Ο Γκασπάρ Νοέ έχει κερδίσει επάξια τον τίτλο ενός προβοκάτορα δημιουργού. Οι περισσότερες από τις ταινίες του γίνονται γνωστές για το προκλητικό τους περιεχόμενο και τις αντιδράσεις του κοινού τους όταν τις παρακολουθούν. Αυτό, όμως, δεν είναι το σημαντικό για έναν δημιουργό; Να δημιουργεί συναισθήματα και σκέψεις στους θεατές, με οποιοδήποτε (;) κόστος. Και αν μη τι άλλο, ο Γκασπάρ Νοέ το καταφέρνει, σε κάθε βήμα της καριέρας του.
Γεννημένος στην Αργεντινή το 1963, μετακόμισε με τους γονείς του στη Γαλλία το 1976 για να αποφύγουν την έντονη και βίαια πολιτική κατάσταση που επικρατούσε τότε στη χώρα. Από τότε δεν έχει επιστρέψει ποτέ στη γενέτειρά του, αλλά δεν αποκλείει την πιθανότητα να γυρίσει κάποια ταινία εκεί. Η μεγάλη του αγάπη, όμως, είναι η Γαλλία, καθώς εκεί νιώθει ελεύθερος σε θέματα καλλιτεχνικής δημιουργίας έτσι ώστε να μπορεί να κάνει τις ταινίες που θέλει, ακριβώς όπως τις θέλει, χωρίς να περιορίζεται από κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις. Η ταινία του “Love” έχει απαγορευτεί στη Ρωσία και λογοκριθεί στην Ιαπωνία, λόγω του θέματός της και της απεικόνισης του σεξ στη μεγάλη οθόνη με αυτό τον «ωμό» τρόπο.
Ο Γκασπάρ Νοέ είναι ένας πραγματικός auteur και σχεδόν χωρίς εξαίρεση παίρνει τη σκυτάλη σε όλους τους δημιουργικούς τομείς που απαρτίζουν τις ταινίες του. Γίνεται σεναριογράφος, σκηνοθέτης, μοντέρ και παραγωγός, επιλέγοντας να έχει την αποκλειστική ευθύνη για τα φιλμ που γυρίζει. Εκτός από τις πέντε μεγάλου μήκους ταινίες του, έχει γυρίσει πολλές μικρού μήκους και έχει αναλάβει την σκηνοθεσία αρκετών music videos για καλλιτέχνες όπως ο Nick Cave, o SebastiAn και οι Placebo.
Η φιλμογραφία του
Το πρώτο του βήμα στη μεγάλη οθόνη ήταν το 1998, με το “I Stand Alone”, την ιστορία ενός χασάπη και των αισθημάτων εγκατάλειψης και μοναξιάς που τον κατατρέχουν, μέσα από μερικές μέρες της ζωής του. Ο κεντρικός χαρακτήρας εμφανίζεται αρχικά στο μικρού μήκους φιλμ “Carne” και αργότερα στο σοκαριστικό “Irreversible”, στο οποίο βλέπουμε τον επίλογο της ιστορίας του. Βραβεύθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών του 1998 με το βραβείο της Διεθνούς Εβδομάδας των Κριτικών.
Στη συνέχεια ακολούθησε το “Irreversible”, το 2002, το οποίο αποτέλεσε μία από τις πιο βίαιες ταινίες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και καθιέρωσε τον Γκασπάρ Νοέ ως κεντρική φιγούρα του κύματος του New French Extremity. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πολλοί θεατές έφυγαν από τις αίθουσες προβολής κατά τη διάρκεια της ταινίας, λόγω της βίας που απεικονιζόταν. Πλέον, όπως λέει και ο ίδιος ο σκηνοθέτης, απογοητεύεται όταν οι θεατές παραμένουν μέχρι το τέλος της ταινίας, καθώς πιστεύει ότι είναι αναγκαία τα «ακραία» συναισθήματα, οποιουδήποτε είδους.
Επόμενος σταθμός του, το “Enter the Void”, μία ταινία που περπάτησε στο πεδίο του πειραματικού κινηματογράφου, η οποία, όμως, δεν αποτέλεσε τόσο μεγάλη επιτυχία όσο άλλες. Παρ’όλα αυτά, όμως, ήταν ένα πρότζεκτ που ονειρευόταν για καιρό, με μεγάλο προϋπολογισμό και ψυχεδελική σκηνοθεσία, που πραγματεύεται τη ζωή, το θάνατο και την αναγέννηση σε μία εξωσωματική εμπειρία που βιώνει ο πρωταγωνιστής.
Ακολούθησε το “Love”, μία ταινία για την αγάπη και το σεξ, που χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως καθαρή πορνογραφία. Ο Γκασπάρ Νοέ, όμως, δεν είχε την ίδια άποψη, καθώς για εκείνον το “Love” είναι ένα φιλμ καθαρά συναισθηματικό, μία ανθρώπινη ταινία που, όμως, επικεντρώνεται στις σαρκικές πτυχές της ζωής. Εξάλλου, έχει αναφέρει πολλές φορές ότι στις ταινίες του θέλει να είναι ελεύθερος, όχι άνευ λόγου υπερβατικός, αλλά να έχει τη δυνατότητα να υπηρετεί την επιθυμία του για δημιουργία.
Η τελευταία – προς το παρόν! – ταινία του που προβλήθηκε στις αίθουσες ήταν το εκπληκτικό “Climax”, η οποία έσπασε τα ρεκόρ όσον αφορά το χρόνο γυρισμάτων της (μόλις 16 ημέρες!). Σε αυτήν, παρακολουθούμε μία χορευτική ομάδα να ολοκληρώνει τις πρόβες της και στη συνέχεια να χάνει τον έλεγχο στο πάρτι που ακολουθεί, μετατρέποντας το χώρο σε αυτόν ενός χορευτικού οργίου, με ξέφρενα στοιχεία που σκηνοθετούν στη συνέχεια έναν ομαδικό εφιάλτη. Εμποτισμένη με σκοτεινό χιούμορ, με μουσική που δεν σταματά καθόλου σε όλη τη διάρκειά της, το “Climax” είναι μια ταινία για τα βαθύτερα ένστικτα του ανθρώπου και το πώς αυτά μπορούν να βγουν στην επιφάνεια, προκαλώντας, όπως είναι αναμενόμενο, χάος.
Μπορούμε να πούμε ότι ο Γκασπάρ Νοέ εντρυφά στη ζωώδη πλευρά της ανθρώπινης φύσης, τη βία, τη σεξουαλική επιθυμία, των πρωτόγονων ενορμήσεων που πρέπει να απωθηθούν. Επιτυγχάνει σε αυτό μέσω των ονειρικών και ψυχεδελικών στοιχείων που χρησιμοποιεί, με το συνδυασμό τους να τον κατατάσσει στους πιο ιδιαίτερους auteurs του αιώνα.
Πηγές:
Ο Γκασπάρ Νοέ πιστεύει ότι οι άνθρωποι βγαίνουν από το «Climax» χαμογελώντας – Flix
Ρωτήσαμε τον προβοκάτορα Gaspar Noe πώς νιώθει που το ‘Climax’ αρέσει σε όλους – Oneman
