Ένα από τα πράγματα, τις πραγματικές γνώσεις που μου προσέφερε «η φυλακή που διδάσκει την ελευθερία» ( δανείζομαι την φράση από έναν καθηγητή μου), το σχολείο με άλλα λόγια είναι πως δημοκρατία δίχως τέσσερις αδιαπραγμάτευτους θεμέλιους λίθους δεν μπορεί να υφίσταται.
Η λαϊκή κυριαρχία
«Η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα, το οποίο αναφέρει στο πρώτο του Άρθρο: θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα.»
Το κράτος δικαίου
«Κράτος δικαίου είναι εκείνο το οποίο ασκεί εξουσία σύμφωνα με τους κανόνες δικαίου. Το κράτος εφαρμόζει το Σύνταγμα και τους νόμους. Μάλιστα οι νόμοι, όχι μόνο δεν θα πρέπει να είναι αντίθετοι στο Σ., δηλαδή αντισυνταγματικοί, αλλά θα πρέπει να πραγματώνουν τις αξίες τού Σ. (ελευθερία, ισότητα, παιδεία ,κοινωνική δικαιοσύνη κτλ.) Όλα τα όργανα του κράτους υποχρεούνται να εφαρμόζουν το Σύνταγμα και τους νόμους»
Το κοινωνικό κράτος
«Το σύγχρονο κράτος φροντίζει και για την κοινωνική δικαιοσύνη, είναι δηλαδή και κοινωνικό κράτος. Κοινωνικό κράτος ή κράτος πρόνοιας είναι εκείνο που εξασφαλίζει σ’ όλους τους πολίτες του ορισμένα βασικά κοινωνικά αγαθά. Τέτοια αγαθά είναι η παιδεία, η υγεία, η κοινωνική ασφάλιση, η εργασία, το καθαρό περιβάλλον, η κοινωνική δικαιοσύνη, οι ίσες ευκαιρίες κτλ.»
Το Σύνταγμά μας καθιερώνει τη διάκριση των λειτουργιών ορίζοντας τα εξής (Άρθρο 26):
«Η νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η εκτελεστική λειτουργία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση. Η δικαστική λειτουργία ασκείται από τα δικαστήρια και οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο όνομα του ελληνικού λαού.»
Όσο διαβάζει κανείς τα παραπάνω, ένα μπορεί εύλογα να αναρωτηθεί: Υπάρχει δημοκρατία στην Ελλάδα σήμερα; Το ερώτημα με βεβαιότητα δεν μπορεί να απαντηθεί εκ μέρους μου ωστόσο δεν υιοθετώ σε καμία περίπτωση την λογική ορισμένων κύκλων που υπεραπλουστευμένα αναμασούν φράσεις όπως « Δεν υπάρχει δημοκρατία ή δεν υπήρξε ποτέ.»
Αναφορικά με την διάκριση των εξουσιών το ζήτημα περιπλέκεται ιδιαίτερα στις μέρες μας. Εκτελεστική και νομοθετική εξουσία συνδέονται με δεσμούς δυνατούς που δύσκολα διαχωρίζονται. Αυτό προκύπτει από το γεγονός πως βάσει της αρχής της δεδηλωμένης ο εκλεγμένος πολιτικός που κατέχει την δεδηλωμένη εμπιστοσύνη των βουλευτών αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας.
Το νομοθετικό σώμα, οι βουλευτές δηλαδή που στην πλειοψηφία τους εντάσσονται στον κυβερνητικό κορμό ψηφίζουν αδιαμαρτύρητα ως είθισται τα νομοσχέδια και τις σχετικές ρυθμίσεις του κόμματος που τους εξέλεξε. Εκλείπει δηλαδή η ψήφος κατά συνείδηση που θα συνεπαγόταν κυβερνητική αστάθεια και μεγαλύτερη ρευστότητα στο έργο της Βουλής που είναι σε μεγάλο βαθμό προδιαγραμμένο. Συνήθως μάλιστα η ψήφος κατά συνείδηση τιμωρείται με αποπομπή από τον κυβερνητικό ιστό που δεν ανέχεται λιποταξίες, ελεύθερο πνεύμα και δημοκρατική κουλτούρα. Επί της ουσίας νομοθετική και εκτελεστική εξουσία δεν διακρίνονται καθαρά όχι ως προς τις αρμοδιότητες όσο ως προς τον πυρήνα και τον τρόπο λήψης αποφάσεων που καθορίζουν τις ζωές μας.
Στο πεδίο της δικαιοσύνης όλες οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν και διαμηνύουν σε όλους τους τόνους την ανεξαρτησία και την αδέκαστη όψη της Δικαιοσύνης όταν βέβαια δεν ακυρώνει τις αποφάσεις που έχει λάβει η ίδια, μια δικαιοσύνη όμως που δεινοπαθεί για τους δικούς της λόγους.
Η κακονομία και κυρίως η πολυνομία αποτελούν ανοιχτές πληγές και μέτωπα για την ελληνική νομοθεσία για την οποία κανείς δεν μπορεί να έχει πλήρη και σαφή εικόνα για το σύνολο των νόμων που υπάρχουν. Ενδεικτικό είναι το στοιχείο πως σε διάστημα 40 χρόνων (1976-2016) στην Ελλάδα ψηφίστηκαν 250 φορολογικά νομοσχέδια ενώ σε 240 χρόνια (1776-2016) στις Η.Π.Α ψηφίστηκαν 10 μόλις νομοσχέδια φορολογικού χαρακτήρα. Τα παράλογα της ελληνικής νομοθεσίας φυσικά δεν σταματούν εκεί αφού υπάρχουν πολλές περιπτώσεις νόμων που έρχονται σε αντίθεση με ήδη υπάρχοντες. Οι επιπτώσεις; Κωλυσιεργίες με τους ρυθμούς και μηχανισμούς απόδοσης πραγματικής δικαιοσύνης να είναι εξαιρετικά βραδείς. Ευθύνες ωστόσο για το φαινόμενο αυτό δεν θα πρέπει να αποδίδονται μόνο στους δικαστικούς κύκλους.
Αίσθηση είχε προκαλέσει η επίθεση του αναπληρωτή υπουργού Υγείας Παύλου Πολάκη στο δικαστικό σώμα.«Το δικαστικό σώμα απαιτεί νέο αίμα καθώς πολλοί δικαστές είναι εξαρτημένοι και μέλη παραδικαστικών κυκλωμάτων». Όπως είπε, «ένα πολύ μεγάλο μέρος των δικαστών -και πρέπει να μπει νέο αίμα σε αυτό το σώμα- για να το πω κομψά, έχει δεσμεύσεις ή για να το πω λιγότερο κομψά είναι στο παραδικαστικό κύκλωμα του παρελθόντος ή του παρόντος». Από την πλευρά της η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων είχε κατηγορήσει τον αναπληρωτή υπουργό για θεσμική εκτροπή.
Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να μην είναι αυτή που θέλει η κυβέρνηση για τις τηλεοπτικές άδειες ο κ. Τσίπρας είπε ότι «η δικαιοσύνη θα βγάλει την απόφασή της αλλά δεν δίνω ούτε μια πιθανότητα το ΣτΕ να ακυρωθεί ο διαγωνισμός».
To be continued…
