Ο ιμπρεσιονισμός ήταν ένα εικαστικό κίνημα που άνθισε τον 19ο αιώνα και μας άφησε μια εξαιρετικά καλαίσθητη και ξεχωριστή κληρονομιά. Χαρακτηριστικός της εποχής του, όπως άλλωστε κάθε κίνημα, συνδύαζε τον ρομαντισμό με τον λυρισμό, από την αίσθηση που αφήνει στον θεατή η τεχνική της αναπαράστασης μέχρι και την θεματολογία. Το ελεύθερο πινέλο, οι βραχείς και φαρδιές γραμμές που δεν οριοθετούνται, τα χρώματα γεμάτα φως, κάνουν τον ιμπρεσιονισμό να μοιάζει με ένα πουλί που πετά ελεύθερο στον απέραντο ουρανό και τον καθιστούν ένα από τα ομορφότερα κινήματα στην τέχνη.
Άνθισε κυρίως στην Γαλλία και σε ευρεία κλίμακα και στην Αμερική. Ο ιμπρεσιονισμός προήλθε από μια νέα μέθοδο στην ζωγραφική όταν οι ζωγράφοι άρχισαν να πειραματίζονται με την εφαρμογή του χρώματος σε πιο μικρές πινελιές και στην τάση ο καλλιτέχνης να ζωγραφίζει το θέμα του σε εξωτερικό χώρο, ώστε να συλλαμβάνεται επιτυχημένα στο έργο η ύπαρξη φυσικού φωτός και η ζωηρότητα των χρωμάτων. Στην τεχνοτροπία του ιμπρεσιονισμού ο ζωγράφος αποδίδει το θέμα όπως θα το έβλεπε κάποιος με μια γρήγορη ματιά χωρίς να δώσει έμφαση στις λεπτομέρειες, ο ιμπρεσιονισμός είναι η εντύπωση που δημιουργείται στον θεατή, αν και όπως γνωρίζουμε το όνομά του το πήρε από το έργο του Κλωντ Μονέ, Impression, soleil levant. Έτσι, παρόλο που τότε γινόταν δημοφιλής γενικότερα η τάση της ζωγραφικής στον εξωτερικό χώρο, οι ιμπρεσιονιστές ανέπτυξαν νέες τεχνικές που ανταποκρίνοταν ειδικά στην τεχνοτροπία αυτή.
Οι πρώτοι ιμπρεσιονιστές αναίρεσαν τους μέχρι τότε κανόνες και τις συνήθειες στην ακαδημαϊκή ζωγραφική, αφενός δουλεύοντας πιο άναρχα το πινέλο και το χρώμα, αφετέρου ζωγραφίζοντας en plein air, εγκαταλείποντας δηλαδή το στούντιο και επιλέγοντας τον εξωτερικό χώρο. Επίσης απέφευγαν την μίξη των χρωμάτων πάνω στον καμβά, αλλά επέλεγαν μια “ξεκάθαρη παράθεση” των διαφορετικών χρωμάτων με “γρήγορες” πινελιές, τεχνική που κάνει το χρώμα να φαίνεται ζωηρότερο στον θεατή, παρόλο που εφάρμοζαν τα χρώματα το ένα πάνω στο άλλο χωρίς να περιμένουν να στεγνώσουν οι στρώσεις, όπως γινόταν σε άλλες τεχνικές. Προτιμούσαν τα βασικά και καθαρά χρώματα και απέφευγαν τελείως την χρήση του μαύρου για την παρασκευή των συμπληρωματικών.
Ο ιμπρεσιονισμός επεκτάθηκε και επηρέασε και άλλες τέχνες και μέσα όπως η μουσική και η λογοτεχνία. Ακόμα έγινε ο προάγγελος και η βάση για πολλά σημαντικά κινήματα όπως ο πουαντιγισμός, το αρτ νουβώ, ο φωβισμός, ο κυβισμός, ακόμα και ο φουτουρισμός.
Ο κατ’ εξοχήν αντιπρόσωπος του ιμπρεσιονισμού είναι ο Claude Monet, ο οποίος έθεσε και πολλά από τα στάνταρς που όριζαν την τεχνοτροπία του κινήματος και για τον οποίο θα βρείτε ένα εκπληκτικό διαδραστικό site – ζωντανό μουσείο- εδώ http://www.monet2010.com/en . Ο Édouard Manet επίσης επηρέασε την εξέλιξη του ιμπρεσιονισμού. Ο Degas, ο Sisley, η Morisot, ο Renoir ήταν από τους πρώτους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους. Στον νεο-ιμπρεσιονισμό εντάσσονται ο Matisse, ο Toulouse-Lautrec, ο ο Pissarro και ο Signac, ενώ στον μετα-ιμπρεσιονισμό ο Van Gogh, o Cézanne, o Gauguin, o Seurat και άλλοι. Εξίσου σημαντικοί ήταν οι σχεδόν αμέτρητοι Αμερικάνοι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι όπως ο Frank Weston Benson, η Mary Cassatt, ο Frederick Carl Frieseke, ο Childe Hassam.
Σε μια εποχή που πλέον φαντάζει σχεδόν παραμυθική, ο ιμπρεσιονισμός έγινε το “μέσο” έκφρασης τόσων καλλιτεχνών, εκφράζοντας, όπως κρίνουμε σαν θεατές, μια ποιότητα ζωής και μια ευγένεια πνεύματος. Είναι γνωστό άλλωστε πως ο καλλιτέχνης εμπνέεται και φιλτράρει το ‘γύρω του’ και κατόπιν, αναμειγνύοντάς το με το ‘μέσα του’, το εξωτερικεύει μέσω της τέχνης. Κατά τους καιρούς και τα κινήματα λοιπόν και η αίσθηση της ανάγκης καλλιέργειας της καλαισθησίας και παιδείας στο ωραίο…
