Σε μια εποχή όπου το ψηφιακό αφήγημα (digital narrative) προσλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις σε ό,τι αφορά την ανάδειξη πρωτοβουλιών συναρτώμενων με τον πολιτισμό (υλικό και άυλο), τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τείνουν να λειτουργούν με τρόπο παραπληρωματικό. Πάνω σε ψηφιακές πλατφόρμες ευρείας εμβέλειας και αποδοχής στήνονται βήμα – βήμα καινοτόμες ιδέες από ανθρώπους με όραμα και μεράκι. Διαπνεόμενος από τις αρχές της ποικιλομορφίας (diversity) και της συμπερίληψης (inclusion), ο σύγχρονος ψηφιακός πολιτισμός έρχεται να συγκροτήσει ένα εκτενές πεδίο έρευνας, ανάπτυξης, προώθησης και κυρίως διάδρασης. Ανατρέποντας τα παραδοσιακά κανάλια επικοινωνίας, τα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επαναπροσδιορίζουν δυναμικά τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ πομπού και δέκτη. Συγκροτώντας ένα υβριδικό οικοσύστημα που χαρακτηρίζεται από ανοιχτότητα και αυξημένη συμμετοχικότητα, τα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενεργοποιούν το χρήστη, καθιστώντας τον συχνά συν-δημιουργό του ψηφιακού πολιτιστικού αφηγήματος (digital cultural storytelling) που συγκροτείται ενώπιον του.
Το διαδίκτυο συνιστά ένα εικονικό περιβάλλον φιλοξενίας αναρίθμητων ψηφιακών κοινοτήτων, ετερόκλητων ως προς το περιεχόμενο, τη δομή, τη λειτουργία και τη στοχοθεσία. Η θεματολογία σε συνδυασμό με την αισθητική, την εγκυρότητα του εμπεριεχόμενου πληροφοριακού υλικού και την ποικιλομορφία/ετερογένεια των επιλεγόμενων εργαλείων μετάδοσης νοημάτων και ιδεών, συγκροτούν χωρίς δεύτερη σκέψη την ταυτότητα μιας υπό διαμόρφωση ψηφιακής οντότητας. Η φράση «ψηφιακή οντότητα» χρησιμοποιείται για να περιγράψει συνοπτικά τη συγκρότηση λογαριασμού σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, που στόχο έχει τη διάδραση με το κοινό μέσω προβολής και ανάδειξης θεματικών ενοτήτων που άπτονται του ευρύτερου γνωστικού φάσματος του δημιουργού. Μικροί και μεγάλοι ψηφιακοί «φάροι» τέχνης και πολιτισμού ξεπροβάλλουν καθημερινά στον παγκόσμιο ιστό (ανοιχτό σύστημα διασυνδεδεμένων πληροφοριών και πολυμεσικού περιεχομένου). Οι ρυθμοί βάσει τους οποίους παράγονται σήμερα πολιτιστικά προϊόντα (cultural products) ψηφιακής μορφής, κρίνονται άκρως ανασταλτικοί για την πολυπόθητη επίτευξη της σχέσης που χαρακτηρίζει το εννοιολογικό ζεύγος «ποιότητα – ποσότητα». Ή μήπως όχι;
Έχοντας ως βασικά αντικείμενα έρευνας και επαγγελματικής ενασχόλησης αυτά του πολιτισμού και της ψηφιακής εκπαίδευσης, αποφάσισα πριν από δυο περίπου μήνες να δημιουργήσω ένα δημόσιο λογαριασμό στην πλατφόρμα του Instagram. Αφορμή αποτέλεσε η ενδόμυχη ανάγκη μου να μοιραστώ με το ευρύ κοινό όλες εκείνες τις σκέψεις και ιδέες που γεννήθηκαν ανά τα χρόνια, τόσο μέσω των σπουδών μου (ΒΑ στην Αρχαιολογία & Ιστορία της Τέχνης, MSc στο Ψηφιακό Πολιτισμό), όσο και μέσω της επαγγελματικής ενασχόλησής μου στον τομέα του πολιτισμού γενικότερα και της μουσειοπαιδαγωγικής ειδικότερα, τα τελευταία τρία χρόνια. Πώς η αναλογική εμπειρία μετουσιώνεται σε ψηφιακό αφήγημα; Πόσο εύκολη είναι εν τέλει η διαμόρφωση ενός ψηφιακού πολιτιστικού hot-spot; Εκκινώντας από αυτές τις πρωτογενείς ερωτήσεις, έστηνα βαθμιαία το όραμά μου. Και το όνομα αυτού, Cultour. Η ιδέα μιας ψηφιακής πολιτιστικής περιήγησης με εξίταρε και πάνω σε αυτήν άρχισα να δομώ το σκελετό της ιδέας μου. Όμως η έννοια της περιήγησης «ξέφυγε» σύντομα από το ατομικό επίπεδο και προσέλαβε άμεσα διαστάσεις συλλογικές.
