Ελευσίνα, Καλαμάτα και Ρόδος είναι τελικά οι τρεις πόλεις, από τις 14 που αρχικά εκδήλωσαν ενδιαφέρον, που διεκδικούν την υποψηφιότητα του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021.Τα ονόματα των τριών πόλεων έγιναν γνωστά σε συνέντευξη Τύπου, που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού παρουσία της πολιτικής ηγεσίας.
Η Ελευσίνα είναι μία, από τις πέντε ιερές πόλεις της αρχαιότητας αλλά θεωρείται και βιομηχανικό κέντρο στη σύγχρονη εποχή, κάνοντας τη φυσιογνωμία της Ελευσίνας να διαμορφώνεται μέσα από μία διαρκή διαδικασία σύνθεσης των αντιθέτων στοιχείων. Στην ίδια διαδικασία βρίσκεται σήμερα και η Ευρώπη, στην προσπάθειά της να υπάρξει ως ενιαία οντότητα και ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν στα παραπάνω προστεθεί και η σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα που έχει αναπτύξει η πόλη τις τελευταίες δεκαετίες, η Ελευσίνα εμφανίζει μία σειρά ισχυρά επιχειρήματα για την ανάδειξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021.
Για τον αρχαίο και το ρωμαϊκό κόσμο η Ελευσίνα ήταν ο λίκνος του πολιτισμού, ο τόπος της γεωργίας, της πρώτης μορφής τέχνης του ανθρώπινου πολιτισμού. Στη μοντέρνα εποχή έγινε σύμβολο της βιομηχανίας, γονιμοποιώντας ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης που στηρίζεται στην μηχανή. Διαχρονικά, λοιπόν, το χαρακτηριστικό της Ελευσίνας είναι η ευφορία, η ικανότητά της να προσφέρει γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη του καινούριου.
Η Ελευσίνα έδωσε στη δημοσιότητα το φάκελο υποψηφιότητάς της για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021 ζητώντας να μοιραστεί με όλο τον κόσμο το όραμά της πόλης. Με ανοιχτή πρόσκληση σε καλλιτέχνες και απλούς ανθρώπους από την Ελευσίνα, την Ελλάδα και την Ευρώπη να συμβάλλουν στην διαμόρφωση του νέου καλλιτεχνικού προγράμματος.
Η νέα διαδικασία υποψηφιότητας για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ήταν μια μοναδική ευκαιρία για κάθε πόλη να ασχοληθεί σε βάθος με το ζήτημα της περιφερειακής πολιτιστικής ανάπτυξης. Και γι’αυτό ζητήσαμε από τον Δήμαρχο της Ελευσίνας, Γιώργο Τσουκαλά, να μας απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις που αφορούν την υποψηφιότητα της Ελευσίνας.
- Πρώτα να σας ευχαριστήσω για την συνέντευξη κι έπειτα να σας ρωτήσω γιατί πιστεύετε ότι η Ελευσίνα αξίζει να γίνει η πολιτιστική πρωτεύουσα το 2021;
Γιατί έχει αλλάξει προς το καλύτερο, δημιουργεί πολιτισμό, πολιτιστικές συνεργασίες, εκμεταλλεύεται πολιτιστικά παλιούς βιομηχανικούς χώρους, έχει πλούσια πολιτιστική παράδοση. Αξίζει κυρίως γιατί όλη η πόλη υιοθετεί τον στόχο και συμμετέχει σε αυτόν.
- Τι θα θέλατε ο κόσμος να μάθει για την Ελευσίνα;
Να μάθει αυτό που θα διαβάσει, αυτό που θα αντικρίσει, καθώς και αυτό που θα βιώσει περπατώντας σε δρόμους και γειτονιές. Να μάθει την ιστορία της. Την αρχαία και τη νεότερη. Να μάθει και να αξιολογήσει με τον νου και την καρδιά.
- Τι προσπάθειες έχουν γίνει για να αναδειχθεί η Ελευσίνα, ποιες αλλαγές στην πόλη, και τι αλλαγές θα γίνουν στο μέλλον, αν βγει η Ελευσίνα πρώτη;
Η προσπάθεια συσπείρωσης του συνόλου της τοπικής κοινωνίας ήταν και είναι ο πρώτος στόχος μας. Το μήνυμα του eleusis 2021 ήταν ολοφάνερο σε κάθε εκδήλωση, σε κάθε συζήτηση με τους δημότες. Θεωρούμε πως έχει ενστερνιστεί την προσπάθεια το σύνολο των κατοίκων της Ελευσίνας και της γύρω περιοχής. Η προσπάθεια για αλλαγή της πόλης προς το καλύτερο είναι συνεχής και αν θέλετε ανεξάρτητη από το αν θα πάρουμε το χρίσμα ή όχι. Θα προχωρήσουν με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς έργα αποφασισμένα αλλά χρονίζοντα εξαιτίας της γραφειοκρατίας και θα τεθούν και άλλα ώστε η Ελευσίνα να αλλάξει προς το καλύτερο δίνοντας έμφαση στον πολιτισμό. Κάποια από αυτά είναι: Ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, ανακατασκευή των παλιών βιομηχανικών χώρων που βρίσκονται στο παράκτιο μέτωπο, ανακατασκευή της Ελαιουργικής. Αλλαγές στο κυκλοφοριακό, ενθάρρυνση του περιπάτου και του ποδηλάτου.
