Κατά κοινή ομολογία, η Παλέτα του Narmer, είναι γνωστή ως τελετουργική καλλυντική παλέτα. Ενώ αξίζει να τονιστεί, ότι θεωρείται από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της Αρχαίας Αιγύπτου. Πιο συγκεκριμένα ανακαλύφθηκε από τους Βρετανούς αρχαιολόγους Quibell και Green το 1897-1898 στο ναό του Horus στο Nekhen ή (Ιερακόπολη).
Παλέτα του βασιλιά Narmer – Το σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα της Αρχαίας Αιγύπτου
Είναι γνωστό ότι η Παλέτα του Narmer αποτελείται από σχιστόλιθο και χρονολογείται περίπου στο 31ο αιώνα π.Χ. Αναλυτικότερα στη μία όψη της εμφανίζεται ο βασιλιάς Narmer φορώντας το Λευκό Στέμμα της Άνω Αιγύπτου. Ειδικότερα, ο βασιλιάς αποτυπώνεται στην Παλέτα καθώς χτυπά έναν αιχμάλωτο με μαχαίρι. Καθώς ο συγκεκριμένος αιχμάλωτος αντιπροσωπεύει τη νίκη του Narmer στην Κάτω Αίγυπτο και ενδεχομένως την ενοποίηση της με την Άνω Αίγυπτο.
Επιπρόσθετα στην άλλη πλευρά της Παλέτας του Narmer υπάρχει μια περίπλοκη σύνθεση που περιλαμβάνει δύο μυθικά πλάσματα, τις Serekh. Κατά κοινή ομολογία, πλάσματα που ήταν μείγμα φιδιού και λεοπάρδαλης. Πρέπει να τονιστεί ότι αυτά τα πλάσματα στην Παλέτα εμφανίζονται να πλαισιώνουν έναν κυκλικό χώρο. Γεγονός που καταδεικνύει την σημαντικότητα τους που πιθανόν συμβολίζει το ενωμένο αιγυπτιακό κράτος.
Αναλυτική περιγραφή της Παλέτας του βασιλιά Narmer
Ορθή Πλευρά:
- Κεντρική Σκηνή: Αναλυτικότερα στην Παλέτα του Narmer απεικονίζεται ο βασιλιάς να φοράει το Λευκό Στέμμα της Άνω Αιγύπτου. Ενώ χτυπά έναν αιχμάλωτο με μαχαίρι, συνοδευόμενος από τον σανδαλοφόρο του, που κρατά τα σανδάλια του.
- Επάνω Τμήμα: Στη συνέχεια, διαφαίνεται το όνομα του Narmer γραμμένο στα ιερογλυφικά ως γατόψαρο και σμίλη (n’r + mr). Ενώ βρίσκεται μέσα σε ένα “serekh” πλαισιωμένο από δύο κεφάλια βοοειδών. Είναι γνωστό ότι σχετίζονται κυρίως με τη θεά του ουρανού, Νυχτερίδα.
- Κάτω Τμήμα: Στο σημείο αυτό, της Παλέτας του Narmer ο βασιλιάς απεικονίζεται ως ισχυρός ταύρος. Ενώ στην συνέχεια απεικονίζεται να καταστρέφει μια περιτειχισμένη πόλη με τα κέρατά του. Είναι ευρύτατα διαδεδομένη η άποψη, ότι αυτή η απεικόνιση συμβολίζει τη δύναμή του αλλά και την καταστροφή των εχθρών του. Ενώ συνδέεται με τη φράση «Δυνατός Ταύρος» που χρησιμοποιείται κυρίως για τους Φαραώ όπως αποτυπώνεται σε μεταγενέστερα κείμενα.