Σε ένα αχανές ψηφιακό σύμπαν, το πεδίο έκφρασης μοιάζει να χωρά κάθε επιμέρους μονάδα. Τί θα συμβεί όμως αν ενώσουμε ρυθμικά αυτές τις μονάδες; Ως πιθανότερη απάντηση προκύπτει αυτή της συγκρότησης μιας διευρυμένης αλυσίδας, αποτελούμενης από διαδραστικούς σταθμούς πληροφόρησης και επικοινωνίας (εν είδει info kiosks). Η περιήγηση από τον έναν σταθμό στον άλλον συναρπάζει το χρήστη, παρακινώντας τον να ψάχνει διαρκώς το επόμενο ψηφιακό αποθετήριο οπτικοακουστικού υλικού που θα τον συγκινήσει. Σε αυτήν ακριβώς τη θέση βρέθηκα με τη σειρά μου κι εγώ, καθώς ακόμα διαμόρφωνα την ταυτότητα του εγχειρήματος μου. Ερχόμενη αντιμέτωπη με πρωτοβουλίες και ιδέες άλλων δημιουργών, εντυπωσιάστηκα, αναθάρρησα, προβληματίστηκα, απόρησα και ίσως στο τέλος ακόμα και να αγχώθηκα. Το παρόν άρθρο δεν έχει σκοπό να παρουσιάσει μια εξιδανικευμένη εικόνα για τον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Βασική μου επιδίωξη είναι η διεύρυνση της χρηστικής αξίας αυτών των μέσων ως πιθανά εργαλεία διάδρασης και δικτύωσης μέσα από τα μάτια έτερων ταλαντούχων, άκρως ευρηματικών και επιτυχημένων ψηφιακών δημιουργών.
Ένα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ισοδυναμεί με μία προσεκτικά διαμορφωμένη και πλασματικά σκηνογραφημένη ψηφιακή προθήκη. Ο θεατής έρχεται σε επαφή με ένα περιεχόμενο εξ ολοκλήρου ελεγχόμενο από το δημιουργό. Έχοντας διηθήσει αισθητικά και γνωστικά την πληροφορία, παράγει εκ του μηδενός ένα προϊόν, του οποίου ο δέκτης θεάται μόνο την τελική μορφή. Ποια μπορεί να είναι τα ενδιάμεσα στάδια της διαδικασίας συγκρότησης ενός ψηφιακού πολιτιστικού προϊόντος; Τί συμβαίνει στα παρασκήνια ενός προφίλ; Ποιες δυσκολίες ενδέχεται να συναντά ένας σύγχρονος ψηφιακός δημιουργός, στην προσπάθεια του να προωθήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ιδέες και τα έργα του (η αναφορά στην έννοια της «προώθησης» δεν παραπέμπει στην απόκτηση κέρδους οικονομικής φύσεως από τον εκάστοτε δημιουργό); Αυτές και πολλές ακόμα ερωτήσεις τριβέλιζαν για καιρό το μυαλό μου. Θέλοντας να μοιραστώ αυτούς τους προβληματισμούς μου, ήρθα σε επικοινωνία με μία μερίδα δημιουργών τους οποίους θαυμάζω και εκτιμώ για την ποιότητα και εγκυρότητα του περιεχομένου που διοχετεύουν στα ψηφιακά τους «αποθετήρια». Η διάδραση μαζί τους υπήρξε καρποφόρα, παρέχοντας με αυτό τον τρόπο την δυνατότητα διεξαγωγής και συμπλήρωσης ενός ευσύνοπτου αλλά στοχευμένου ερωτηματολογίου που αποπειράται να φέρει τον πομπό σε επαφή με το δέκτη.
