Για πολλούς, η Eurovision είναι ένας διαγωνισμός που προσφέρει φτηνή και γκλαμουράτη διασκέδαση σε εκατομμύρια τηλεθεατών στον κόσμο. Πολλά τραγούδια χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, ενώ λίγα ήταν αυτά που κατάφεραν να μαγνητίσουν το ενδιαφέρον μας με έναν πιο διαφορετικό τρόπο. Παρακάτω ακολουθεί μία λίστα με συμμετοχές που κατάφεραν να δώσουν ένα διαφορετικό μήνυμα. Πρόκειται για τραγούδια που είπαν την δική τους ιστορία.
1. “Molitva”, Marija Serafovic (2007)/ Σερβία
Το Molitva ήταν η συμμετοχή της Σερβίας το 2007 κι ένα τραγούδι που διέφερε ριζικά από ό,τι ξέραμε για την Eurovision. Η σκηνική εμφάνιση του τραγουδιού ήταν λιτή έως και φτωχή μην έχοντας πυροτεχνήματα ή έξαλλες εμφανίσεις, ενώ η γλώσσα του τραγουδιού δεν ήταν τα αγγλικά, αλλά τα σέρβικα. Το τραγούδι ήταν μία όμορφη ερωτική εξομολόγηση μίας γυναίκας προς μία γυναίκα. H Marija δεν ήταν μόνο μία ομοφυλόφιλη τραγουδίστρια, αλλά και μία Ρομά καλλιτέχνης. Το μήνυμα της Σερβίας ήταν διπλό: όλες οι φωνές μίας κοινωνίας πρέπει να ακουστούν ανεξαρτήτως του κοινωνικού ή πολιτισμικού υποβάθρου τους. Το τραγούδι νίκησε στον διαγωνισμό και έγινε πολύ μεγάλη επιτυχία και μέχρι σήμερα εξακολουθεί να διασκευάζεται και να ακούγεται σε ολόκληρο τον κόσμο.
2. “Rise like a phonix”, Conchita Wurst (2014)/ Αυστρία
Ο Τόμας Νιούριθ ή, κατά stage Conchita Wurst, είναι ένας Αυστριακός τραγουδιστής και drag queen που έχει επινοήσει το προσωπείο της Conchita για τις εμφανίσεις του. Κέρδισε στην Eurovision το 2014 στην Κοπεγχάγη με το τραγούδι « Rise like a Phoenix». Το τραγούδι εξιστορεί την προσπάθεια ενός ανθρώπου να διαχειριστεί τον ψυχολογικό αντίκτυπο των διακρίσεων που υφίσταται. Το τραγούδι αγκαλιάστηκε από την διεθνή gay κοινότητα και κατέστησε την Conchita/Thomas παγκόσμιο καλλιτέχνη – σύμβολο κατά των διακρίσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι χώρες, όπως η Ρωσία και η Λευκορωσία προσπάθησαν να απαγορεύσουν την προβολή της συμμετοχής της Conchita στις χώρες τους με το επιχείρημα ότι: «η προβολή δεν είναι δυνατή για τεχνικούς λόγους». Αμέσως μετά την Eurovision, η Conchita προσκλήθηκε στα γραφεία του ΟΗΕ στην Βιέννη, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και σε άλλες ΜΚΟ που μάχονται κατά των διακρίσεων και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
3. “Toy”, Netta (2018)/ Ισραήλ
Ίσως το πιο γνωστό και συνάμα πιο κοινωνικό τραγούδι της Eurovision. Το “Toy” οδήγησε το Ισραήλ και την εκκεντρική Νέττα στην πρώτη θέση, αλλά κατάφερε να πει μία ενδιαφέρουσα ιστορία που έθεσε πολλά ζητήματα στο τραπέζι. Το τραγούδι είναι μία δημόσια καταγγελία για το bullying, τον σεξισμό και τις διακρίσεις σε βάρος της διαφορετικότητας. H Νέττα Μπαρζιλάι έχε πέσει θύμα bullying κατά τα σχολικά της χρόνια λόγω του βάρους της. Σε συνεντεύξεις της έχει δηλώσει:
Στο σχολείο, τα παιδιά με κορόιδευαν λόγω του βάρους μου. Κάθε φορά που έλεγα ότι θέλω να γίνω τραγουδίστρια, μου έλεγαν ότι δεν θα τα καταφέρω γιατί είμαι υπέρβαρη. Έλεγαν ότι οι τραγουδίστριες είναι αδύνατες και όμορφες και ότι, ως εκ τούτου, εγώ δεν θα τα καταφέρω.
Η σκηνική παρουσία της Νέττα ήταν γεμάτη από συμβολισμούς. Σύμφωνα με συνεντεύξεις της Νέττα, το κιτς σκηνικό με τις κινούμενες γάτες και τα κακαρίσματα συμβόλιζε τον φόβο που προκαλεί το bullying και την ψυχική αδυναμία όσων το προκαλούν. Ακόμα, η Νέττα δήλωσε ότι η συμμετοχή της έχει επηρεαστεί από το κίνημα #MeToo. Το Toy ήταν μία καταγγελία για την γυναικεία καταπίεση και ένας ύμνος για την γυναικεία ανεξαρτησία. Η Νέττα έδειξε ότι όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού είναι ίσοι και ότι η βία, η μισαλλοδοξία και ο εκφοβισμός είναι καρκινώματα της σύγχρονης κοινωνίας.
4. “1944”, Jamala (2016)/ Ουκρανία
Το 1944 ήταν η συμμετοχή της Ουκρανίας για τον διαγωνισμό του 2016. Το 1944 ήταν μία από τις πιο δυνατές συμμετοχές και κέρδισε το 2016, παρόλο που δεν ήταν από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του διαγωνισμού. Το τραγούδι ήταν ένα μοιρολόι για τους Τατάρους της Κριμαίας, την μεγαλύτερη μη σλαβική εθνοτική ομάδα σε Ουκρανία και Ρωσία. Η ίδια η Jamala ήταν ταταρικής καταγωγής και εμπνεύστηκε το τραγούδι από τα βιώματα της οικογένειάς της. Το τραγούδι ήταν μία ιστορική και δημόσια καταγγελία κατά της γενοκτονικής πολιτικής που ακολούθησε ο Στάλιν κατά των Τατάρων στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πίσω από αυτήν την καταγγελία υπήρχαν σαφείς υπαινιγμοί κατά της ρωσικής επιθετικής πολιτικής στην Κριμαία και την προσάρτηση της χερσονήσου το 2014. Οι Τατάροι της Κριμαίας δεν αποδέχτηκαν την προσάρτηση της περιοχής και μέχρι σήμερα εναντιώνονται στην Ρωσία.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:
“1944 all over again”, Economist (Τελευταία πρόσβαση: 4/5/2019)
“Crimean singer in line to represent Ukraine at Eurovision”,Guardian (Τελευταία πρόσβαση: 4/5/2019)
“Go, Marija! Eurovision’s triumphant lesbian Gypsy”, Guardian (Τελευταία πρόσβαση: 4/5/2019)
“Netta Barzilai of Israel Wins Eurovision With a Chicken Dance”, New York Times (Τελευταία πρόσβαση: 4/5/2019)
