Το διαδίκτυο αποτελεί τον βασικό μηχανισμό για την διάδοση της πληροφορίας και τον διαμεσολαβητή που αναλαμβάνει την συνεργασία και την αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών και των υπολογιστών τους, ανεξάρτητα από την γεωγραφική τους τοποθεσία. Καθημερινά οι άνθρωποι πλοηγούνται στο διαδίκτυο και αλληλεπιδρούν με πλατφόρμες και κανάλια επικοινωνίας που τους παρέχουν αναρίθμητες υπηρεσίες και μεγάλο εύρος πληροφοριών. Κύριος σκοπός της ανάπτυξής του ήταν η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, με τα χρόνια όμως αναδύθηκε και η σκοτεινή του διάσταση. Το σκοτεινό διαδίκτυο deep web , όπως αργότερα ονομάστηκε, έγινε ευρέως γνωστό με την υπόθεση Silk Road που ήρθε στο φώς της δημοσιότητας το 2015.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Το σύγχρονο διαδίκτυο βασίστηκε στην ιδέα που αρχικά εξέφρασε ο J.C.R. Licklider το 1962, για την δημιουργία ενός γαλαξιακού δικτύου, αυτό που λίγο αργότερα θα αποτελούσε το ARPANET. Το ARPANET ήταν ένα ερευνητικό πρόγραμμα, χρηματοδοτούμενο από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και αποτελεί το πρώτο δίκτυο μεταγωγής πακέτων, μιας θεωρίας που αναδύθηκε απο τον Leonard Kleinrock το 1964. Ο Licklider, όντας ο πρώτος επικεφαλής της Υπηρεσίας Προηγμένων Ερευνητικών Έργων (Advanced Research Project Agency, ARPA), οραματίστηκε ένα παγκόσμιο σύνολο διασυνδεδεμένων υπολογιστικών συσκευών, ένα αποκεντρωμένο δίκτυο, μέσω των οποίων όλοι μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση σε δεδομένα και προγράμματα, ασχέτως της γεωγραφικής τους περιοχής, στο οποίο η επικοινωνία θα εξακολουθούσε να υφίσταται ακόμη και μετά από μεγάλες καταστροφές . Η υλοποίηση του ερευνητικού προγράμματος εφαρμόστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και εξυπηρετούσε κατά κύριο λόγο κυβερνητικούς, στρατιωτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Το 1969 οι πρώτοι τέσσερις κόμβοι συνδέθηκαν στο ARPANET. Οι κόμβοι ήταν σε τέσσερα διαφορετικά Πανεπιστήμια, της California, του Stanford, της Santa Barbara και στο Πανεπιστήμιο της Utah. Το ARPANET ήταν αρχή μιας ανοικτής, φιλικής προς τον χρήστη πληροφοριακής υποδομής, εκείνης του Internet. Στα χρόνια που ακολούθησαν, σημειώθηκαν σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις όπως η δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού το 1989, η παραχώρηση του διαδικτύου για χρήση από το ευρύ κοινό το 1991 και η δημιουργία ενός δικτύου αποτελούμενο απο απομονωμένες, μυστικες συνδέσεις. Το δίκτυο αυτό, στη πορεία ονομάστηκε σκοτεινό διαδίκτυο.
Deep Web
Με τον όρο σκοτεινό διαδίκτυο, εννοείται κάθε είδους ιστοσελίδα και βάση δεδομένων, των οποίων το περιεχόμενο δεν είναι προσβάσιμο από τις συμβατικές μηχανές αναζήτησης (π.χ. Google, Yahoo, Mozilla). Βασική λειτουργία του deep web είναι η αποθήκευση και διασφάλιση δεδομένων, για την προσπέλαση των οποίων απαιτείται αυθεντικοποίηση και εξουσιοδότηση. Χρησιμοποιείται απο ακαδημαικους φορείς, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ιστοσελίδες ηλεκτρονικών πληρωμών που απαιτούν εγγραφή χρήστη. Σύμφωνα με έρευνες, ο όγκος των δεδομένων στο σκοτεινό διαδίκτυο, υπολογίζεται ότι είναι περίπου 500 φορές μεγαλύτερος από εκείνον του Internet (ή αλλιώς του επιφανειακού διαδικτύου).