Ακολουθεί η γνωριμία με τους δημιουργούς μέσα από ένα σύνολο πέντε (5) ερωτήσεων που άπτονται της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ του σύγχρονου πολιτισμού και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μοναδικής αισθητικής λογότυπα (logos), απόψεις που κρύβουν μεγάλο ενδιαφέρον και εμφανές μεράκι σε συνδυασμό με μια ανεξάντλητη δημιουργικότητα. Η περιήγηση στο σύγχρονο ψηφιακό πολιτισμό ξεκινά!
Μικρή Καρυάτιδα
Γνωριμία με τον άνθρωπο: ποια κρύβεται πίσω από το ψηφιακό αυτό εγχείρημα;
Ονομάζομαι Ελένη Παυλίδου και το προφίλ μου λέγεται «Μικρή Καρυάτιδα». Κατάγομαι από τη Θεσσαλονίκη όπου και ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στον τομέα της Ιστορίας. Είμαι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. με ειδίκευση στην Ιστορία και έχω κάνει το Μεταπτυχιακό μου στο Τομέα Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας στο ίδιο Τμήμα του Α.Π.Θ. Επίσης, συμμετείχα εθελοντικά στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, μία εμπειρία που μου έδωσε καινούργιο πρίσμα οπτικής και προώθησης της αρχαιότητας. Η λατρεία μου για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό ήρθε σε μία κομβική στιγμή στις σπουδές μου. Ήταν μετά το δεύτερο έτος της σχολής, όταν είχα απογοητευτεί με τον εαυτό μου και με το σύστημα της σχολής και είχα κάνει 10% για να πάω σε άλλη σχολή. Σε αυτή τη φάση ανακάλυψα το μεγαλείο και την αξεπέραστη και διαχρονική αισθητική του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που με έκανε για πρώτη φορά να αισθανθώ ότι ο κλάδος που επέλεξα τελικά μου ταιριάζει απόλυτα.
Τί αποτέλεσε έμπνευση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προφίλ;
Η «Μικρή Καρυάτιδα» είναι ένας χαρακτήρας που δημιουργήθηκε στο μυαλό μου σαν φιγούρα που θα συνδύαζε το αρχαίο παρελθόν με τη νέα εποχή. Εξ ου και η ενδυμασία και τα αξεσουάρ της (καφτάνι με ένα μακρύ κολιέ, παντελόνι, παπούτσια All Star και φωτογραφική μηχανή, κιονόκρανο και χτένισμα των μαλλιών που παραπέμπει στην κόμη των Καρυάτιδων). Είναι μακρινή απόγονος της Καρυάτιδας που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο αλλά παράλληλα και μία κοπέλα του 21ου αιώνα που ανήκει στην γενιά των Millennials όπως και η δημιουργός της (δηλαδή εγώ). Ο τρόπος που εκφράζει τις απόψεις της και ο τρόπος που βλέπει το αρχαίο παρελθόν έχουν ως πρίσμα τον 21ο αιώνα. Γνωρίζει τόσα πολλά για το αρχαίο πολιτισμό από τον οποίο προέρχεται και παράλληλα έχει τόσα νέα μέσα προώθησης και ανάδειξης αυτού του πολιτισμού. Το προφίλ λοιπόν έχει ακριβός αυτό το σκοπό, να προωθήσει και να αναδείξει νέα project που αφορούν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και συνδυάζουν τις νέες τεχνολογίες και τα οπτικοακουστικά μέσα.
