Βετεράνοι αμφότεροι του καλτ σινεμά για σχεδόν μία δεκαετία, ο Κουέντιν Ταραντίνο και ο Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ αποφάσισαν από κοινού το 2007 να δημιουργήσουν ένα πρότζεκτ, σαν φόρο τιμής στο «grindhouse» σινεμά ταινιών β’ διαλογής της δεκαετίας του 1970, με το οποίο μεγάλωσαν και το οποίο τους ενέπνευσε να σκηνοθετήσουν τις ταινίες που τους έκαναν διάσημους. Το πρότζεκτ αυτό, χρηματοδοτούμενο από την εταιρία παραγωγής του Χόλυγουντ με την οποία συνεργαζόντουσαν (την αμαυρωμένη, αργότερα, Weinstein Company, εξαιτίας της καταδίκης ενός εκ των δύο συνιδρυτών της, Χάρβεϊ Γουάινστιν, που κατηγορήθηκε για βιασμούς και σεξουαλικές παρενοχλήσεις), οι δύο σκηνοθέτες γύρισαν από μία ταινία ο καθένας, ο Ταραντίνο το «Death Proof» και ο Ροντρίγκεζ το «Planet Terror», συμπεριλαμβάνοντας στο καστ μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας βιομηχανίας ταινιών και με «σφήνες» ψεύτικα διαφημιστικά trailer, γυρισμένα από φίλους τους σκηνοθέτες, όπως τον Ιλάι Ροθ και τον Ρομπ Ζόμπι. Το πρότζεκτ αυτό, που κυκλοφόρησε υπό τον γενικό τίτλο «Grindhouse» είχε, όπως συνήθως συνέβαινε και με το σινεμά στο οποίο αναφέρεται, καλύτερα διαφημιστικά poster και μεγαλύτερο μάρκετινγκ απ’ όσο άξιζε, αν κρίνει κανείς τις δύο ταινίες ποιοτικά, ενώ απέφερε λιγότερα χρήματα από όσα κόστισε για να γυριστεί, καθώς το πρότζεκτ απέτυχε παταγωδώς στο «box office».
Το σινεμά «grindhouse», που συνήθως προβαλλόταν σε drive-in αίθουσες, ήταν κατά κόρον «exploitation» κινηματογράφος, που σημαίνει ότι αποτελούταν από ταινίες συγκεκριμένων κινηματογραφικών «genres», όπως «balxploitation», «sexploitation», «slashers», «zombie films», «spaghetti westerns», «sci-fi» και άλλα παρόμοια είδη, συνήθως με ακατάλληλο κάτω των 18 ετών περιεχόμενο. Οι ταινίες του Ταραντίνο και του Ροντρίγκεζ «δανείζονται» λίγο από όλα αυτά τα κινηματογραφικά είδη, αλλά ανήκουν και οι δύο, ουσιαστικά, στο ευρύτερο είδος των ταινιών τρόμου. Εξαιτίας του προϋπολογισμού τους, αλλά και των σκηνοθετικών δεξιοτήτων των δημιουργών τους, κάθε άλλο παρά β’ κατηγορίας είναι, με έξυπνους διαλόγους, επιτηδευμένη και αισθητικά άρτια χρήση φθαρμένου φιλμ και μίας εξαιρετικής ρετρό φωτογραφίας (η τελευταία δουλειά της πιστής διευθύντριας φωτογραφίας του Ταραντίνο, Σάλι Μένκε). Τόσο, λοιπόν, το «Death Proof», όσο και το «Planet Terror» είναι ταυτόχρονα ερωτικά γράμματα, αλλά και παρωδίες των ταινιών αυτών της δεκαετίας του 1970, που γυρίζονταν με ελάχιστα χρήματα και ερασιτέχνες ηθοποιούς, βασιζόμενες σε μία αόριστα ελκυστική κεντρική ιδέα.
