Η ανθρωπότητα σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με δυο κορυφαίες προκλήσεις: την αντιμετώπιση της πρώτης πανδημίας μετά το 1918 και παράλληλα την καταστροφή του περιβάλλοντος. Η διαφορά τους είναι πως οι επιπτώσεις του Covid-19 είναι άμεσες, ενώ εκείνες της καταστροφής του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής εξελίσσονται σε βάθος χρόνου. Πως όμως αλληλεπιδρά ο covid-19 με το περιβάλλον; Και με ποιο τρόπο η καταστροφή του περιβάλλοντος ευνοεί τις πανδημίες;
Η επιστημονική κοινότητα γνωρίζει πως η οικολογική καταστροφή και η κλιματική αλλαγή έχουν τη δυναμική να υποβαθμίσουν δεκαετίες προόδου στον τομέα της υγείας. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 24,3% των θανάτων παγκοσμίως οφείλεται σε αιτίες που σχετίζονται με την επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών.
Ποια είναι η σχέση του Covid-19 με την καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά και την κτηνοτροφία;
Είναι κοινά αντιληπτό πως η υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και η καταστροφή φυσικών οικοτόπων όπως τα δάση, ευνοούν την εμφάνιση και εξάπλωση ζωονόσων, παρόλο που τα αίτια πρόκλησης του Covid-19 αποτελούν ακόμη αντικείμενο μελέτης. Γνωρίζουμε επίσης πως η αποψίλωση των δασών συμβάλει στην ανάπτυξη ασθενειών όπως η ελονοσία και ο Έμπολα. Η κύρια αιτία αποψίλωσης είναι σαφώς η επέκταση των κτηνοτροφικών και γεωργικών δραστηριοτήτων. Δάση τεράστιας σημασίας για τη βιοποικιλότητα και την οικολογική ισορροπία αποψιλώνονται, κυρίως με σκοπό να μετατραπούν σε βοσκοτόπια και σε τεράστιες εκτάσεις μονοκαλλιέργειας μεταλλαγμένης σόγιας. Το 90% της σόγιας προορίζεται για ζωοτροφή. Σήμερα εκτιμάται ότι το 80% της αποψίλωσης των δασών που πραγματοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την επέκταση της βιομηχανικής κτηνοτροφίας. Αυτή ακριβώς η καταστροφή δασών και φυσικών οικοτόπων που προκαλεί η επέκταση της βιομηχανικής κτηνοτροφίας είναι που ευνοεί την εμφάνιση ζωονόσων.
Η εντατικοποίηση της παραγωγής τροφίμων
Η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων είναι ο βασικότερος παράγοντας ρύπανσης του εδάφους και της θάλασσας και χρησιμοποιεί πάνω από 70% του γλυκού νερού και 40% της γης. Παράλληλα η ανάπτυξη ενός βιομηχανικού μοντέλου παραγωγής στον πρωτογενή τομέα, όπως και στη γεωργία, που απαιτεί συγκέντρωση τεράστιου αριθμού ομοειδών ζώων σε τεράστιας έκτασης αγροκτήματα με στόχο την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κτηνοτροφικών προϊόντων, είναι κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών, μια εξίσου σημαντική αιτία για την εξάπλωση νοσογόνων καταστάσεων. Ακόμη οι άθλιες συνθήκες στις οποίες συνωστίζονται χιλιάδες ζώα στις εργοστασιακές κτηνοτροφικές μονάδες, αντιλαμβανόμαστε πως αυξάνουν τις πιθανότητες να μετάδοσης παθογόνων καταστάσεων. Σύμφωνα με τον οργανισμό United States Agency for International Development, περίπου το 75% όλων των νέων αναδυόμενων αλλά και επανα-αναδυόμενων λοιμωδών νόσων προέρχονται από τα ζώα. Αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τον SARS, την H5N1 νόσο των πουλερικών και τον Η1Ν1 ιό της γρίπης.
Ποια πρέπει να είναι η αλλαγή;
Τέλος αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι τοπικά, βιώσιμα και ανθεκτικά διατροφικά συστήματα και όχι εκβιομηχανισμένες παγκοσμιοποιημένες εντατικές αλυσίδες τροφής, καθώς μόνο έτσι μπορούμε να μειώσουμε την καταστροφή στα δάση και τα οικοσυστήματα, να διατηρήσουμε υγιή τον πλανήτη, να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, να παράγουμε επαρκή, ασφαλή, υγιεινή και θρεπτική τροφή σε προσιτές τιμές για όλους και να εξασφαλίσουμε ένα σταθερό αξιοπρεπές εισόδημα σε αγρότες που παράγουν τροφή με κριτήρια βιωσιμότητας αλλά και ηθικής.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο:
- Πώς η καταστροφή του περιβάλλοντος «θρέφει» τις πανδημίες, πληγώνει τις οικονομίες, ανακτήθηκε από www.naftemporiki.gr, τελευταία επίσκεψη 15/01/2022
-
Ποια είναι η σχέση της πανδημίας του Covid-19 με την καταστροφή του περιβάλλοντος και την κτηνοτροφία;, ανακτήθηκε από www.greenpeace.org, τελευταία επίσκεψη 15/01/2022
-
Ο COVID-19 και το ευρωπαϊκό περιβάλλον: Οι επιπτώσεις μιας παγκόσμιας πανδημίας, ανακτήθηκε από www.fortunegreece.com, τελευταία επίσκεψη 15/01/2022