Τί δυσκολίες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας νέος επαγγελματίας που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού, όταν αποφασίζει να προωθήσει/αναδείξει το έργο του μέσω των social media;
Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ξεκάθαρος στόχος δημιουργίας του κάθε προφίλ που έχει ως αντικείμενο τον πολιτισμό γιατί μόνο όταν ο στόχος είναι ξεκάθαρος γίνονται ξεκάθαρες και οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει. Υπάρχει μία πληθώρα πολιτισμικών προφίλ στο Instagram με ποικιλότητα, στόχων, περιεχομένου και αισθητικής. Υπάρχουν προφίλ με γενικό περιεχόμενο αναφορικά με τον πολιτισμό ή τον αρχαίο πολιτισμό, τα οποία μάλιστα δεν δημιουργούν πρωτότυπο περιεχόμενο, πχ προφίλ που ανεβάζουν φωτογραφίες εκθεμάτων που βρίσκονται στα μουσεία. Τα προφίλ όμως που έχουν αυθεντικό περιεχόμενο αντιμετωπίζουν κάποιες κοινές δυσκολίες. Αυτές αφορούν κυρίως την πρωτοτυπία με κάθε καινούργια τους δημοσίευση καθώς και την προσπάθεια δημιουργίας μίας πρωτότυπης αισθητικής που να τους χαρακτηρίζει και να προσελκύσει το ανάλογο κοινό. Τέλος, καλώς ή κακώς, για κάθε προφίλ και για κάθε περιεχόμενο που υπάρχει εκεί έξω, υπάρχει και ο ανάλογος ανταγωνισμός καθώς ο κάθε δημιουργός περιεχομένου ή υπαρκτού project έχει ως στόχο να δημιουργήσει το καλύτερο υλικό και να πετύχει το μεγαλύτερο αριθμό ακολούθων.
Ποιο είναι το βασικότερο συμπέρασμα στο οποίο έχεις αισίως φτάσει αναφορικά με το δίπολο: πολιτισμός – μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Η νέα εποχή έχει επικεντρωθεί σε επαγγέλματα που αφορούν την τεχνολογία και το marketing. Ως εκ τούτου έχει παραμεριστεί σε μεγάλο βαθμό ο τομέας του πολιτισμού παγκοσμίως επειδή δεν είναι επικερδής για την παγκόσμια οικονομία. Το δίπολο αυτό για μένα είναι ο κατάλληλος συνδυασμός για την σωτηρία αυτού του τομέα που σταδιακά εξαφανίζεται. Είναι ένας συνδυασμός που έχει ως αποτέλεσμα να αποδείξει την σημαντικότητα του πολιτισμού ως σημαντικό αγαθό των κοινωνιών. Είναι η νέα προσέγγιση ανάδειξης του πολιτισμού που δίνει χώρο και ελευθερία στους επαγγελματίες του (ιστορικούς, αρχαιολόγους, μουσειολόγους, συγγραφείς κλπ) να δημιουργήσουν το δικό τους περιεχόμενο, να αναδείξουν τις γνώσεις και τις απόψεις τους μέσα σε μία κοινότητα, η οποία πληθαίνει ακατάπαυστα. Αυτό μπορεί να τους ωφελήσει και οικονομικά είτε μέσα από τα ίδια τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε μέσω της ανακάλυψής τους από κάποιο φορέα του πολιτισμού.
Diversity: τελικά μας χωρά όλους ανεξαιρέτως ο ψηφιακός πολιτισμός; Ποια η γνώμη σου, δεδομένης της υπερπληθώρας ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που παράγεται σε καθημερινή βάση;
Η δική μου γνώμη είναι ότι, ναι, μας χωρά όλους. Δεδομένου ότι υπάρχει πληθώρα επαγγελμάτων που αφορούν τον πολιτισμό, είναι σημαντικό αυτά να φαίνονται και να αναδεικνύονται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Με αυτό τον τρόπο αποκαλύπτεται και το μέγεθος της κοινότητας των επαγγελματιών του πολιτισμού παγκοσμίως. Η ποικιλότητα των προφίλ και του ψηφιακού υλικού μπορεί να φέρει κοντά επαγγελματίες του πολιτισμού από διαφορετικά μέρη του κόσμου και αυτό να έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νέες συνεργασίες και νέα project. Τέλος, η παραγωγή ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που υπάρχει, ομολογουμένως, σε πληθώρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, μία απλή ένδειξη του μεγάλου ενδιαφέροντος που υπάρχει για τον τομέα του πολιτισμού και εκφράζεται σε διαφορετικές μορφές και για διαφορετικό σκοπό, ψηφιακά.