Το «Death Proof» του Ταραντίνο, με πρωταγωνιστή τον Κερτ Ράσελ, είναι ένα «slasher», μία ταινία, δηλαδή, με κεντρική φιγούρα ένα μανιακό κατά συρροή δολοφόνο, που στην περίπτωση αυτή είναι στάντμαν και στοχοποιεί νέες γυναίκες, τις οποίες σκοτώνει με ποικίλους τρόπους, με το τεθωρακισμένο αυτοκίνητό του. Ο Στάντμαν Μάικ βρίσκεται, στο πρώτο μισό της ταινίας, κάπου στο Όστιν, του Τέξας και προσεγγίζει μία παρέα από γυναίκες, μια βροχερή νύχτα σε ένα τοπικό μπαρ. Τα πρώτα θύματα του Μάικ, που βρίσκουν βίαιο τέλος κάτω από τις ρόδες του αυτοκινήτου του, υποδύονται η Βανέσα Φερλίτο, η Ρόουζ Μακ Γκάουαν, η Σίντνεϊ Πουατιέ και η Τζόρνταν Λαντ. Στο δεύτερο μισό της ταινίας, το οποίο είναι γυρισμένο με ψηφιακά μέσα (σε αντίθεση με το πρώτο, που είναι εξολοκλήρου γυρισμένο σε φιλμ), αφηγείται την ιστορία της καταστροφής του Μάικ, από μία άλλη παρέα γυναικών, τις οποίες πλησιάζει με παρόμοιες προθέσεις, που, όμως, αντιστέκονται και συνεργάζονται για να τον αντιμετωπίσουν. Οι ηθοποιοί, σε αυτό το μέρος, είναι η Ροζάριο Ντόσον, η Μαίρη Ελίζαμπεθ Γουίνστεντ, η Τρέισι Τομς και η Ζόι Μπελ, η πραγματική σταντγούμαν, που είχε συνεργαστεί με τον Ταραντίνο στο «Kill Bill», και εδώ παίζει τον εαυτό της. Σεναριακά, η ταινία συμπεριλαμβάνει μεν τους διαλόγους του Ταραντίνο, που αποτελούν σήμα κατατεθέν της καλτ φιλμογραφίας του, όμως δομικά έχει κάποια μακρόσυρτα σημεία που την καθιστούν βαρετή και οι κριτικοί συμφώνησαν πως πρόκειται για μία από τις πιο αδύναμες ταινίες του σκηνοθέτη. Η μουσική, παρόλα αυτά, έχει επιλεχθεί με προσοχή από την ιδιωτική συλλογή του ίδιου του Ταραντίνο και συνιστά ένα δυναμικό και συμβολικά σημαντικό για τις σκηνές όπου χρησιμοποιείται το κάθε κομμάτι σάουντρακ, που έχει αφήσει το αποτύπωμά του στην ποπ κουλτούρα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του «Down in Mexico», από τους Coasters, που παίζει όταν η χαρακτήρας της Φερλίτο αναγκάζεται να χορέψει ένα αισθησιακό lap dance στα πόδια του Μάικ, αφότου χάνει ένα στοίχημα που έβαλε μαζί του.
Το «Planet Terror», του Ροντρίγκεζ, αφορά την εξάπλωση ενός ιού-βιολογικού όπλου, που μετατρέπει όσους προσβάλλονται από αυτό σε ζόμπι με γαγγραινιασμένα έλκη. Ο ιός απελευθερώνεται εξαιτίας μιας διαφωνίας μεταξύ ενός υπολοχαγού, ονόματι Μαλντούν (Μπρους Γουίλις) και ενός επιστήμονα, ονόματι Άμπι (Ναβίν Άντριους), και μεταδίδεται ταχύτατα, μέσα σε μία νύχτα, από τη στρατιωτική βάση σε ολόκληρο το Όστιν. Πρωταγωνίστρια εδώ είναι η κοπέλα (τότε) του σκηνοθέτη, Ρόουζ Μακ Γκάουαν, η οποία υποδύεται την Τσέρι Ντάρλινγκ, μία δυστυχισμένη go–go dancer, που ψάχνει τρόπο να αλλάξει άμεσα τον τρόπο ζωής της. Βλέποντας την ταινία σήμερα, 16 χρόνια μετά την κυκλοφορία της, είναι αδύνατον να μη σκεφτεί κανείς την τραγική κατάληξη που είχε η συνεργασία αυτή της Μακ Γκάουαν με το στούντιο παραγωγής των Γουάινστιν. Πρωτοστατώντας στο κίνημα «#MeToo» το 2017, η Μακ Γκάουαν έφερε στη δημοσιότητα τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη από τον Χάρβεϊ Γουάινστιν, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων αυτής και προηγούμενων ταινιών, συνεισφέροντας έτσι στη διάλυση του στούντιο και τη φυλάκιση του συνιδρυτή του, για αυτό και άλλα παρόμοια εγκλήματα που είχε διαπράξει. Το «Planet Terror», με τη δυναμική σκηνοθεσία του Ροντρίγκεζ, το ρυθμό και τη στυλιζαρισμένη βία του και τους ειρωνικούς του διαλόγους, μοιάζει να ανήκει σε μία εποχή «αθωότητας», συγκριτικά με τη σημερινή πραγματικότητα, όπου όλα τα σκοτεινά σημεία από τα παρασκήνια έχουν πια βγει στο φως. Δομικά και ως εκτέλεση, το δεύτερο αυτό μέρος του «Grindhouse» είναι καλύτερο από το πρώτο, του Κουέντιν Ταραντίνο, πράγμα με το οποίο οι περισσότεροι κριτικοί φάνηκαν να συμφωνούν. Ο Ροντρίγκεζ, πάντως, συνήθιζε πάντα να δουλεύει με μεγάλη ταχύτητα και μικρό σχετικά προϋπολογισμό, προκαλώντας έτσι τη σύγκριση με τον «πατέρα» των ταινιών τρόμου β’ διαλογής, Ρότζερ Κόρμαν.
