Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος συνέχιζε να μαίνεται το 1916 και τίποτα δεν προμήνυε εκείνη την περίοδο την νικητήρια δύναμη. Και ενώ οι μάχες συνεχίζονταν με αμείωτο ρυθμό, ωστόσο εκείνες δεν πραγματοποιούνταν μόνο στη στεριά, αλλά έκαναν φανερή την ύπαρξή τους και στη θάλασσα. Η Ναυμαχία της Γιουτλάνδης το 1916 συνιστά μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη μεγαλύτερη ναυμαχία μεταξύ χαλύβδινων πλοίων της ιστορίας.
Το αρχικό σχέδιο
Το Γερμανικό ναυτικό είχε καταστρώσει ένα σχέδιο, το οποίο προέβλεπε την έξοδό του από τη Βαλτική Θάλασσα. Θα οδηγούσε τον Βρετανικό Στόλο σε μία σταδιακή φθορά, πριν συναντήσει τον Στόλο των Ανοιχτών Θαλασσών, προκειμένου να απωλέσουν οι Βρετανοί το αριθμητικό τους αποτέλεσμα. Τα γερμανικά υποβρύχια θα φρόντιζαν να αποπλεύσουν πρώτα με σκοπό να πάρουν θέσεις ενέδρας έξω από τις διόδους των Βρετανικών ναυστάθμων δίνοντάς τους έτσι το πρώτο πλήγμα. Στη συνέχεια, η βρετανική πλευρά θα ερχόταν αντιμέτωπη με μία σειρά ναρκοπεδίων, που θα είχε στήσει η γερμανική πλευρά, και εν τέλει, θα συναντούσε τον Γερμανικό στόλο στα ανοιχτά της Βαλτικής Θάλασσας για το τελικό χτύπημα και έτσι, η Ναυμαχία της Γιουτλάνδης θα έληγε σύντομα και νικηφόρα για τη γερμανική πλευρά. Χάρη σε υποκλοπές όμως, οι Βρετανοί έλαβαν γνώση του σχεδίου αυτού, με αποτέλεσμα ο Ναύαρχος Τζέλικο και Διοικητής του Μεγάλου Στόλου να ενεργήσει πρώτος. Τα Βρετανικά πλοία απέπλευσαν πρώτα, πριν προλάβουν τα Γερμανικά να στήσουν τις ενέδρες και τα ναρκοπέδια που επιθυμούσαν, με αποτέλεσμα το σχέδιό τους να ναυαγήσει.
Η σύγκρουση
Οι Βρετανικές δυνάμεις περιελάμβαναν 28 θωρηκτά, 9 καταδρομικά, 9 θωρακισμένα καταδρομικά, 26 ελαφριά καταδρομικά, 78 αντιτορπιλικά, 1 ναρκοθετικό και 1 υδροπλανοφόρο. Επικεφαλής των Βρετανικών δυνάμεων εκτός από τον Τζέλικο ήταν και ο αντιναύαρχος David Beatty. Αντίθετα, η Γερμανική πλευρά είχε στη διάθεσή της 16 θωρηκτά, 5 καταδρομικά, 6 προ – θωρηκτά, 11 ελαφριά καταδρομικά, 61 τορπιλάκατους, 1 ναρκοθετικό και 1 υδροπλανοφόρο, ενώ υπεύθυνοι για τον Γερμανικό στόλο ήταν ο αντιναύαρχος Reinhard Scheer και ο αντιναύαρχος Franz Hipperr.
Τα καταδρομικά των δύο αντίπαλων στόλων συναντήθηκαν στις 31 Μαΐου 1916 στα ανοιχτά της Βορειοδυτικής Δανίας στα Στενά της Γιουτλάνδης (Στενά Σκάγκερακ για τους Γερμανούς) και ξεκίνησε η ναυμαχία. Οι μάχες αποδείχθηκαν σκληρές και πολυάριθμες. Εξαιτίας κακού συντονισμού μεταξύ της βρετανικής πλευράς το γερμανικό θωρηκτό Derfflinger έμεινε ακάλυπτο, με αποτέλεσμα να βάλλει με σφοδρότητα τα βρετανικά πλοία. Στις 16:00 μ.μ. η ναυαρχίδα του Beatty, HMS Lion, δεχόταν μοιραίο χτύπημα, ενώ δύο λεπτά αργότερα εξερράγη το HMS Indefatigable. Η ίδια μοίρα περίμενε είκοσι λεπτά αργότερα και το HMS Queen Mary, και ο Beatty αποφάσισε να αλλάξει πορεία προς τα βορειοδυτικά. Οι μάχες συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια της νύχτας με ιδιαίτερο μένος κατά τις οποίες οι Βρετανοί έχασαν το HMS Prince και πολλά αντιτορπιλικά.
Το αποτέλεσμα της Ναυμαχίας
Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης ναυμαχίας παρουσιάζει ένα μεγάλο παράδοξο. Και οι δύο πλευρές δήλωσαν νικητές. Οι Γερμανοί είχαν κατορθώσει να βυθίσουν αρκετά βρετανικά πλοία, και μάλιστα μεγαλύτερης χωρητικότητας προκαλώντας επίσης ισχυρές απώλειες στη βρετανική πλευρά. Ωστόσο, η Βρετανία κατάφερε να επιτύχει στρατηγική νίκη στη Ναυμαχία της Γιουτλάνδης. Τόσο ο Τζέλικο όσο και ο Beatty δέχθηκαν ιδιαίτερη κριτική για την απόδοσή τους στη ναυμαχία, ωστόσο η συγκεκριμένη μάχη έγινε η αφορμή για να προχωρήσουν σε μία σωρεία αλλαγών στο Βασιλικό Ναυτικό με σκοπό τη βελτίωσή του. Υπήρχε η πεποίθηση πως η απώλεια θωρηκτών ήταν το αποτέλεσμα κακής απόδοσης στη διαδικασία φόρτωσης των πυρομαχικών, με αποτέλεσμα να γίνουν αρκετές αλλαγές για την καλυτέρευση της απόδοσης αυτής. Εκτός αυτού αλλαγές πραγματοποιήθηκαν για τη βελτίωση της ναυτικής επικοινωνίας, της τακτικής των όπλων, καθώς επίσης και της διάταξης μάχης του στόλου.
Πηγές:
2015. Ναυμαχία της Γιουτλάνδης. Ανακτήθηκε από https://chilonas.com/2015/02/20/httpwp-mep1op6y-1sh/ (τελευταία πρόσβαση 15/02/24).
2022. Η μεγαλύτερη ναυτική σύγκρουση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου – Ναυμαχία της Γιουτλάνδης. Ανακτήθηκε από https://www.olympia.gr/1478150/istoria/i-megalyteri-naytiki-sygkroysi-toy-a-pagkosmioy-polemoy-naymachia-tis-gioytlandis/ (τελευταία πρόσβαση 15/02/24).
Ναυμαχία της Γιουτλάνδης. Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%BB%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CE%B7%CF%82 (τελευταία πρόσβαση 15/02/24).
Κυριακίδης, Κ., (2023). Η Ναυμαχία της Γιουτλάνδης: Τιτανομαχία στις θάλασσες. Ανακτήθηκε από https://cognoscoteam.gr/archives/10476 (τελευταία πρόσβαση 15/02/24).
2020. Σαν σήμερα – 31 Μαΐου 1916: Ναυμαχία της Γιουτλάνδης, η σύγκρουση των χαλύβδινων γιγάντων. Ανακτήθηκε από https://flight.com.gr/1916-jutland/ (τελευταία πρόσβαση 15/02/24).