- Θέλετε να μας εξηγήσετε με λίγα λογία το Euphoria; Και συγκεκριμένα το EUrbanization, EUnvironment και EU Working Class; Τι σκοπό έχουν;
Η Ελευσίνα είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια, είναι η πόλη της Δήμητρας – της αρχαίας θεάς της γεωργίας και της γονιμότητας. Είναι η γη που δέχθηκε στους κόλπους της ανθρώπους από κάθε μέρος της Ελλάδας, από την Μικρά Ασία, από τον Πόντο. Είναι η γη όπου καλλιεργήθηκαν οι ιδέες της ελευθερίας, της ευτυχίας, της ευφορίας. Είναι η γη που δέχθηκε ριζικές αλλαγές, από γεωργική μετατράπηκε σε βιομηχανική. Το EU έχει πολλαπλή σημασία. Σημαίνει «ευ», το καλό, είναι κομμάτι του ονόματος της πόλης μας (Ελ –ευ-σίνα). Έχει τέλος την έννοια της Ευρώπης (EU), της οποίας θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε ένα σημαντικό κομμάτι. Έχει σχέση με το περιβάλλον και τη φύση, τη σύγχρονη βιωσιμότητα και τη διαμόρφωση της σύγχρονης πόλης, την ανάγκη για επιβίωση, δημιουργικότητα και αναγνώριση.
- Υπήρξε ανατροπή της στερεοτυπικής της εικόνας της Ελευσίνας – αυτήν της υποβαθμισμένης πόλης – και κατάφερε να γίνει ένας θεσμός ανθεκτικός στο χρόνο που έφερε την Ελευσίνα στο επίκεντρο. Η μετάβαση ήταν δύσκολη, αν σκεφτεί κανείς τα εργοστάσια αλλά και το λιμάνι;
Υπήρξε κυρίως ανατροπή της αντίληψης αρκετών συμπολιτών μας μιας μονόπλευρης αντίληψης και περιγραφής της πόλης και μιας μοιρολατρικής άποψης ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν προς το καλύτερο. Είμαστε μια πόλη με ισχυρή βιομηχανία και ασφαλώς με λιμάνια. Και αυτά αποτελούν κομμάτια της ταυτότητάς της. Όπως και ο πολιτισμός αποτελεί ένα άλλο μέρος της ταυτότητάς της. Στόχος να ενισχύουμε πολιτισμό, οικολογική ισορροπία, αειφορία στην πόλη μας.
Και τώρα, όσον αφορά τα Αισχύλεια, διαχρονικός τόπος συνάντησης για όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, εθνότητας και κοινωνικής τάξης που αναζητούν την ανάπτυξη, η Ελευσίνα ανοίγει για άλλη μια φορά τις αγκάλες της για να υποδεχθεί καλλιτέχνες απ’ όλη την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.
Λίγα λόγια, όμως, για το Φεστιβάλ: Ο θεσμός των πολιτιστικών εκδηλώσεων της Ελευσίνας άρχισε το 1975 και οφείλει την ονομασία του στον αρχαίο δραματουργό Αισχύλο, ο οποίος καταγόταν από την πόλη αυτή. Την ευθύνη της διοργάνωσής του έχει ο Δήμος Ελευσίνας και στην πραγματοποίησή του συμβάλλει και μεγάλος αριθμός εθελοντών.
Το ετήσιο αυτό πολιτιστικό γεγονός λαμβάνει χώρα στο τέλος του Καλοκαιριού και στις αρχές Φθινοπώρου. Στο κυρίως πρόγραμμά του περιλαμβάνεται μεγάλος αριθμός εκδηλώσεων από πολλούς τομείς των τεχνών, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες, χορός, εικαστικές εκθέσεις, εγκαταστάσεις, δρώμενα, video art, κινηματογραφικές προβολές κ.α.
Οι περισσότερες εκδηλώσεις των Αισχυλείων λαμβάνουν χώρα σε έναν εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό χώρο, στο Παλαιό Ελαιουργείο στην παραλία της Ελευσίνας, ο οποίος φανερώνει ιστορικά και τη στενή σύνδεση της πόλης με τη βιομηχανική δραστηριότητα της σύγχρονης Ελλάδας.
