Ήρθε η στιγμή να θίξουμε ένα αγαπημένο θέμα μου, το ραδιόφωνο. Θα ασχοληθούμε με το ραδιόφωνο στην Ελλάδα. Θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος και περιεκτικός στα όσα θα θυμηθώ από τα χρόνια της σχολής. Αν μη τι άλλο αυτό καθαυτό το ραδιόφωνο, αποτέλεσε το εναρκτήριο λάκτισμα για να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία. Οπότε θα θέσω επί του πιεστηρίου όσα μπορώ να θυμηθώ από τους καθηγητές μου.
Είτε το πιστεύει κάποιος, είτε όχι, το ραδιόφωνο στην Ελλάδα ήταν κάποτε ο νούμερο ένα τρόπος ενημέρωσης. Μετέπειτα έγινε και ο νούμερο ένα τρόπος ψυχαγωγίας. Το ραδιόφωνο για πολλά χρόνια ήταν εκείνο το μέσο που κρατούσε συντροφιά κι έκανε παρέα σε όλους όσους ένιωθαν μόνοι. Ναι, ίσως να ακούγεται και να διαβάζεται κάπως ποιητικό και ρομαντικό. Όμως είναι η αλήθεια.
Να πάρουμε λίγη από την ιστορία του ραδιοφώνου στην Ελλάδα και να τη θυμηθούμε σε δυο γραμμές.
Ραδιόφωνο: Η πρώτη επίσημη εμφάνιση και η προπαγάνδα
Το ραδιόφωνο ως μέσο έκανε επισήμως την πρώτη του εμφάνιση τη δεκαετία του ’30. Χρησιμοποιήθηκε από το καθεστώς του Μεταξά για προπαγανδιστικό σκοπό. Με την έλευση του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το ραδιόφωνο παίρνει τη δική του θέση στην ιστορία της Ελλάδας.
Το ραδιοφωνικό ανακοινωθέν της έναρξης των εχθροπραξιών μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας, έχει μείνει στα αυτιά όλων των ακροατών. Ακροατών οι οποίοι το άκουσαν τότε ζωντανά, αλλά και ακροατών οι οποίοι το άκουσαν από κασέτες ή σήμερα από το διαδίκτυο.
Ο εκφωνητής του ήταν ο κύριος Κώστας Σταυρόπουλος.
Αρχιεκφωνητής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών. Ήταν η φωνή η οποία στα χρόνια των συγκρούσεων κρατούσε ενήμερο το κοινό με ανακοινώσεις του Στρατηγείου. Επίσης, η φωνή του κυρίου Σταυρόπουλου ήταν εκείνη που με λίγες λέξεις περιέγραψε τη Γερμανική εισβολή στην πόλη των Αθηνών.
Η φράση του έχει επίσης μείνει στην ιστορία:
«Προσοχή! Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών ύστερα από λίγο δεν θα είναι ελληνικός. Θα είναι γερμανικός και θα μεταδίδει ψέματα.
Έλληνες, μη τον ακούτε. Ο πόλεμός μας συνεχίζεται και θα συνεχισθεί μέχρι της τελικής νίκης.
Ζήτω το Έθνος των Ελλήνων.»
Advertising
Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός
Το ελληνικό ραδιόφωνο γεννήθηκε το 1927, ανήμερα της 25ης Μαρτίου. Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης έστησε στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη τον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό. Επρόκειτο για την πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή στα μεσαία ραδιοκύματα που ακούστηκε στην Ελλάδα. Όποιος θελήσει να μάθει περισσότερα για τον κύριο Τσιγγιρίδη, μπορεί να ανατρέξει στον παραπάνω σύνδεσμο.
Το ραδιόφωνο έπειτα, μετά και σήμερα
Στα χρόνια που ακολούθησαν οι τεχνολογικές εξελίξεις συνέδραμαν στην ασταμάτητη παρουσία του ραδιοφώνου στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Για την ακρίβεια, μετά τον πόλεμο, ήταν το μόνο μέσο ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Το κοινό του ραδιοφώνου έμεινε πιστό στις όποιες συχνότητες εκείνο εξέπεμπε, μέχρι τον ερχομό της τηλεόρασης. Όμως παρά την καινούργια τεχνολογία, οι ακροατές έμειναν κοντά στο αγαπημένο τους μέσο.
