Λέγεται ότι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς στο Δυτικό Ημισφαίριο. Και αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο, εφόσον εκείνοι οι αρχαίοι κάτοικοι της Γουατεμάλας, του Ελ Σαλβαδόρ, του Μεξικού, της Μπελίζ και της Ονδούρας δημιούργησαν εξαιρετικά έργα αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής, αγγειοπλαστικής και γλυπτικής! Ανέπτυξαν μια προηγμένη μορφή γραφής και έκαναν μεγάλα άλματα στον τομέα των μαθηματικών. Τελειοποίησαν επίσης ένα ημερολόγιο που βασιζόταν στο ηλιακό έτος. Ποιος ήταν αυτός ο λαός; Οι Μάγια—οι δημιουργοί ενός από τους πλουσιότερους και λαμπρότερους αρχαίους αμερικανικούς πολιτισμούς.
Πολλά από αυτά που γνωρίζουμε για τους Μάγια τα έχουμε μάθει από πέτρινες επιγραφές και ανάγλυφες παραστάσεις. Χρησιμοποιώντας ένα σύστημα γραφής που περιείχε περισσότερους από 800 χαρακτήρες, πολλοί από τους οποίους ήταν ιερογλυφικοί, οι Μάγια κατέγραψαν την ιστορία και τα έθιμά τους πάνω σε σκαλιά, σε υπέρθυρα και σε πέτρινες πλάκες ή στύλους. Έγραφαν επίσης σε χαρτί που παρήγαν από τον εσωτερικό φλοιό αγριοσυκιάς. Διπλώνοντας τα φύλλα, έφτιαχναν βιβλία (που ονομάζονταν κώδικες) και στη συνέχεια τα κάλυπταν με δέρμα ιαγουάρου. Οι περισσότεροι από αυτούς τους τόμους καταστράφηκαν, όταν οι Ισπανοί υπέταξαν τους Μάγια περίπου το 1540 Κ.Χ., αλλά μερικοί σώζονται ακόμη.
Μια από τις πιο σημαντικές τελετουργίες των Μάγια ήταν οι Προσφορές Αίματος ”bloodletting”. Τρυπούσαν τις γλώσσες και το κάτω χείλος τους για να περάσουν νήματα, έκοβαν τα αυτιά τους και αυτοτραυματίζονταν. Οι άντρες διαπερνούσαν τα γεννητικά τους όργανα με αγκάθια ή μικρά μυτερά κόκκαλα. Όσο περισσότερο υπέμενε το μαρτύριο κάποιος τόσο πιο γενναίος ήταν. Όσο περισσότερο αίμα έτρεχε τόσο πιο ευσεβής ήταν.Το αίμα, το σπέρμα και το σάλιο ήταν κινητήριες δυνάμεις ”itz” που εμπεριείχαν θεϊκή ουσία. Κανένα σωματικό υγρό δεν είναι περισσότερο εμποτισμένο με το ”itz” όσο το αίμα. Άλλωστε, οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες ήταν απόγονοι των Θεών. Μέσω αυτής της διαδικασίας έφθαναν σε θρησκευτική μέθη, αναγεννιούνταν πνευματικά και πλησίαζαν τους Θεούς. Παρόμοιες πρακτικές συναντάμε και στον πολιτισμό των Olmec.
Ο Αρχιερέας Α-Kin Mai, ”Αυτός του Ήλιου” είχε ως βοηθούς στις ανθρώπινες θυσίες τέσσερις ηλικιωμένους άνδρες που αποκαλούνταν Chaac προς τιμήν του Θεού της Βροχής, οι οποίοι κρατούσαν τα χέρια και τα πόδια τους θύματος, ενώ ένα άλλο άτομο που έφερε τον τίτλο Nacom-όπως ο πολεμικός αρχηγός- του ξέσκιζε το στήθος για να πάρει την καρδιά.Ένας άλλος θρησκευτικός λειτουργός ήταν ο Chilam, ένα είδος σαμάνου που έβλεπε οράματα δεχόμενος μηνύματα από τους θεούς, όντας σε κατάσταση έκστασης, ενώ οι συγκεντρωμένοι ιερείς ερμήνευαν τις προφητείες του. Τα σύνεργα ήταν ιερά αντικείμενα και η ιεροτελεστία καταγραφόταν με κάθε λεπτομέρεια.
Στην αρχαία πόλη Yaxchilán, κοντά στον ποταμό Usumancita, η ιερογλυφική παράσταση απεικονίζει μια ”bloodletting ritual” του βασιλιά Shield Jaguar the Great και της γυναίκας του Lady K’ab’al Xook. Ο βασιλιάς κρατάει έναν πυρσό και η γυναίκα του τρυπάει την γλώσσα της και περνάει ένα σκοινί με αγκάθια. Σταγόνες αίματος διακρίνονται τριγύρω από το στόμα της. Η βασίλισσα επιδεικνύει ότι με αυτό τον τρόπο επικοινωνεί με τα πνεύματα και τους θεούς και ότι είναι κατάλληλη για να κυβερνάει. Αυτό το απίστευτο βασανιστήριο αντικατοπτρίζει τον Μύθο της Δημιουργίας των Μάγια, όπου οι Θεοί έδωσαν το αίμα τους για να φτιάξουν τους ανθρώπους.