Βυζάντιο Explained
Γνωριμία με την ομάδα: ποιοι κρύβονται πίσω από το ψηφιακό αυτό εγχείρημα;
Η ομάδα του «Βυζάντιο Explained» αποτελείται από τον υποψήφιο διδάκτορα βυζαντινής ιστορίας Γαβριήλ Ιωάννη Μπουτζιόπουλο, τον μεταπτυχιακό φοιτητή βυζαντινής ιστορίας Παναγιώτη Μέρμηγκα και τον υποψήφιο διδάκτορα βυζαντινής ιστορίας Δημήτριο Μπογδάντζαλη. To Βυζάντιο explained αρχικά ξεκίνησε ως podcast αλλά στη συνέχεια επεκτάθηκε και έτσι δημιουργήσαμε και τον λογαριασμό μας στο Instagram, @byzantioexplained.
Τί αποτέλεσε έμπνευση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προφίλ;
Σκοπός του «Βυζάντιο Explained» είναι να επικοινωνήσει την ιστορία και τον πολιτισμό του Βυζαντίου αλλά και τις Βυζαντινές σπουδές στο ευρύ κοινό. Ακόμη θέλουμε να γίνουν ευρέως γνωστές όλες αυτές οι πολύ ωραίες έρευνες που γίνονται στο χώρο μας. Αφορμή υπήρξε η προσωπική μας εμπειρία μέσω των σπουδών μας και η ανάγκη επαρκούς πληροφόρησης για τα project, τις έρευνες και τα προγράμματα που αφορούν τις βυζαντινές σπουδές.
Τί δυσκολίες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας νέος επαγγελματίας που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού, όταν αποφασίζει να προωθήσει/αναδείξει το έργο του μέσω των social media;
Οι δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει κανείς στην προώθηση και ανάδειξη του εγχειρήματος του περικλείουν θέματα ηθικής, ταυτότητας και έλλειψης σεβασμού τόσο του ανθρώπου όσο και του πολιτισμού, είτε αφορά μεμονωμένα περιστατικά είτε αφορά κοινωνικές και πολιτισμικές ομάδες. Αν και φαινομενικά το υλικό τριών νέων επιστημόνων στο Instagram θα μπορούσε να είναι κάπως πιο ευπρόσδεκτο, δυστυχώς πολλές φορές είναι δύσκολο να επικοινωνήσουμε κάποιες πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να συγκρουστούμε με απόψεις και ιδεολογίες. Αυτό όμως δεν πρέπει να λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας. Άλλωστε, εμείς το κάνουμε με αγάπη και σεβασμό πρώτα πρώτα στην επιστήμη μας, η οποία υπηρετεί και μελετά τον άνθρωπο και την διαφορετικότητά του.
Πολλές φορές είναι επίσης δύσκολο να κρατήσουμε ισορροπίες και να κάνουμε το υλικό που αναρτούμε εύπεπτο και προσιτό σε όλους. Ωστόσο εκεί είναι και η γοητεία σε αυτό που κάνουμε.
Ποιο είναι το βασικότερο συμπέρασμα στο οποίο έχετε αισίως φτάσει αναφορικά με το δίπολο: πολιτισμός – μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Στην εποχή που η πρόσβαση στο internet είναι δεδομένη στην καθημερινότητα μας, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη του πολιτισμού μέσα σε αυτό και ειδικά μέσα από τα social media. Η σχέση αυτή σίγουρα είναι ιδιαίτερη και η ισορροπία μεταξύ των δύο είναι λεπτή. Φυσικά το δίπολο αυτό καθορίζεται και από την αντιμετώπιση των χρηστών των social media, τον τρόπο που τα χρησιμοποιούν και η οπτική με την οποία συνολικά τα social media προσεγγίζουν θέματα πολιτισμού. Εμείς μέσα από την εμπειρία μας έχουμε δει ότι οι followers μας θέλουν να βλέπουν τις αναρτήσεις μας και πολλοί μάλιστα από αυτούς παρατηρούμε ότι τις αποθηκεύουν. Μέσα από προφίλ σαν και το δικό μας οι χρήστες μπορούν να μάθουν πράγματα που δεν είναι εύκολα προσβάσιμα. Ο κόσμος γενικά έδειξε ότι θέλει να μαθαίνει πληροφορίες για ιστορικά, κοινωνικά και επιστημονικά θέματα όπως σκρολάρει. Ίσως αυτό να είναι και μία διέξοδος από την πραγματικότητα.