Τα διαφημιστικά trailer που παρελαύνουν ενδιάμεσα από τις δύο κυρίως ταινίες του πρότζεκτ είναι πέντε, όμως, η σειρά με την οποία παρουσιάστηκαν στην κάθε χώρα όπου κυκλοφόρησε το «Grindhouse» υπήρξε διαφορετική. Από τα πιο δημοφιλή ήταν το ψεύτικο trailer για το «Machete», σκηνοθετημένο από τον Ροντρίγκεζ, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Ντάνι Τρέχο, στο ρόλο του Μεξικανού πληρωμένου δολοφόνου του τίτλου, που εμπλέκεται σε μία συνωμοσία και προδίδεται από τους εργοδότες του, γυρίζοντας, τελικά, για να πάρει την εκδίκησή του. Το «Machete» αποτέλεσε τη βάση για μία σειρά από ταινίες του Ροντρίγκεζ, ξεκινώντας με την κυκλοφορία της πρώτης το 2010. Άλλα διαφημιστικά trailer ήταν εκείνο του Ρομπ Ζόμπι, «Werewolf Women of the SS», το οποίο ανήκει στο είδος των «Nazisploitation» ταινιών, το «Don’t», του Έντγκαρ Ράιτ, που θυμίζει τις ταινίες των Hammer Studios της δεκαετίας του 1970, το «Thanksgiving», του Ιλάι Ροθ, που αποτελεί μία ταινία τρόμου με θέμα μία γιορτή του χρόνου (όπως είναι, για παράδειγμα, το «Halloween», του Τζον Κάρπεντερ) και το λιγότερο γνωστό «Hobo with a Shotgun», με πρωταγωνιστή τον Ρούτγκερ Χάουερ, που προβλήθηκε μόνο στον Καναδά. Οι αναφορές όλων αυτών των ταινιών και των ψεύτικων trailer είναι μεν συγκεκριμένες, όμως είναι τόσο πολυάριθμες, που θα ήταν αδύνατον να συντάξουμε μία λίστα που να τις συμπεριλαμβάνει όλες.
Το «Grindhouse» ήταν, σε μεγάλο βαθμό, προϊόν ενός σινεμά που άνθισε μέσα στη δεκαετία του 2000, με τις ταινίες «splat pack», όπως το «Cabin Fever» (2002), το «High Tension» (2003), το «Σπίτι με τα 1000 Πτώματα» (2003), το «Saw» (2004), το «Hostel» (2005) και το «Devil’s Rejects» (2005), να μεσουρανούν, την εποχή εκείνη, στο «box office». Η σημερινή κουλτούρα της «πολιτικής ορθότητας» και τα γούστα του νεανικού κοινού γενικότερα, δεν θα δεχόντουσαν με την ίδια ευκολία ταινίες με τέτοιο περιεχόμενο, ακόμα κι αν ήταν σκηνοθετημένες από αυτούς τους τόσο αγαπητούς στο κοινό σκηνοθέτες. Ακόμα κι αν δεν έκανε την επιτυχία των «Kill Bill Vol. 1 & 2» (2003-4) ή της «Αμαρτωλής Πόλης» (2005), το «Grindhouse» περιγράφει, με τον δικό του τρόπο, την εποχή όπου γυρίστηκε, έχοντας, έτσι, μία κάποια ιστορική σημασία. Μη-αληθοφανείς και απερίσκεπτα βίαιες, οι δύο αυτές ταινίες, το «Death Proof» και το «Planet Terror», αποτίνουν, αφενός, φόρο τιμής σε ένα παλαιότερο σινεμά, της δεκαετίας του 1970, το οποίο δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά, και αφετέρου αποτελούν δείγματα εκείνου του ξέφρενου κινηματογραφικού «πάρτι» της δεκαετίας του 2000, που έχει πλέον ασφαλώς τελειώσει εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία.
Δείτε το trailer της ταινίας στο YouTube:
