Ο Πόλεμος του Κόλπου ή αλλιώς Πόλεμος του Περσικού Κόλπου ξεκίνησε με την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ στις 2 Αυγούστου 1990 και έλαβε τέλος στις 28 Φεβρουαρίου 1991. Τα αντίπαλα στρατόπεδα ήταν, από τη μια μεριά το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν και από την άλλη μια διεθνής συμμαχία 34 χωρών (κυρίως μέλη του ΝΑΤΟ), με πρωτοπόρο τις Η.Π.Α. Ουσιαστικά, οι συγκρούσεις, μεταξύ των δύο, κράτησαν μόλις 6 εβδομάδες, όταν και ξεκίνησε η επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου» στις 17 Ιανουαρίου 1991. Υπήρξε, επίσης, ο πρώτος πόλεμος που μεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση.
Πώς ξεκίνησε ο Πόλεμος του Κόλπου;
Το 1990, 2 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ και την κατάπαυση του πυρός σε ισχύ, άρχισαν διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κρατών, ώστε η ειρήνη να παραμείνει μόνιμη. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, οι υπουργοί εξωτερικών των ενδιαφερόμενων μερών συναντήθηκαν στη Γενεύη και όλα τα στοιχεία έδειχναν πως η πορεία για τη συνθήκη ειρήνης έβαινε καλώς. Όμως, δύο εβδομάδες αργότερα, ο Σαντάμ Χουσεΐν, σε μια ομιλία του, κατηγόρησε το γειτονικό Κουβέιτ, πως έκανε εξόρυξη αργού πετρελαίου σε πετρελαιοπηγές, στα μεταξύ τους σύνορα. Κατηγόρησε το Κουβέιτ και τη Σαουδική Αραβία πως συνωμοτούν στο να κρατήσουν χαμηλές τις τιμές του πετρελαίου, προς όφελος των κρατών της Δύσης. Ακόμη, επέμεινε να σβηστεί το χρέος, ύψους 30 δις δολαρίων , που όφειλε το Ιράκ στο Κουβέιτ. Λίγο αργότερα, ξεκίνησε η συσσώρευση ιρακινών στρατευμάτων στα σύνορα με το Κουβέιτ.
Με αφορμή τα ανησυχητικά αυτά γεγονότα, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Χόσνι Μουμπάρακ, ξεκίνησε μια σειρά διαπραγματεύσεων, μεταξύ των δύο κρατών, ώστε να αποφευχθούν οι συγκρούσεις και η ανάμιξη τρίτων στην περιοχή. Ο Χουσεΐν αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις, μετά από μόλις δύο ώρες, και διέταξε την εισβολή στο Κουβέιτ στις 2 Αυγούστου 1990. Έτσι ξεκίνησε ο Πόλεμος του Κόλπου.
Η εισβολή του Ιράκ και η αντίδραση των Συμμάχων
Η εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ καταδικάστηκε, άμεσα, από μεγάλες χώρες της Δύσης, όπως οι Η.Π.Α και η Μεγάλη Βρετανία, καθώς και από τα 2/3 των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου. Την επομένη της εισβολής, στις 3 Αυγούστου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε κάλεσε το Ιράκ να αποσύρει τα στρατεύματα του από το Κουβέιτ. Όταν αυτό δεν έγινε, προχώρησε σε κυρώσεις με τη μορφή της διεθνούς απαγόρευσης εμπορίου με το Ιράκ. Το τελευταίο απάντησε με τη διακήρυξη της προσάρτησης του Κουβέιτ, ως την 19η επαρχία του. Την ίδια μέρα με τη διακήρυξη, στις 8 Αυγούστου, άρχισαν να φτάνουν τα πρώτα συμμαχικά στρατεύματα στη Σαουδική Αραβία. Μαχητικά αεροσκάφη μαζί με στρατεύματα του ΝΑΤΟ ξεκίνησαν την επιχείρηση «Ασπίδα της Ερήμου», η οποία στόχευε στη θωράκιση της άμυνας της Σαουδικής Αραβίας σε περίπτωση ιρακινής εισβολής.