Σε τοιχογραφίες ”The San Bartolo Murals”, στην Πυραμίδα ”The Pyramid of the Paintings”, στο Peten της Guatemala διακρίνονται πέντε θεότητες μπροστά από κάθε δέντρο που όριζαν την Τάξη στον Κόσμο. Οι Θεοί τρυπούν τα γεννητικά τους όργανα και προσφέρουν το Αίμα τους μαζί με ένα αντικείμενο συμβολικού χαρακτήρα. Ο πρώτος θεός προσφέρει ένα ψάρι, που συμβολίζει τον κόσμο του νερού, ο δεύτερος ένα ελάφι που συμβολίζει τη Γη, ο τρίτος μια γαλοπούλα που συμβολίζει τον Ουρανό και ο τέταρτος αρωματικά άνθη, την τροφή των θεών στον Παράδεισο. Ο πέμπτος θεός είναι ο θεός του καλαμποκιού, από τις σημαντικότερες θεότητες των Μάγια.
Στην περιοχή Chichén Itzá που ήταν ένα μέρος για προσκυνητές. Όλα τα οικοδομήματα ήταν φτιαγμένα από πέτρες που τις μετέφεραν με τα χέρια. Τα 365 σκαλοπάτια της Πυραμίδας Kukulcan γνωστή ως ”El Castillo” αντιπροσωπεύουν το ηλιακό έτος, τέσσερις πλευρές με 91 σκαλοπάτια η κάθε μία και έναν ναό στην κορυφή σύμφωνα με τα Τέσσερα Σημεία του Ορίζοντα.
Ο Βορράς-Χaman συνδέεται με το χρώμα Άσπρο-Sak ο Νότος-Νohol συνδέεται με το χρώμα Κίτρινο- Κ’an, η Ανατολή-Lik’in με το Κόκκινο- Chack, η Δύση-Chik’in με το Μαύρο-Ik’ και το ιριδίζον Μπλε-Yax, το λεγόμενο ”Mayan Blue” που συνδέει τον Ουρανό με τον Κάτω Κόσμο διότι ήταν το χρώμα που συμβόλιζε τις θυσίες. Οι ιερείς φορούσαν το ”Mayan Blue” και έβαφαν τα σώματα των θυμάτων με μπλε πριν τους τοποθετήσουν στο βωμό για να τους πάρουν τις καρδιές.
Σε περιόδους ξηρασίας για να εξευμενίσουν τους θεούς και ειδικότερα τον Θεό της Βροχής Chaac, κάποιους τους έριχναν ζωντανούς στα τεράστια πηγάδια, ”Sacred Cenote” ή ”Well of Sacrifice” που είχαν διάμετρο 60 μέτρα και βάθος 22 μέτρα, τα οποία οδηγούσαν στον Κάτω Κόσμο. Οι αρχαιολόγοι εκτός από σκελετούς έχουν ανακαλύψει και κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα όπως χρυσό, χαλκό και νεφρίτη ως προσφορές στους Θεούς.
Επιπρόσθετα, οι Τέσσερις Θεοί Bacabs που ήταν αδέρφια τοποθετήθηκαν από τον Δημιουργό στις Τέσσερις Γωνίες του Κόσμου για να στηρίζουν τον Ουρανό. Το κάθε γράμμα συμβολίζει τις ατυχίες ή τα καλά που θα συμβούν την εκάστοτε χρονιά. Το πρώτο από τα κύρια γράμματα ήταν το Kan. Η χρονιά αυτή είχε για οιωνό τον Bacab Hobnil της Ανατολής. Το χρώμα του ήταν το κόκκινο. Το δεύτερο γράμμα ήταν το Muluc. Είχε για οιωνό τον Bacab Can Tzicnal του Βορρά. Το χρώμα του ήταν το άσπρο. Το τρίτο γράμμα ήταν το Ix. Τη χρονιά αυτή οιωνός ήταν ο Bacab Sacsimi της Δύσης. Το χρώμα του ήταν το μαύρο. Το τέταρτο γράμμα ήταν το Cauac. Οιωνός ήταν ο Bacab Hosanek του Νότου και το χρώμα του ήταν το κίτρινο.Τα τέσσερα σημεία του Ορίζοντα, τα Τέσσερα Στοιχεία της Φύσης και τα Τέσσερα Χρώματα ήταν πολύ ισχυρές δυνάμεις που τις επικαλούνταν σαν να ήταν θεότητες.
Κατά τους Μάγια, το Ιερό Δέντρο Ceiba, ”Ya’ Αxche”, ”The Sacred Tree of Life” που είχε σχήμα σταυροειδές για να υποδηλώσει τα Τέσσερα Σημεία του Ορίζοντα, ήταν το Κέντρο του Κόσμου που συνένωνε τους 13 Ουρανούς στην επιφάνεια της Γης και τα 9 Αόρατα Επίπεδα του Κάτω Κόσμου Xibalba.
