Το Πρόγραμμα TEACCH (Treatment and Education of Autistic and Communication Handicapped Children) δημιουργήθηκε για τον αυτισμό τη δεκαετία του ’70 σαν εναλλακτική παιδαγωγική μέθοδος με παρεμβάσεις στο περιβάλλον, στην επικοινωνία και το ημερήσιο πρόγραμμα του παιδιού με αυτισμό. Δημιουργός του ήταν ο καθηγητής ψυχιατρικής Eric Schopler, ενώ σήμερα έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες. Βασικό είναι ότι η στήριξη του προγράμματος παρέχεται εξατομικευμένα και προσαρμοσμένα ανάλογα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το κάθε παιδί. Παράλληλα, απώτερος στόχος του προγράμματος είναι το παιδί να μάθει να επικοινωνεί μόνο του, χωρίς βοήθεια. Σημείο «κλειδί» της μεθόδου είναι η δομημένη εκπαίδευση, η οποία βοηθά το παιδί με αυτισμό να έχει πρόγραμμα, να νιώθει ασφάλεια για το μέλλον ενώ παράλληλα του παρέχει μια σταθερότητα (πράγμα βασικό για τα παιδιά αυτά). Είναι γνωστό πως και η παραμικρή αλλαγή μπορεί να πυροδοτήσει συναισθήματα άγχους, αποδιοργάνωσης και σύγχυσης σε ένα παιδί με αυτισμό.
Ποιά είναι τα βασικά στοιχεία του προγράμματος;
Βασικά στοιχεία αυτής της μεθόδου είναι: η φυσική δόμηση του περιβάλλοντος, το ατομικό ημερήσιο πρόγραμμα, το σύστημα ατομικής εργασίας καθώς και η οπτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων (όπως φωτογραφίες, αντικείμενα και λίστες, λόγω των δυσκολιών ακουστικής επεξεργασίας πληροφοριών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά).
Φυσική δόμηση περιβάλλοντος
Πρόκειται για τον τρόπο που είναι οργανωμένο το περιβάλλον του παιδιού. Ο κάθε χώρος εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς. Το περιβάλλον οργανώνεται με τέτοιον τρόπο (σαφή όρια οπτικά) ώστε το παιδί να αντιλαμβάνεται με ευκολία τη σημασία και τη χρησιμότητα του κάθε χώρου αλλά και ποιές δραστηριότητες μπορεί να κάνει εκεί (ατομικές ή ομαδικές).
Ατομικό ημερήσιο πρόγραμμα
Είναι το καθημερινό εξατομικευμένο πρόγραμμα κάθε παιδιού για τις δραστηριότητες που έχει να κάνει κάθε μέρα. Είναι οργανωμένο χρονικά, για να είναι ξεκάθαρο στο παιδί τι και με ποιά σειρά θα κάνει το καθετί μέσα στην ημέρα, ενώ παρουσιάζεται με φωτογραφίες που είναι πολύ βοηθητικές για τα παιδιά με αυτισμό. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά δέχονται πιο εύκολα αλλαγές μέσα στο πλάνο της ημέρας τους αλλά ταυτόχρονα έχουν και ένα πρόγραμμα που τους δημιουργεί συναισθηματική ασφάλεια.
Σύστημα ατομικής εργασίας
Είναι ο τρόπος που οργανώνεται η κάθε δραστηριότητα για να ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού με αυτισμό ώστε να μπορεί να φέρει σε πέρας όσα έχει να κάνει μέσα στην ημέρα του. Απαντάει σε τέσσερις σημαντικές ερωτήσεις:
- Τι δουλειά θα κάνω;
- Πόση δουλειά θα κάνω;
- Πώς θα ξέρω ότι τελείωσα;
- Τι θα κάνω μετά;
Οπτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων
Σε αυτό το πρόγραμμα οι δραστηριότητες παρουσιάζονται με εικόνες, με αυτόν τον τρόπο ρυθμίζονται τα αισθητηριακά ερεθίσματα. Το παιδί με αυτισμό μαθαίνει να χρησιμοποιεί τις οπτικές του δυνατότητες χωρίς να χρειάζεται να υπακούει σε ηχητικές οδηγίες που αισθητηριακά το μπερδεύουν και του γεννούν άσχημα συναισθήματα.
Η ουσία αυτού του προγράμματος…
Ουσιαστικά αυτό το πρόγραμμα δεν αντιμετωπίζει τα άτομα αυτισμό σαν άτομα που αποκλίνουν από το ‘’φυσιολογικό’’. Αντιθέτως, βασίζεται στην πεποίθηση ότι τα παιδιά με αυτισμό ανήκουν σε μία ‘’διαφορετική κουλτούρα’’ την οποία πρέπει να κατανοήσουμε και να κάνουμε τις ανάλογες προσαρμογές στο περιβάλλον ώστε τα παιδιά αυτά να βοηθηθούν. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η προσέγγιση αυτή είναι κατά της ‘’φυσιολογικοποίησης’’ της συμπεριφοράς των παιδιών με αυτισμό και υποστηρίζει ότι οι αλλαγές πρέπει να γίνονται στο περιβάλλον και όχι στο άτομο. Σε καμία περίπτωση τα παιδιά με αυτισμό δεν πρέπει αντιμετωπίζονται ως κατώτερα από τα υπόλοιπα.
Πηγές:
autismspectrum.gr
specialtherapys.
liaxtidaserres.gr
