Αμάλ, η μικρή προσφυγοπούλα που μεταφέρει ένα μήνυμα ειρήνης ανά τον κόσμο. Τον φετινό Αύγουστο, η Αμάλ ξεκίνησε ένα ταξίδι 8.000 χλμ., από το Γκαζιντέπ, μία πόλη ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία διασχίζοντας πολλές χώρες της Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία) για να καταλήξει στο Μάντσεστερ του Ηνωμένου Βασιλείου.
Τι είναι η Αμάλ;
«Αμάλ» σημαίνει «ελπίδα». Πρόκειται για μία μαριονέτα, ύψους 3,5 μέτρων, επίκεντρο ενός πρωτότυπου Φεστιβάλ με το όνομα «Το Ταξίδι»/ “The Walk”. «Το Ταξίδι» περιλαμβάνει μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, θέατρο και κινηματογράφο. Η ίδια η Αμάλ αντιπροσωπεύει τα χιλιάδες προσφυγόπουλα που, αναγκασμένα να φύγουν από τη χώρα τους-πολλές φορές χωρίς την οικογένεια τους- αναζητούν μία νέα ζωή, μία νέα πατρίδα.
Η Μικρή Αμάλ ήταν αρχικά μέρος μίας θεατρικής παράστασης με τίτλο « Η Ζούγκλα»/ “The Jungle” της Good Dance Theatre, που ανέβηκε πρώτη φορά στο Λονδίνο το 2017. Η παράσταση βασιζόταν σε αληθινές ιστορίες των προσφύγων που ζούσαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Καλαί της Γαλλίας. Μία τέτοια πρόσφυγας ήταν και η Αμάλ που τώρα περιπλανώμενη στο κόσμο επιδιώκει να επιστήσει την προσοχή στο προσφυγικό ζήτημα, τα αίτια και τις συνέπειες του.
Πως φτιάχτηκε η Αμάλ
Η μεγάλων διαστάσεων μαριονέτα αποτέλεσε το τελευταίο έργο των Basil Jones και Adrian Kohler πριν την συνταξιοδότηση τους. Είναι οι δύο ιδρυτές της Handspring Puppet Company, μία ομάδας κουκλοθεάτρου για μικρούς και μεγάλους με έδρα το Cape Town της Νότιας Αφρικής.
Δεδομένου του μεγάλου ταξιδιού της κούκλας, έπρεπε να την κατασκευάσουν από ανθεκτικά υλικά, για να αντέξει σε αντίξοες συνθήκες. Χρησιμοποιήθηκαν, λοιπόν, ελαφρά και σταθερά υλικά , όπως το καλάμι και το ανθρακόνημα. Τέσσερεις άνθρωποι εμψυχώνουν την τεράστια μαριονέτα∙ ένας για κάθε χέρι, ένας για την πλάτη της και ένας στο εσωτερικό της, στηριζόμενος σε ξυλοπόδαρα και χειριζόμενος την «άρπα», τον μηχανισμό κίνησης του προσώπου της.
Η υποδοχή της στην Ελλάδα
Η πρώτη χώρα στην οποία πέρασε η Αμάλ, είναι η Ελλάδα. Κατέφθασε στη χώρα μας στις 10 Αυγούστου, στο λιμάνι της Χίου. Οι κάτοικοι την υποδέχτηκαν με τραγούδι και χορό, συνθέτοντας «παινέματα», παραδοσιακά τραγούδια ειδικά κατασκευασμένα για εκείνη.
Τις προσεχείς ημέρες κατέφτασε στα Ιωάννινα και το στρατόπεδο συγκέντρωσης Κατσικά. Οι επόμενες προγραμματισμένες επισκέψεις της ήταν στα Μετέωρα , τα Τρίκαλα , τη Λάρισα , την Ελευσίνα και την Αθήνα, από όπου και θα αποχωρούσε μέσω του λιμανιού του Πειραιά.
Η πομπή της «μικρής» Αμάλ ξεκίνησε από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Κατσικά και κατέληξε στο κέντρο των Ιωαννίνων. Την συνοδέψαν οι πρόσφυγες της περιοχής σε ένα δρόμο πλαισιωμένο από φωτεινά μηνύματα.
Μετέωρα
Την ίδια στιγμή, οι δημοτικές αρχές των Μετεώρων απαγόρευσαν σχεδόν παμψηφεί την έλευση της Αμάλ στην περιοχή. Επικαλέστηκαν τόσο την επιδημιολογικό κίνδυνο που θα μπορούσε να προκύψει από την κοσμοσυρροή της πομπής, όσο και την προσβολή του θρησκευτικού συναισθήματος. Ισχυρίστηκαν, πως, αφού η Αμάλ αντιπροσωπεύει ένα κορίτσι μουσουλμανικής θρησκείας δεν είχε θέση σε ένα χώρο, όπου ασκείται η ορθόδοξη χριστιανική πίστη.