Παράλληλα, το Ιράκ είχε, ήδη, αναπτύξει στο Κουβέιτ, μια δύναμη της τάξεως των 300.000. Ο Σαντάμ προσπάθησε να δώσει αέρα τζιχάντ στην εισβολή του, ώστε να ενώσει τον μουσουλμανικό κόσμο με το μέρος του, αλλά δεν τα κατάφερε. Ακόμη, προέβει σε μια βιαστική συμφωνία ειρήνης με το Ιράν, ώστε να συνεχίσει ανενόχλητος τον πόλεμο στο Κουβέιτ.
Έναρξη των συγκρούσεων
Στις 29 Νοεμβρίου 1990, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. εξουσιοδότησε τη χρήση βίας εναντίον του Ιράκ, εάν το τελευταίο δεν υποχωρούσε από το Κουβέιτ, μέχρι και τις 15 Ιανουαρίου. Τα συμμαχικά στρατεύματα έφταναν σε αριθμό τις 700.000, με τους 540.000 από αυτά να είναι από τις Η.Π.Α. Ο Σαντάμ, όπως ήταν αναμενόμενο, αρνήθηκε να αποχωρήσει. Ο Πόλεμος του Κόλπου, ουσιαστικά, ξεκίνησε το πρωί της 17ης Ιανουαρίου 1991, με μια επίθεση από αέρος υπό την αρχηγία των Η.Π.Α, που κατέστρεψε πρώτα την αντιαεροπορική άμυνα του Ιράκ κι έπειτα τα οπλοκατασκευαστικά εργοστάσια, τις επικοινωνίες, τα διυλιστήρια και άλλα. Αυτή ήταν η γνωστή επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου». Γρήγορα, λοιπόν, η ιρακινή αεροπορία ήταν ανίκανη να συμβάλλει στις συγκρούσεις. Έπειτα, στα μέσα Φεβρουαρίου, οι επιθέσεις των συμμαχικών αεροσκαφών επικεντρώθηκαν στα ιρακινά χερσαία στρατεύματα στο Κουβέιτ και στο νότιο Ιράκ.
Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν, αυτή τη φορά, στο έδαφος με την έναρξη της επιχείρησης «Ξίφος της Ερήμου». Η εν λόγω επιχείρηση ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου, με τα χερσαία συμμαχικά στρατεύματα να κατευθύνονται από τη νοτιοανατολική Σαουδική Αραβία προς το Κουβέιτ και το νότιο Ιράκ. Μέσα στις επόμενες 4 μέρες, οι σύμμαχοι κατόρθωσαν να περικυκλώσουν και να νικήσουν το μεγαλύτερο κομμάτι του ιρακινού στρατού, ανακαταλαμβάνοντας την Πόλη του Κουβέιτ και απελευθερώνοντας την χώρα, στο σύνολο της. Παράλληλα, η κύρια μονάδα τεθωρακισμένων των Η.Π.Α προχώρησε δυτικά του Κουβέιτ, εισβάλλοντας στον χώρο του Ιράκ και καταστρέφοντας τα αποθεματικά των τεθωρακισμένων του ιρακινού στρατού. Το «κύκνειο άσμα» του ιρακινού στρατού ήταν η άμυνα-αντίσταση της ιρακινής προεδρικής φρουράς νότια της Αλ-Μπασρά στο νοτιοανατολικό Ιράκ, με το μεγαλύτερο κομμάτι της φρουράς να ηττάται μέχρι και τις 27 Φεβρουαρίου.
Με την ιρακινή αντίσταση να έχει καταρρεύσει ολοκληρωτικά, ο τότε Πρόεδρος των Η.Π.Α, Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος, διακήρυξε κατάπαυση πυρός στις 28 Φεβρουαρίου 1991. Όσον αφορά τις απώλειες που είχε ο Πόλεμος του Κόλπου, από την πλευρά του Ιράκ, υπολογίζονται από 8.000 έως 10.000, ενώ οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν μόλις 300. Οι όροι ειρήνης που αποδέχτηκε, εν τέλει, ο Σαντάμ Χουσεΐν (ο οποίος παρέμεινε στην εξουσία μέχρι και την απομάκρυνση του στον Πόλεμο του Ιράκ) περιελάμβαναν να αναγνωρίσει το Κουβέιτ ως κυρίαρχο κράτος και να καταστρέψει-ξεφορτωθεί τα όπλα μαζικής καταστροφής (πυρηνικά,χημικά και βιολογικά όπλα).
Πηγές:
www.britannica.com
www.history.com
www.huffingtonpost.gr
