Πηγή: https://www.facebook.com
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 δεν έχει ιδεολογική ομοιότητα με κοινωνικά κινήματα, όπως ήταν για παράδειγμα η Γαλλική Επανάσταση του 1789. Ήταν μία εθνικοθρησκευτική εξέγερση για την εκδίωξη των αλλόθρησκων κατακτητών και τη δημιουργία ελεύθερου ελληνικού κράτους. Η Επανάσταση του 1821 είχε σημαντικές επιπτώσεις στο εθνικό φρόνημα των Ελλήνων καθώς ενέπνευσε την αίσθηση εθνικής ταυτότητας.
Αίσθημα εθνικής ενότητας
Αρχικά, η Ελληνική Επανάσταση του 1821 χαλύβδωσε το αίσθημα εθνικής ενότητας μεταξύ των Ελλήνων. Συγκεντρώθηκαν άνθρωποι προερχόμενοι από διάφορες γεωγραφικές περιοχές και ετερόκλητες κοινωνικές ομάδες και συσπειρώθηκαν μαχόμενοι για το κοινό ιδανικό της ανεξαρτησίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην Επανάσταση έλαβαν μέρος πλούσιοι και φτωχοί, πρόκριτοι (κοτζαμπάσηδες) και αγρότες, πλοίαρχοι και ναύτες, κληρικοί και λαϊκοί. Το γεγονός αυτό δημιούργησε ένα ισχυρό αίσθημα αλληλεγγύης και εθνικής συνοχής και ενότητας, που ήταν σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση της Επανάστασης. Αυτό ενισχύθηκε μέσα από τις Εθνοσυνελεύσεις του Αγώνα. Οι Εθνοσυνελεύσεις ήταν ένας καινοφανής θεσμός για τους νεότερους Έλληνες, τεράστιας, όμως, πολιτικής και ιδεολογικής σημασίας. Στις Εθνοσυνελεύσεις , οι Έλληνες απέδειξαν περίτρανα ότι, μπορούσαν να υπερκεράσουν τις μεταξύ τους εντάσεις και διαφοροποιήσεις και να λειτουργούν συλλογικά, δηλαδή ως έθνος με κοινό ιδεώδες. Οι Έλληνες, ως ένα ομογενές σώμα, πάλευαν για την αυτοδιάθεσή τους και διεκδικούσαν την ανεξαρτησία τους από τον τουρκικό ζυγό. Η Ιδέα του Έθνους ήταν κυρίαρχη. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης αναδείχθηκαν εθνικά σύμβολα και σύμβολα ανεξαρτησίας, όπως είναι για παράδειγμα η ελληνική σημαία με τον άσπρο σταυρό στο μπλε φόντο, που ενίσχυσαν την αίσθηση της εθνικής ταυτότητας και υπερηφάνειας μεταξύ των Ελλήνων.
Ιδέα της ελευθερίας
Πολύ σημαντικό ρόλο στην ενδυνάμωση του φρονήματος του ελληνικού λαού και στην κινητοποίησή του για την ανεξαρτησία έπαιξε και η ιδέα της ελευθερίας που ήταν κυρίαρχη στην ελληνική σκέψη κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης τους 1821. Οι Έλληνες αγωνίστηκαν για την απελευθέρωσή τους από την Οθωμανική κυριαρχία και για το δικαίωμά τους να ζουν ελεύθεροι στην πατρίδα τους. Οι Έλληνες δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να προασπίζονται το αναφαίρετο δικαίωμά τους στην αυτοδιαχείριση και στην λήψη αποφάσεων για θέματα που τους αφορούσαν. Ήθελαν να ανακτήσουν την πολιτική και κοινωνική αυτονομία τους, να ζήσουν με νόμους που θα καθορίζονταν από την ίδια τους την κοινότητα και όχι από ξένους κυρίαρχους. Η ιδεολογία της ελευθερίας και της δημοκρατίας, ως σταθερά θεμέλια του ελληνικού εθνικού χαρακτήρα, ενίσχυσε την αποφασιστικότητα των Ελλήνων να αγωνιστούν για την ανεξαρτησία και την επιδίωξη ενός ελεύθερου και δημοκρατικού κράτους.