Και ερχόμαστε σιγά – σιγά στο σήμερα.
Όλοι έχουμε ακούσει για την ιστορική ραδιοφωνική δεκαετία του ’80. Πολλοί έχουμε μιλήσει με ραδιοπειρατές και ζητήσαμε συμβουλές όσον αφορά το ραδιόφωνο. Η ραγδαία αύξηση των πειρατικών ραδιοφωνικών σταθμών αλλά και οι πολλές συλλήψεις των παραγωγών, οδήγησαν στο όνειρο. Τους πρώτους ιδιωτικούς και δημόσιους σταθμούς. Πλέον, οι ακροατές μπορούσαν να συντονιστούν στο αγαπημένο τους πρόγραμμα χωρίς το φόβο της διακοπής της εκπομπής.
Και το όνειρο στα ραδιοκύματα συνεχίστηκε για είκοσι χρόνια.
Το ραδιόφωνο ήταν το καταφύγιο πολλών ανθρώπων στα δύσκολα και στα εύκολα. Η παρέα στα ταξίδια και στη δουλειά, η απάντηση στην όποια μουσική απορία είχαν. Επειδή τότε η μουσική δε δινόταν και τόσο απλόχερα σε όλο τον κόσμο. Οι σταθμοί ήταν ένας από τους λίγους τρόπους να ακούσει κάποιος την αγαπημένη του μπάντα. Ή τον αγαπημένο του καλλιτέχνη. Μηνύματα που έγραφαν σε παραγωγούς: “Σε παρακαλώ, μη μιλήσεις. Θέλω να γράψω το κομμάτι” διαβάζονταν σε κάθε μουσική εκπομπή. Κι αυτό συνέβαινε τις δεκαετίες ’80 και ’90. Όσο και να έχει προχωρήσει η εποχή, αυτό ήταν ένα από τα μαγικά του ραδιοφώνου.
Το ραδιόφωνο για εμένα
Πολλοί από εμάς προσπαθήσαμε να κάνουμε κάποια βήματα στα ραδιοκύματα. Άλλοι κατάφεραν να κάνουν το όνειρο τους πραγματικότητα. Άλλοι πάλι δε στάθηκαν τόσο τυχεροί.
Όταν είχα ξεκινήσει το μαγικό ταξίδι στον κόσμο της δημοσιογραφίας, ορμητήριο και στόχος μου ήταν ένας και μοναδικός: το ραδιόφωνο. Συγκεκριμένα, το μαγικό μουσικό ταξίδι που μπορεί να κάνει κάποιος ένα βράδυ Τετάρτης ή ένα μεσημέρι Παρασκευής, παίρνοντας μαζί του όσους περισσότερους μπορεί. Άγνωστους κι άγνωστες, ξένους μεταξύ τους όλοι, να επιβιβάζονται στο καράβι των ερτζιανών έχοντας ως άνεμο τη μουσική. Κι άλλες τέτοιες ποιητικές αναφορές θέλω να κάνω όποτε θυμάμαι τον καιρό των σπουδών μου και το μικρό κι ελάχιστο πέρασμα έκανα στα ερτζιανά.
Το ραδιόφωνο για εμένα συνοψίζεται στα εξής: μουσική, παρέα, ανθρώπινη επικοινωνία, ζωή. Όλος ο κόσμος έχει ένα αποκούμπι, το δικό μου είναι η μουσική. Μου αρέσει να επικοινωνώ με τους ανθρώπους, να τους βοηθάω όπως μπορώ. Επίσης, όλοι θέλουμε να μπορούμε να κάνουμε το χόμπι μας δουλειά. Το ραδιόφωνο συνδυάζει όλα τα παραπάνω. Για εμένα.
Έχει προχωρήσει ο κόσμος και οι συνθήκες του μέσου έχουν αλλάξει. Αποτέλεσμα είναι να μη γίνεται με το ίδιο πάθος που γινόταν παλιότερα. Θέλεις επειδή είναι πλέον πιο εύκολο; Θέλεις επειδή νομίζει ο καθένας ότι μπορεί να το κάνει; Ποιός ξέρει;
Ίσως κάποτε να ασχοληθούν και πάλι όσοι αγαπούν το ραδιόφωνο πραγματικά, όταν οι συνθήκες και οι καταστάσεις αλλάξουν. Προς το καλύτερο για το μέσο.