Dark Web
Σύνηθες φαινόμενο αποτελεί η σύγχυση του όρου deep web με το dark web, ενώπολλοί χρήστες εσφαλμένα ταυτίζουν τις δυο αυτές έννοιες. Το dark web είναι, στην ουσία, ένα υποσύνολο του deep web. Πρόκειται για ένα σχεδόν μη ανιχνεύσιμο, παγκόσμιο δίκτυο μέσα στο οποίο διενεργούνται παράνομες ή μη δραστηριότητες. Για να γίνει εφικτή η πρόσβαση, είναι απαραίτητη η χρήση ειδικού λογισμικού, με το πιο ευρέως διαδεδομένο να είναι το TOR. Το TOR είναι ένα εργαλείο που παρέχει στους χρήστες πολλαπλά επίπεδα κρυπτογράφησης στα δεδομένα που μεταφέρονται και προσφέρει ανωνυμία στο χρήστη καθώς και απόκρυψη των ψηφιακών ιχνών του.
Σε πολλές περιπτώσεις, για να γίνει πιο κατανοητό, οι διαφορές ανάμεσα στο επιφανειακό ίντερνετ, στο deep web και στο dark web μπορούν να παρομοιαστούν με την εικόνα ενός παγόβουνου όπως φαίνεται και από την παρακάτω εικόνα.
Αν και αρκετοί χαρακτηρίζουν το dark web ως ένα επικίνδυνο μέρος στο οποίο λαμβάνουν χώρα παράνομες δραστηριότητες, στην πραγματικότητα δεν είναι το ίδιο το δίκτυο κακόβουλο. Η επικινδυνότητά του έγκειται στους τρόπους με του οποίους το χρησιμοποιούν οι χρήστες. Η ανωνυμία που προσέφερε dark web οδήγησε, μεταξύ άλλων, στην έξαρση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Διακινητές πορνογραφικού υλικού, ναρκωτικών και λαθρεμπόριο όπλων, απάτες πιστωτικών καρτών, υπηρεσίες πρόσληψης δολοφόνων και διακίνηση απόρρητων πληροφοριών είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα παράνομων δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα στα πλαίσια του dark web. Απο την άλλη πλευρά, το dark web έχει συμβάλλει στην προάσπιση της ελευθερίας του λόγου. Μέσω αυτού του δικτύου, θύματα που έχουν υποστεί κακοποιητική συμπεριφορά, δημοσιογράφοι και άλλες ομάδες ατόμων που αντιμετωπίζουν την διαφθορά και την καταπίεση, έχουν το δικαίωμα να υποστηρίξουν την θέση τους με μυστικότητα, ιδιωτικότητα και της ανωνυμία.
Εν κατακλείδι, το σκοτεινό διαδίκτυο είναι ένα αποκεντρωμένο δίκτυο, που χρησιμοποιεί πολλαπλά στρώματα κρυπτογραφησης με σκοπό να παρέχει ανωνυμία στους χρήστες. Παρότι η πρόσβαση στο σκοτεινό διαδίκτυο είναι εύκολη, η πλοήγησή σε αυτό ελλοχεύει κινδύνους, ιδίως από χρήστες που δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με το internet. Αυτή η αθέατη πλευρά του διαδικτύου αποτελεί αντικείμενο μελέτης τόσο από επιστημονικούς ερευνητές όσο και από τις μονάδες επιβολής του νόμου. Απώτερος σκοπός τους είναι η δημιουργία εργαλείων και νέων τεχνολογιών που ως στόχο έχουν την έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση κάθε έκνομης δραστηριότητας.
ΠΗΓΕΣ:
Bergman M.(2000) The deep web: Surfacing Hidden Value, White Paper Ανακτήθηκε απο ηλεκτρονική διεύθυνση: https://resources.mpi-inf.mpg.de/d5/teaching/ws01_02/proseminarliteratur/deepwebwhitepaper.pdf (τελευταία πρόσβαση 24/06/23)
Rogers B.(2017) TOR:
Beginners to Expert Guide to Accessing the Dark Net, TOR Browsing, and
Remaining Anonymous Online Ανακτήθηκε απο ηλεκτρονική διεύθυνση: https://bmansoori.ir/book/TOR%20Beginners%20to%20Expert%20Guide%20.pdf (τελευταία πρόσβαση 24/06/23)
Babur K. , Holston W. and Waziri I. (2021) The dark web and the role of secure human behaviors Ανακτήθηκε απο ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.isaca.org/resources/isaca-journal/issues/2021/volume-2/the-dark-web-and-the-role-of-secure-human-behaviors (τελευταία πρόσβαση 24/06/23)