Diversity: τελικά μας χωρά όλους ανεξαιρέτως ο ψηφιακός πολιτισμός; Ποια η γνώμη σας, δεδομένης της υπερπληθώρας ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που παράγεται σε καθημερινή βάση;
Δεν υπάρχει πολιτισμός χωρίς την έννοια της διαφορετικότητας. Αυτό είναι το πιο γοητευτικό χαρακτηριστικό του πολιτισμού που έκανε και εμάς να στραφούμε σε αυτόν. Σε θέματα πολιτισμού δεν υπάρχουν όρια που αποκλείουν ανθρώπους ή ομάδες. Ο πολιτισμός όπως και εμείς οι άνθρωποι, είναι κάτι το πολυδιάστατο και περικλείει πολλά χαρακτηριστικά. Επομένως θεωρούμε πως και ο ψηφιακός πολιτισμός μας αφορά και μας χωρά όλους ανεξαιρέτως. Και αν κάποιοι έχουν αποκλειστεί από αυτόν, το γεγονός αυτό πηγάζει από τον τρόπο που προσεγγίζει κάποιος τον πολιτισμό καθώς και το τί θέλει να προάγει. Ο πολιτισμός όμως έχει πάντα ανοιχτές πόρτες και φυσικά ο ψηφιακός πολιτισμός είναι και άμεσα προσβάσιμος σε όλους.
Η Παλαιογραφία Είναι Cool
Γνωριμία με τον άνθρωπο: ποια κρύβεται πίσω από το ψηφιακό αυτό εγχείρημα;
Καλημέρα! Ονομάζομαι Σοφία Ιορανίδου και βρίσκομαι εδώ και λίγο καιρό πίσω από το προφίλ της σελίδας στο Instagram @palaeography.is.cool. Είμαι Φιλόλογος, απόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ και εδώ και δύο χρόνια φοιτώ στο τμήμα Θεολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου, στην κατεύθυνση των Μουσουλμανικών Σπουδών. Ήδη από τα πρώτα χρόνια των σπουδών μου, από το μεγάλο εύρος της επιστήμης της Φιλολογίας, το ενδιαφέρον μου κέντρισε η βυζαντινή ιστορία και φιλολογία, και πιο συγκεκριμένα, ο τομέας της ελληνικής παλαιογραφίας και της μελέτης των χειρογράφων.
Τί αποτέλεσε έμπνευση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προφίλ;
Δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα και σε μια κοινωνικοπολιτική συγκυρία που δεν ευνοούν την επαγγελματική ενασχόληση με τις τέχνες και τα γράμματα σε επίπεδο επιβίωσης. Πολλοί απόφοιτοι θεωρητικών σχολών αναγκάζονται να αφήνουν στην άκρη την επιστήμη τους και να ακολουθούν κάποιο άλλο επάγγελμα προκειμένου να βιοποριστούν. Ανάμεσα σε αυτούς κι εγώ, βρήκα κάποια στιγμή την τόλμη να ασχοληθώ με αυτό που μου αρέσει έστω σε επίπεδο social media, να μεταφέρω αυτή την αγάπη που έχω μέσα μου για την παλαιογραφία σε άλλους ανθρώπους. Έβαλα ως στόχο να καταφέρω να κάνω την επιστήμη της μελέτης χειρογράφων όσο πιο απλή και ενδιαφέρουσα γίνεται και να κεντρίσω την προσοχή ανθρώπων από διάφορα μορφωτικά ή επαγγελματικά υπόβαθρα.