Τα φετινά Αισχύλεια, που διαρκούν ως τα μέσα Νοεμβρίου, φιλοξενούνται περισσότερες από 65 εκδηλώσεις: 25 παραστάσεις θεάτρου, χορού και χοροθεάτρου, 23 μουσικές, 8 κινηματογραφικές προβολές, 3 εικαστικές εκθέσεις, 3 περφόρμανς, ένας ημιμαραθώνιος αγώνας δρόμου, ένα διεθνές συνέδριο, μία διάλεξη και μία διεθνής ημερίδα.
Η Ελευσίνα βρίσκεται στην τελική φάση της διεκδίκησης του τίτλου για πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης κι έτσι, φέτος, ο χαρακτήρας του φεστιβάλ θα είναι φανερά επηρεασμένος από την διεκδίκηση αυτή με περισσότερο ευρωπαϊκό πνεύμα. Κι ο δήμαρχος συνεχίζει για το Φεστιβάλ…
- Τα Αισχύλεια, κερδίζοντας την ετικέτα «EFFE» (Europe for Festivals, Festivals for Europe), θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά Φεστιβάλ στην Ευρώπη, θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτό;
Τα Αισχύλεια είναι από τα σημαντικότερα φεστιβάλ της χώρας μας. Η ιστορία, το κύρος τους, η ευρύτητά τους γίνονται αποδεκτά από ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους αποδίδονται ανάλογες διακρίσεις.
- Στα Αισχύλεια βλέπουμε πολλούς εθελοντές, από όλες τις ηλικίες. Που πιστεύετε οφείλεται αυτό;
Η τέχνη, ο πολιτισμός, η μουσική εμπνέουν τους νέους. Η αγάπη αυτή τους ωθεί τόσο στη διάδοση του φεστιβάλ όσο και στην προσπάθεια να υπάρξει άρτια οργάνωση. Η συμμετοχή των εθελοντών είναι δείγμα ποιότητας του φεστιβάλ.
- Ο κόσμος δείχνει να αγαπάει και να υποστηρίζει τα Αισχύλεια πιο πολύ ή λιγότερο σε σχέση με άλλες χρονιές;
Το σίγουρο είναι ότι τα Αισχύλεια έχουν ξεπεράσει τα σύνορα της πόλης, της περιοχής, της Αττικής. Θα τολμούσαμε να πούμε πως η φήμη τους έχει φτάσει στην Ευρώπη. Αν θεωρήσουμε σαν ένδειξη αγάπης την προσέλευση στις εκδηλώσεις, τότε αυτή μεγαλώνει καθημερινά. Ωστόσο πιστεύουμε ότι υπάρχει κόσμος που δείχνει και με άλλους τρόπους την εκτίμησή του στον θεσμό και ίσως να δυσκολεύεται να παρακολουθήσει κάποιες από τις εκδηλώσεις, παρότι θεωρούμε πως το αντίτιμο του εισιτηρίου είναι το πιο φθηνό από όλα τα Φεστιβάλ.
- Σε μια εποχή οικονομικής κρίσης, αλλά και ανθρωπιστικής, τα αισχύλεια βλέπετε να επηρεάζονται; Ο κόσμος έρχεται πιο συχνά ή το αντίθετο;
Τα Αισχύλεια δίνουν εναλλακτικές λύσεις στον κάθε θεατή παρά την κρίση. Δωρεάν παραστάσεις, φθηνό εισιτήριο, κάρτα για όλες τις παραστάσεις. Ποιότητα στις επιλογές και κίνητρα ώστε να μπορεί ο καθένας να παρακολουθήσει τις παραστάσεις και τις εκδηλώσεις.
- Θέλετε να μας πείτε τι μας επιφυλάσσει η Ελευσίνα για το μέλλον;
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της επιλογής της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, εμείς θα συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε και να δημιουργούμε την Ελευσίνα του πολιτισμού, αξιοποιώντας όλες τις δυνάμεις τοπικές, πανελλαδικές, διεθνείς.
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, -ελπίζοντας να νικήσει η Ελευσίνα γιατί είναι η «πατρίδα» μου- καλή επιτυχία στην Ελευσίνα, καθώς και στην Καλαμάτα αλλά και Ρόδο! Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τον Νοέμβριο του 2016. Και για το τέλος, αξίζει να αναφέρουμε τα λόγια του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά, «Η ιδέα της φιλοξενίας αποτελεί παλαιά αρχή της Ευρώπης. Οι πρόσφυγες που φιλοξενούνται στη χώρα μας φέρουν, εκτός από πόνο και ταλαιπωρία, και τον δικό τους πολιτισμό, ο οποίος πρέπει να μπολιαστεί με τον δικό μας. Το 2021 είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να αναδειχθεί η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα φιλοξενίας στην Ευρώπη».
Μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Eleusis21 εδώ και των Αιχυλείων εδώ
