Λίγα χιλιόμετρα έξω από τα Ιωάννινα, στο Ελληνικό, συναντά κανείς το μοναδικό αξιοθέατο, το Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης».
Τι κάνει όμως το συγκεκριμένο μουσείο μοναδικό και ποιος είναι ο δημιουργός του;
Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1942. Το 1960 σπουδάζει με υποτροφία στην ΑΣΚΤ της Αθήνας με καθηγητές τους Γιάννη Παππά και Νίκο Κερλή. Την περίοδο 1966-68 πραγματοποίησε μελέτες πάνω στην αρχαιοελληνική και μεσογειακή τέχνη ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και έπειτα ταξίδεψε σε διάφορα μέρη της Μεσογείου ( Μικρά Ασία, Κύπρος, Κρήτη, Αίγυπτος ) και της Ευρώπης. Επίσης, το 1967 κατά τη διάρκεια έκθεσης στο Ζάππειο παρουσίασε έργα του για πρώτη φορά στο κοινό.
Το 1970 εγκαινίασε την πανεπιστημιακή του πορεία ως βοηθός στο εργαστήριο γλυπτικής του παλιού του δάσκαλου, Γιάννη Παππά στην ΑΣΚΤ. Την ίδια δεκαετία ηγήθηκε ομάδας σπουδαστών της ΑΣΚΤ που επισκέφτηκε τα Ζαγοροχώρια αποτυπώνοντας διάφορα στοιχεία της λαϊκής και παραδοσιακής τέχνης της περιοχής και συμμετείχε στην ίδρυση του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών της Αθήνας όπου το 1975 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση.
Το 1981-82, συνέχισε τις σπουδές του στην Ecole des Arts Appliques et des Metiers d’ Art στο Παρίσι.
Εκλεγμένος τακτικός καθηγητής της ΑΣΚΤ της Αθήνας στο Α’ Εργαστήριο Γλυπτικής από το 1991 στο οποίο σήμερα είναι διευθυντής, ενώ το 2010 αναγορεύτηκε σε Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Γλυπτά του κοσμούν πολλούς δημόσιους χώρους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς επίσης περιλαμβάνονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές μουσείων και πινακοθηκών όπως η Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Βορρέ, η Πινακοθήκη Πιερίδη, το Μουσείο Θεσσαλονίκης, η Πινακοθήκη Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας, η Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου, η Δημοτική Πινακοθήκη Πάτρας, η Πινακοθήκη Φλώρινας, η Πινακοθήκη Αβέρωφ στο Μέτσοβο.
Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις, ανάμεσα στα οποία είναι Α’ Βραβείο στο διαγωνισμό για το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης, Βόλος (1985), Α’ Βραβείο στο διαγωνισμό για το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης, στη Μεταμόρφωση Αττικής (1992). Με το έργο του έχει ασχοληθεί ο ημερήσιος και περιοδικός τύπος, καθώς επίσης το ραδιόφωνο και η τηλεόραση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Το μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εγκαινιάστηκε το 2009 και έμελλε να αποτελέσει σταθμό στην ιστορία της Ηπείρου καθώς είναι το μοναδικό στο είδος του. Περιλαμβάνει έργα που μιλούν για το τόπο, την Ήπειρο, ό,τι της δίνει ταυτότητα και δόξα. Είναι χτισμένο στο Δημοτικό Σχολείου του Ελληνικού, εκεί όπου οι ευεργέτες του τόπου έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα, με δωρεά του Νικολάου Μαντελόπουλου με καταγωγή από το Ελληνικό.
« Μιλά για το ψωμί, για τον ευεργέτη, τον ξενιτεμένο, τον πνευματικό άνθρωπο, τον Ηπειρώτη μάστορα, το βοσκό, το γεωργό, την πολύπαθη Ηπειρώτισσα μάνα και τέλος για τη μάθηση.» όπως αναφέρει και ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
Στο Μουσείο υπάρχουν πορτρέτα σημαντικών ανθρώπων, όπως και πολλών απλών λαϊκών ανθρώπων οι μορφές. Στις προθήκες του διαδρόμου εκτίθεται μια μοναδική σειρά από προπλάσματα μεταλλίων και νομισμάτων, που φιλοτεχνήθηκαν κατά τη διάρκεια 40 περίπου χρόνων. Κι έτσι ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει ένα θέαμα που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο Μουσείο της χώρας μας.
Ιδιαίτερο θέμα και θέαμα είναι η τάξη με τους μαθητές, τα παλαιά θρανία, το δάσκαλο και τους θεατές. «Η τάξη της μάθησης» σε ένα χώρο που κάποτε στέγαζε το Δημοτικό Σχολείο του χωριού και ήταν εγκαταλελειμμένο για χρόνια με σκονισμένα θρανία. Απέναντι βρίσκονται μια σειρά από μάσκες ανθρώπων πνευματικών και λαϊκών που μοιάζουν να είναι οι ακροατές του μαθήματος και παράλληλα οι κριτές του. Ο κοινωνικός έλεγχος στην παιδεία.
Αξιοθαύμαστη και η αίθουσα αφιερωμένη στους ευεργέτες της Ηπείρου, που έχουν συμβάλλει στην πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου όσο κανένας άλλος.
Τα έργα έχουν δημιουργηθεί από μνήμες και βιώματα. Σε κείμενο του ο Θεόδωρος Παπαγιάννης χαρακτηριστικά αναφέρει «πετάγονταν σαν φύτρα ανάμεσα απ’ ό,τι άλλο είχε συσσωρευτεί επάνω τους».
Το Μουσείο βρίσκεται στο Ελληνικό Ιωαννίνων του Δήμου Κατσανοχωρίων.
Ώρες λειτουργίας: Λειτουργεί καθημερινά 9:30 – 15:00, εκτός Δευτέρας.
Τηλέφωνο Μουσείου: 26510 89220
E-mail: mca.papagiannis[at]gmail.com
