίμα.
Πηγές:
- wikipedia
- tomasnao.files.wordpress.com
- naoussa.gr
Σύνταξη κειμένου: Ευθυμία Μερτσανίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
