Όπως κάθε άλλο παιδί των 90s, με διακατέχει μια παρελθοντολαγνία σχετικά με τις ταινίες που σημάδεψαν τα παιδικά μου χρόνια. Συχνά, λοιπόν, ξαναβλέπω αγαπημένες μου ταινίες και δη τις παιδικές. Μάλιστα μερικές, σχεδόν κάθε χρόνο, θα τις δω την ίδια εποχή περίπου (πιθανόν υποσυνείδητα ακολουθώ το παράδειγμα των καναλιών). Κάθε Δεκέμβρη το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει κλασικά γιορτινά αγαπημένα όπως Home Alone – 1 & 2, γιατί στο τίμιο σπίτι μας δεν αναγνωρίζουμε τα αποτυχημένα remake – Mickey’s Christmas Carol και The Chronicles of Narnia: The Lion, The Witch and The Wardrobe. Όμως μια ταινία με την οποία συνήθως ξεκινώ τις νοσταλγικές προβολές για το μήνα Δεκέμβριο είναι το musical της 21st Century Fox Anastasia (1997).
Υπόθεση
Το 1916 ο Grigori Rasputin(Christopher Lloyd), πρώην σύμβουλος της οικογένειας Romanov και φοβερός μάγος, καταριέται την οικογένεια του Τσάρου Nikolas. Η κατάρα του στοχεύει στο τέλος της Τσαρικής οικογένειας. Στον απόηχο της επανάστασης η οικογένεια ξεκληρίζεται με μοναδικούς επιζώντες τη μητέρα του Τσάρου, Maria Feodorovna(Angela Lansbury), και τη μικρή εγγονή της Anastasia (Meg Ryan), χάρη στη βοήθεια ενός νεαρού υπηρέτη του παλατιού, του Dimitri (John Cusack). Δέκα χρόνια αργότερα η δεκαοκτάχρονη πλέον Anastasia, πλέον Anya, πάσχει από αμνησία. Ψάχνει απεγνωσμένα κάποια πληροφορία για την ταυτότητά της, με μοναδικό στοιχείο το μενταγιόν που της είχε δωρίσει η γιαγιά της. Συναντά ξανά τυχαία τον Dimitri, ο οποίος βασίζεται σε απάτες για να ζήσει. Συγκεκριμένα, ψάχνει μια κοπέλα την οποία θα παρουσιάσει ως τη χαμένη Anastasia στη Maria Feodorovna με την ελπίδα να λάβει αμοιβή για τις υπηρεσίες του. Παράλληλα, ο Rasputin καταβάλει κάθε προσπάθεια να εντοπίσει και να εξοντώσει την τελευταία των Romanov.
Από την ιστορία στη φαντασία
Οι δημιουργοί (Don Bluth και Gary Goldman) εμπνεύστηκαν από την ζωή των ιστορικών προσώπων αλλά και από τον θρύλο περί διάσωσης της Anastasia μετά την επανάσταση. Επειδή τα ιστορικά γεγονότα όμως αποδείχθηκαν πολύ «σκοτεινά» για το παιδικό κοινό, το σενάριο εμπλουτίστηκε με στοιχεία ρομαντικής κωμωδίας – συγκεκριμένα η υποπλοκή του φλερτ μεταξύ της Anastasia και του Dimitri – καθώς και το μαγικό στοιχείο μέσω του χαρακτήρα του ανταγωνιστή Rasputin.
Το πρόβλημα
Παρότι η ταινία Anastasia παραμένει απολαυστική στη συνείδησή μου, δεν είναι δυνατόν να αγνοήσω ορισμένα μελανά σημεία. Αυτά κυρίως αφορούν το χαρακτήρα του Rasputin. Ειδικότερα, το γεγονός ότι η αφήγηση δεν εμβαθύνει στο κίνητρο του. Γιατί τόσο μίσος για την οικογένεια του Τσάρου; Εάν γνωρίζαμε τι τον ωθεί να κυνηγήσει μανιωδώς και να εξοντώσει μέχρι και το τελευταίο μέλος τη οικογένειας Romanov ίσως η τελική αναμέτρησή του με την Anastasia να είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ψυχολογία των θεατών. Αντί αυτού, έχουμε έναν ανταγωνιστή, ο οποίος παρακολουθεί απόμακρυσμένα και δρα μέσα από μικρά δαιμόνια που τον υπηρετούν. Αντιστοίχως λειτουργεί και ο ρόλος του βοηθού του Rasputin, η λευκή νυχτερίδα, Bartok (Hank Azaria). Ο Bartok βέβαια ταυτόχρονα είναι ο κύριος comic relief χαρακτήρας της ταινίας. Οι δημιουργοί ήθελαν να μέσω του Bartok να περάσουν στο παιδικό κοινό το μήνυμα ότι μπορούν να γελάσουν με τον χαρακτήρα του Rasputin.
Αυτή η αδυναμία αναφορικά με τον τόνο χαρακτηρίζει και άλλες δημιουργίες του Bluth. Φαίνεται να παλεύει να ισορροπήσει μεταξύ μιας προσωπικής επιθυμίας εξερεύνησης πιο «σκοτεινών» θεμάτων και των απαιτήσεων της βιομηχανίας.
Το μουσικό στοιχείο
Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της ταινίας είναι με διαφορά το soundtrack, που αποτέλεσε και έμπνευση για το πολυβραβευμένο θεατρικό musical. Πρόκειται για έναν συνδυασμό ορχηστρικών κομματίων του David Newman και των ξεχωριστών τραγουδιών από τους Lynn Ahrens και Stephen Flaherty. Στη θεατρική παραγωγή τα τραγούδια είχαν την ευκαιρία να λάβουν την προσοχή που τους αξίζει.
Συνοψίζοντας, αν και τα λογικά κενά της ταινίας παραμένουν εμφανή με κάθε επαναληπτική προβολή, δεν πρόκειται να σταματήσω να νοσταλγώ την Anastasia κάθε Δεκέμβρη.