Ιστορική συνέχεια
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε, επίσης, η αφορμή για την συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας και της σπουδαιότητας της ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων. Η αρχαία ελληνική παράδοση και ο πολιτισμός θεωρήθηκαν όχι μόνο πηγή έμπνευσης και υπερηφάνειας αλλά και μέρος της ίδιας της ταυτότητάς τους. Η επίγνωση της ιστορίας, δηλαδή ότι ανήκαν σε έναν λαό με πολύ βαθιές ιστορικές ρίζες, ενίσχυσε το εθνικό τους φρόνημα, την υπερηφάνεια, την αυτοπεποίθηση και την αγωνιστικότητα για συνέχεια και εξέλιξη. Από τη μία πλευρά το κλασικό παρελθόν, η δημοκρατία, η φιλοσοφία και από την άλλη οι ευρωπαϊκές επιρροές, οι φιλελεύθερες και ρηξικέλευθες ιδέες του Διαφωτισμού που μεταλαμπαδεύτηκαν στην Ελλάδα, αποτέλεσαν τους πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδομήθηκε η ελληνική μας ταυτότητα.
Ελληνική γλώσσα και πολιτισμός
Τέλος, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, η ελληνική γλώσσα χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως μέσο επικοινωνίας και έκφρασης της εθνικής μας ταυτότητας. Πολλά από τα επαναστατικά έγγραφα, τα τραγούδια, και οι ποιητικές συλλογές γράφτηκαν στην ελληνική γλώσσα, ενισχύοντας έτσι τον ελληνικό πολιτισμό και την εθνική ταυτότητα. Οι ιστορίες των αγωνιστών γίνονταν ευρέως γνωστές συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυση του εθνικού φρονήματος. Οι αγωνιστές της Επανάστασης, οι αρματολοί, οι κλέφτες, οι αρχηγοί των επαναστατικών στρατών, οι πολιορκημένοι Έλληνες, όπως για παράδειγμα οι Σουλιώτες, με τα ανδραγαθήματά τους συγκίνησαν, λατρεύτηκαν από τον λαό, μυθοποιήθηκαν και έδωσαν το όνομά τους στα φημισμένα κλέφτικα δημοτικά τραγούδια. Εκτός από τα δημοτικά τραγούδια, τα ποιήματα και τα έργα τέχνης, επίσης, απεικόνιζαν τις μάχες με μια προσέγγιση σχεδόν επική και αποτύπωναν με ενάργεια την αντίσταση και την περηφάνεια ενός λαού σκλαβωμένου, μαχόμενου για την ελευθερία.
Ως Έλληνες οφείλουμε να τιμούμε με τον δέοντα σεβασμό τη μεγαλειώδη εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση του 1821, που μας χάρισε τη συγκρότηση της εθνικής μας εστίας. Η εθνική μας ταυτότητα είναι το πολυτιμότερο στοιχείο που μπορούμε να αποκομίσουμε από την Ιδέα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και καλούμαστε να την διαφυλάξουμε σήμερα. Η παγκοσμιοποιημένη σύγχρονη κοινωνία με τον πλουραλιστικό πολιτιστικό χαρακτήρα της απειλεί την εθνική καθαρότητα και ενδέχεται να οδηγήσει στην εθνική αλλοίωση και αλλοτρίωση. Κρίνεται απαραίτητη, επομένως, η εθνική μας αφύπνιση και η πνευματική μας εγρήγορση, καθώς η εθνική συνείδηση αποδυναμώνεται. Η ελληνική παιδεία, η αγάπη και ο σεβασμός στην ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό θα αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο που θα ενώσει το παρελθόν με το βιωμένο παρόν και θα οδηγήσει στην περαιτέρω πολιτισμική ανάπτυξη.
Πηγές:
«Πώς η Επανάσταση του ’21 διαμόρφωσε την Ελλάδα» (Μ. Ευθυμίου) Ανακτήθηκε από: https://www.kathimerini.gr (τελευταία πρόσβαση 23/3/2024)
«Η Ελληνική Επανάσταση του ’21 και η Εθνική μας Ταυτότητα» (Γιώργος Θεοφίλης) Ανακτήθηκε από: https://ghettomagazine.gr (τελευταία πρόσβαση 23/3/2024)