Η διέλευση της Αμάλ στη Λάρισα, στις κοίτες του ποταμού Πηνειού, αντιμετώπισε επίσης προβλήματα. Λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης μικρή ομάδα προπηλάκισε τόσο τη μαριονέτα, όσο και το κόσμο που περίμενε να τη δει. Δημιουργήθηκαν μικροσυμπλοκές, οπότε επενέβη η αστυνομία και η εκδήλωση συνεχίστηκε κανονικά. Οι δημοτικές αρχές έσπευσαν να καταδικάσουν κάθε πράξη βίας και μίσους ενάντια σε ό,τι αντιπροσωπεύει η κούκλα. Στα Τρίκαλα, αντίθετα, η Αμάλ έτυχε θερμής υποδοχής. Τα μικρά παιδιά την υποδέχτηκαν κρατώντας χάρτινα λουλούδια και εκείνη κάθισε και άκουσε τις ιστορίες πόνου των κρατουμένων των φυλακών.
Αττική
Στην Ελευσίνα, την Αμάλ καλωσόρισε ομάδα νέων με μουσικές και τραγούδια. Της προσέφεραν δώρα και διοργάνωσαν μία έκθεση προς τιμήν του ταξιδιού της. Η έκθεση φιλοξένησε έργα φτιαγμένα από μαθητές σχολείων όλης της Ελλάδας. Μάλιστα, η έλευση της Αμαλ στην περιοχή συνέπεσε με το Φεστιβάλ «Αισχύλεια» και τη συναυλία της Δήμητρας Γαλάνη στην περιοχή.
Η επόμενη και τελευταία στάση της Αμάλ ήταν στην Αθήνα, όπου παρέμεινε για δύο ημέρες πριν την αναχώρηση της. Την υποδοχή της συνόδεψε το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη και του Ιάκωβου Καμπανέλλου «Άσμα Ασμάτων». Με αυτό το τραγούδι η τεράστια μαριονέτα περιπλανήθηκε στο κέντρο της Αθήνας. Την επόμενη μέρα η προγραμματισμένη διέλευση της Αμάλ από τη γειτονιά του Μεταξουργείου ακυρώθηκε. Ο λόγος ήταν οι πληροφορίες για συγκέντρωση ακροδεξιών ομάδων που είχαν ως στόχο να κινηθούν εναντίον της. Τελικά, η αναχώρηση της «μικρής» Αμάλ από το λιμάνι του Πειραιά, το πρωί της Κυριακής 5 Σεπτεμβρίου έγινε σε ένα κλίμα συγκίνησης και χαράς για το μήνυμα που η «μικρή προσφυγοπούλα» φιλοδοξεί να διαδώσει.
Σκοπός του πρωτότυπου αυτού Φεστιβάλ είναι η αφύπνιση του κόσμου, η υπενθύμιση του τεράστιου προβλήματος που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια πρόσφυγες κάθε μέρα, αναγκασμένοι να αναζητούν αυτά που για άλλους είναι δεδομένα. Τελικά, όμως, το μεγάλο αυτό ταξίδι, έδειξε και κάτι άλλο, την ανάγκη για εξάλειψη της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Αποτελούν τρία ακόμα προβλήματα που αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο:
Μεταξουργείο: Επεισόδια ανέβαλαν την «βόλτα» της προσφυγοπούλας μαριονέτας Αμάλ. https://www.naftemporiki.gr/story/1768018/metaksourgeio-epeisodia-anebalan-tin-bolta-tis-prosfugopoulas-marionetas-amal
Υπό τους ήχους του «Άσμα Ασμάτων» η μικρή Αμάλ περιπλανήθηκε στο κέντρο της Αθήνας. https://www.naftemporiki.gr/story/1767661/ypo-tous-ixous-tou-asma-asmaton-i-mikri-amal-periplanithike-sto-kentro-tis-athinas
Θερμή υποδοχή της μικρής Αμάλ στα Τρίκαλα. https://www.in.gr/2021/08/30/greece/thermi-ypodoxi-tis-mikris-amal-sta-trikala/
Η «προσφυγοπούλα» Αμάλ στη Χίο. Γιατί η κούκλα – σύμβολο ύψους 3,5 μέτρων θα διανύσει 8000 χλμ σε ένα χρόνο…