Στην ίδια περιοχή (Chichén Itzá) οι 52 πλάκες-panels συμβολίζουν το ημερολογιακό κύκλο των 52 ετών και οι 18 εξέδρες τους 18 μήνες του θρησκευτικού ημερολογίου. Κατά την εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία, όταν δύει ο ήλιος, οι σκιές σαν φίδια απλώνονται πάνω στη βόρεια κλίμακα. Στην κορυφή της πυραμίδας ”El Castillo” είναι σκαλισμένο ένα πέτρινο κεφάλι σε σχήμα φιδιού, αφιερωμένο στον Θεό Kukulkan, Τhe Feathered Serpent. Εκεί βρίσκεται το Αστεροσκοπείο, ο Ναός των Πολεμιστών “Temple of Warriors”, τα δεκάδες αγάλματα “Chac Mool”, τα οποία ήταν βωμοί για θυσίες. Στα χέρια τους κρατάνε ένα κύπελλο που δείχνει προς τον ουρανό και περιείχαν προσφορές όπως tortillas, tamales, turkey and pulque. Τέτοια αγάλματα βρέθηκαν και στις πόλεις όπου ζούσαν οι Αζτέκοι και εκεί τοποθετούσαν τις καρδιές των θυμάτων.
Για να τιμήσουν τους θεούς και ειδικότερα τους Δίδυμους Ήρωες, “The Hero Twins” έπαιζαν το ”Ball Game” όπως ακριβώς ο Hunahpu και ο Xbalanque έπαιζαν μπάλα με τους προγόνους τους και αφού κατανίκησαν τις δυνάμεις του σκότους μεταμορφώθηκαν σε Ήλιο και Σελήνη. Το τεράστιο ball court είχε μήκος 168 μ. και πλάτος 70 μέτρα. Δεν ήταν όμως ένα απλό ψυχαγωγικό άθλημα. Ήταν ένα είδος τελετουργικού αγώνα όπου οι ηττημένοι κατέληγαν αποκεφαλισμένοι.
Στο Tikal βρίσκεται η “Ταφική Πυραμίδα του Ηγεμόνα” με το όνομα ”Θυελλώδης Ουρανός” και οι σκελετοί έφηβων που θυσιάστηκαν για να συνοδεύουν τον νεκρό, καθώς και ιερογλυφικά σύμβολα με μαύρο χρώμα. Επίσης Ναοί όπως “Temple of the Great Jaguar”, 44 μ. “Temple of the Masks”, 37 μ. “Temple of the Jaguar Priest”, 60 μ. “Temple of the Double Headed Serpent”, 70 μ και εκατοντάδες ”Stelae”. Στο Copan βρέθηκαν διάφορα αγάλματα, π.χ. ο Πιθηκάνθρωπος, θεός των γραφέων, και ένας βωμός που αναπαριστάνει το Θεό του Θανάτου με σιαγόνες χωρίς σάρκα. Υπήρχαν λίθινες στήλες ”Stelae” με ανάγλυφες παραστάσεις από χθόνια τέρατα, κουλουριασμένες σαν φίδι φιγούρες ή θεότητες του ουρανού ή χαρακτηριστικό παράδειγμα ο σκελετωμένος Θεός του Θανάτου κραδαίνει το κομμένο κεφάλι ενός σημαντικού αιχμαλώτου.
Η θρησκεία των Μάγια ήταν πολυθεϊστική και η πνευματικότητα προέρχεται από μια βαθιά αίσθηση ιερότητας για την Φύση και το Σύμπαν. Αναφέρονται τουλάχιστον 100 θεοί, για τους οποίους έκαναν μεγαλοπρεπές τελετές με θεαματικούς χορούς. Οι ανώτερες τάξεις φορούσαν πολύτιμα κοσμήματα και πολύχρωμα φτερά φαρόμακρου που λάμπουν εκτυφλωτικά σε ιριδίζοντα γαλάζια, πράσινα και χρυσά χρώματα. Οι πιο σημαντικοί Θεοί ήταν ο Itzmaná, ο Πατέρας όλων των θεών που δημιούργησε το Σύμπαν, έδωσε το καλαμπόκι στους ανθρώπους εξουσιάζει την Νύχτα και σύμβολο του είναι το φίδι, ο Chaac ο Θεός της Βροχής και του Κεραυνού, Kinich Ahuau ο Θεός του Ήλιου, ο Yum Kaax ο Θεός της Γεωργίας και της Φύσης, Ah Puch, ο Θεός του Θανάτου, η Ix Chel, η Θεά της Γονιμότητας και του Φεγγαριού, ο Yumil Kaxob, ο Θεός του Καλαμποκιού, Buluc Chabtan, ο Θεός του Πολέμου.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:
Μaya Religion, ανακτήθηκε από en.wikipedia.org/wiki/Maya_religion
Μaya Civilization, ανακτήθηκε από www.historymuseum.ca/cmc/exhibitions/civil/maya/mmc03eng.html
Μayan Religion, ανακτήθηκε από sites.google.com/site/ancientmayancivilization/mayan-religion