Αντίστροφη Πλευρά:
- Κεντρική Σκηνή: Αναλυτικότερα, απεικονίζονται δύο φανταστικά πλάσματα, οι serpopards (λεοπαρδάλεις με μακρύ, φιδίσιο λαιμό). Πιο συγκεκριμένα εμφανίζονται να έχουν γιακά και να ελέγχονται από ένα ζευγάρι συνοδών. Ενώ οι λαιμοί τους μπλέκονται και σχηματίζουν την εσοχή όπου γινόταν η προετοιμασία του μακιγιάζ.
- Επάνω Τμήμα: Εδώ αναπαριστάται ο βασιλιάς Narmer να φοράει το Κόκκινο Στέμμα της Κάτω Αιγύπτου περιτριγυρισμένος από το συμβούλιό του. Καθώς φαίνεται να παρατηρεί μια γραμμή αιχμαλώτων ενώ πάνω από το κεφάλι του βρίσκονται οι θεοί Horus και Hathor.
- Κάτω Τμήμα: Στην συνέχεια της Παλέτας του Narmer περιλαμβάνονται εικόνες νεκρών εχθρών. Όπως επίσης και πτώματα εχθρών να κείτονται με κομμένα κεφάλια και σώματα σε διάφορες στάσεις.
Συμβολισμός:
Είναι γνωστό ότι τα υβριδικά κεφάλια ταύρου και ανθρώπου συνδέονται με τη θεά του ουρανού, Νυχτερίδα, και έχουν σχέση με τον ουρανό και τον ορίζοντα. Ενώ το όνομα του βασιλιά, γραμμένο ως γατόψαρο και σμίλη, περιέχεται σε ένα τετράγωνο στοιχείο που αντιπροσωπεύει μια πρόσοψη παλατιού, γνωστή ως «serekh».
Η ιστορική χρησιμότητα της παλέτας του βασιλιά Narmer
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παλέτα του Narmer περιέχει μερικές από τις παλαιότερες ιερογλυφικές επιγραφές που έχουν βρεθεί ποτέ. Καθώς θεωρείται από πολλούς ιστορικούς ως το πρώτο καταγεγραμμένο ιστορικό έγγραφο στον κόσμο.
Ενώ είναι ευρύτατη διαδεδομένη η άποψη ότι οι ιερογλυφικές αυτές επιγραφές περιλαμβάνουν το όνομα του βασιλιά Narmer μέσα σε ένα «serekh» πλαισιωμένο από δύο κεφάλια βοοειδών. Σαφέστερα το «serekh», αποτελεί ένα ορθογώνιο είδος πλαισίου που χρησιμοποιούνταν από τους αρχαίους Αιγύπτιους για να αναδείξει το όνομα του βασιλιά.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά, έχει καταστεί σαφές, ότι η σημασία της Παλέτας του βασιλιά Narmer είναι αναμφίβολα τεράστια. Καθώς δίνει πληροφορίες για την πολιτική και στρατιωτική ιστορία της αρχαίας Αιγύπτου. Ενώ αξίζει να τονιστεί ότι επίσης παρέχει και μια εικόνα για την εικονογραφία, τη θρησκεία και τη συμβολική τέχνη της εποχή. Κυρίως γιατί παρουσιάζει τις κατακτήσεις και τις ενοποιητικές ενέργειες του βασιλιά Narmer. Προσφέροντας παράλληλα μια ματιά στις πρώιμες μορφές ιερογλυφικής γραφής και στις τελετουργικές πρακτικές της αρχαίας Αιγύπτου.
Πηγές
- Παλέτα Narmer. Διαθέσιμο στο: https://egyptianmuseumcairo.eg/artefacts/narmer-palette-collection/
- Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Serekh
- Κουσούλης, Π. 2015. Εισαγωγή στην αρχαία Αιγυπτιακή γλώσσα και γραφή. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. Available at: http://hdl.handle.net/11419/6187]
- Narmer the first Pharaoh. Available at: https://egyptian-history.com/el-gr/blogs/egyptian-pharaohs/first-pharaoh-narmer
- Ιεράκων πόλις. Διαθέσιμο στο: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC%CE%BA%CF%89%CE%BD_%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CF%82
