Το 1282 μ.Χ., στη σημερινή νότια Ιταλία, βρισκόταν το Βασίλειο της Σικελίας. Στις 30 Μαρτίου 1282 έμελλε να γίνει μία επανάσταση εκ μέρους των Σικελών εναντίον του καθεστώτος που κυριαρχούσε στο Βασίλειο. Η επανάσταση έμεινε γνωστή στην ιστοριογραφία ως Σικελικός Εσπερινός (ιταλ. Vespri Siciliani) και αποτέλεσε την αρχή του Πολέμου του Εσπερινού. Το όνομα που δόθηκε στη συγκεκριμένη επανάσταση σίγουρα μοιάζει περίεργο στους περισσοτέρους, αλλά υπάρχει μία εξήγηση. Η επανάσταση ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του Εσπερινού της Δευτέρας του Πάσχα.
Εκείνη τη περίοδο, το Βασίλειο της Σικελίας είχε καταληφθεί από τον Κάρολο Ανζού (ή του Ανδεγαυού), ο οποίος στέφθηκε βασιλιάς με την υποστήριξη και τις ευλογίες του Πάπα Κλήμη Δ’. Επίσης, μεγάλο γεγονός εκείνων των χρόνων ήταν η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης με τη Συνθήκη του Νυμφαίου με τη Γένοβα (1261 μ.Χ.) όπου σήμανε το τέλος της λατινικής αυτοκρατορίας. Έτσι, το Βυζάντιο απέκτησε ξανά εδάφη στη Πελοπόννησο. Ο Κάρολος Ανζού, είχε μεγάλα σχέδια στα οποία συμπεριλαμβανόταν και η ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης.
Χρονικό της εξέγερσης
Ο Σικελικός Εσπερινός ξεκίνησε στις 30 Μαρτίου 1282 μ.Χ. Εκείνη η μέρα ήταν η Δευτέρα του Πάσχα και οι κάτοικοι του Παλέρμο ήταν έτοιμοι να επισκεφθούν τις εκκλησίες τους για να παρακολουθήσουν την ακολουθία του Εσπερινού. Το κλίμα ήταν γιορτινό, καθώς οι Καθολικοί είχαν γιορτάσει την προηγούμενη μέρα την Ανάσταση του Κυρίου.
Αφορμή της εξέγερσης στάθηκε μία σεξουαλική παρενόχληση. Οι κάτοικοι του Παλέρμο παρακολουθούσαν τον Εσπερινό στο Ναό της Αγίας Τριάδας που βρισκόταν έξω από τη πόλη. Κάποια στιγμή, έξω από τη εκκλησία, πέρασαν μερικοί Γάλλοι αξιωματούχοι με την επιθυμία να συμμετάσχουν και αυτοί στην ακολουθία. Δυστυχώς, όμως, μερικοί από αυτούς άρχιζαν να πίνουν και σε κατάσταση μέθης και απερισκεψίας ένας Γάλλος λοχίας, ονόματι Ντρουέ έσυρε μια παντρεμένη γυναίκα από το πλήθος, την οποία παρενόχλησε.
Ευθύς, ο σύζυγος της γυναίκας επιτέθηκε στον βιαστή και τον σκότωσε. Οι υπόλοιποι Γάλλοι, βλέποντας αυτό το θέαμα, επιχείρησαν να εκδικηθούν για τον θάνατο του συντρόφου τους, αλλά το πλήθος τους επιτέθηκε κατευθείαν, σκοτώνοντας και αυτούς. Το μίσος που είχαν οι κάτοικοι της Σικελίας για τους Γάλλους και τον βασιλιά Κάρολο Ανζού ήταν πολύ μεγάλο. Επιθυμούσαν τη πτώση του καθεστώτος και το συμβάν της παρενόχλησης της παντρεμένης γυναίκας έδωσε το πρόσχημα για την εξέγερση.
Από εκείνη τη στιγμή, εξοργισμένο πλήθος γέμισε τους δρόμους του Παλέρμο, γεμάτο μίσος και αγανάκτηση εναντίον του καθεστώτος του Καρόλου. Οι διαδηλωτές επιτέθηκαν και σκότωσαν αρκετούς από τους Γάλλους που έμεναν Παλέρμο. Λεηλάτησαν σπίτια, μαγαζιά, ακόμα και τα μοναστήρια των Δομινικανών και των Φραγκισκανών. Σύνθημα στα χείλη όλων των στασιαστών ήταν η φράση “Moranu li Francisi” (μτφρ: “Θάνατος στους Γάλλους”).
Η επανάσταση μεταφέρθηκε σε όλη τη Σικελία και οι επαναστάτες απέκτησαν τον έλεγχο του νησιού μέσα σε έξι εβδομάδες. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως στην αρχή δεν συμφώνησαν όλοι οι κάτοικοι για την επανάσταση. Η πόλη της Μεσσήνης δεν συμφώνησε, καθώς μία από τις μεγαλύτερες και πλουσιότερες οικογένειες της πόλης επιθυμούσε να διατηρήσει της καλές σχέσεις της με τον Κάρολο Ανζού. Στη συνέχεια, βέβαια, εντάχθηκαν και οι κάτοικοί της στην επανάσταση.
Αποτέλεσμα της επανάστασης
Ο Κάρολος Ανζού εν τέλει έχασε από τη κυριότητά του το Βασίλειο της Σικελίας. Το Βασίλειο κατακτήθηκε από τον Πέτρο Γ’ της Αραγωνίας και περιήλθε στο Βασίλειο της Αραγωνίας. Ο Πέτρος επιτέθηκε στη Σικελία, αφού οι στασιαστές τον προσκάλεσαν να τους βοηθήσει και έδειξαν την επιθυμία του να ενωθούν με το βασίλειό του.
Ο Σικελικός Εσπερινός υποστηρίχθηκε και από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο. Έστειλε αρκετά χρήματα και πολλούς κατασκόπους για να στηρίξει την επανάσταση. Βέβαια, ο Μιχαήλ Η’ είχε και τους δικούς του λόγους για να υπερασπιστεί του Σικελούς. Όπως αναφέρθηκε στην αρχή, ο Κάρολος Ανζού είχε στα σχέδιά του να ανακαταλάβει τη Κωνσταντινούπολη. Ο Μιχαήλ, παίρνοντας το μέρος των στασιαστών, επιθυμούσε την αποδυνάμωση του Καρόλου ώστε να μην επιτεθεί στο Βυζάντιο, πράγμα το οποίο το πέτυχε.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:
Lilie, R. J. (2011). Εισαγωγή στη βυζαντινή ιστορία. Αθήνα: Ηρόδοτος
Σικελικός Εσπερινός. Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki/Σικελικός_Εσπερινός (τελευταία πρόσβαση 20.11.2020)
Κάρολος ο Ανδεγαυός. Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki/Κάρολος_ο_Ανδεγαυός (τελευταία πρόσβαση 20.11.2020)