Τί δυσκολίες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας νέος επαγγελματίας που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού, όταν αποφασίζει να προωθήσει/αναδείξει το έργο του μέσω των social media;
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα θαυμάσιο εργαλείο στην εποχή μας για να προωθήσει κανείς τη δουλειά του, είτε αυτή αφορά μια επιχείρηση είτε ένα επιστημονικό αντικείμενο. Παρόλα αυτά, ο χαρακτήρας και η στόχευση των μέσων αυτών ήταν, μέχρι πολύ πρόσφατα, πολύ συγκεκριμένος, καθώς στόχευαν και προωθούσαν δημοσιεύσεις lifestyle, μόδας ή επικαιρότητας, ενώ συγκεκριμένα το Instagram (στο οποίο δραστηριοποιούμαι κυρίως εγώ) έδινε ακόμα περισσότερη έμφαση στην εικόνα, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα το κείμενο. Τα τελευταία χρόνια άρχισε δειλά αυτό να αλλάζει, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι ο αλγόριθμος είναι ιδιαίτερα ευνοϊκός σε αναρτήσεις που ξεφεύγουν από την πεπατημένη οδό και από το ύφος και το περιεχόμενο που προωθούν αυτές οι πλατφόρμες. Είναι δύσκολο σε ένα τέτοιο πλαίσιο να τραβήξεις την προσοχή του χρήστη και από εκεί που αφιέρωνε ελάχιστα δευτερόλεπτα σε κάθε φωτογραφία ή δημοσίευση, χωρίς να αφιερώνει σκέψη σε αυτό, να του ζητάς να διαβάσει ένα κείμενο με επιστημονικό περιεχόμενο και να προβληματιστεί πάνω σε αυτό. Έτσι, ο εκάστοτε επαγγελματίας που αποφασίζει να προωθήσει τη δουλειά του μέσα από τα social media καλείται να βρει τρόπους να παρουσιάσει το υλικό του όσο πιο ευφάνταστα και δημιουργικά γίνεται, ώστε να καταφέρει να ξεχωρίσει και να κρατήσει αμείωτη την προσοχή των χρηστών που θα τον προσεγγίσουν.
Ποιο είναι το βασικότερο συμπέρασμα στο οποίο έχεις αισίως φτάσει αναφορικά με το δίπολο: πολιτισμός – μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Σε μια εποχή που η εικόνα κυριαρχεί και οι άνθρωποι δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να συγκεντρωθούν να διαβάσουν ένα συνεχές (πόσω μάλλον) επιστημονικό κείμενο, η μεταφορά της επιστημονικής γνώσης στα social media είναι, κατά τη γνώμη μου, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ώστε να επιστρέψει το ενδιαφέρον του κόσμου στην επιστήμη και στο διάβασμα. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, σαν να «πολεμάς» τον εχθρό με το ίδιο του το όπλο, μεταφέρεις την επιστημονική γνώση στα social media, τα οποία τα ίδια την παραμέρισαν και την περιθωριοποίησαν. Υπό αυτό το πρίσμα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αν χρησιμοποιηθούν με τρόπο που θα καθιστά τη γνώση ελκυστική και θα τραβάει την προσοχή του χρήστη τους, μπορούν να συμβάλλουν στην προαγωγή του πολιτισμού με μια σύγχρονη προσέγγιση. Όπως όλα τα πράγματα, έτσι και η γνώση και η μεταλαμπάδευση της πρέπει να εκσυγχρονίζονται, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα εργαλεία προς όφελός τους και όχι να παραμένουν σε απαρχαιωμένους τρόπους προσέγγισης που δεν ανταποκρίνονται και δεν ελκύουν τον σύγχρονο άνθρωπο.
Diversity: τελικά μας χωρά όλους ανεξαιρέτως ο ψηφιακός πολιτισμός; Ποια η γνώμη σου, δεδομένης της υπερπληθώρας ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που παράγεται σε καθημερινή βάση;
Το πολιτιστικό κομμάτι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή οι λογαριασμοί που ασχολούνται με επιστημονικά θέματα, φαίνεται σε μένα ως το τμήμα των social media που χαρακτηρίζεται όσο περισσότερο γίνεται από diversity. Κι αυτό γιατί, δεν σε ενδιαφέρει ποιος «κρύβεται» πίσω από έναν λογαριασμό που ανεβάζει γεωγραφικά facts, ούτε ποιος διαχειρίζεται ένα προφίλ που ασχολείται με ιστορικά θέματα. Ο καθένας μπορεί να προωθήσει τα επιστημονικά ή πολιτιστικά ενδιαφέροντά του στον χώρο αυτό, ασχέτως αν στην πραγματική ζωή θα συναντούσε αντιστάσεις και τοίχους στην προσπάθειά του αυτή. Δεν απαιτείται κάποιο ιδιαίτερο κεφάλαιο για να ξεκινήσεις ένα ψηφιακό προφίλ στα μέσα δικτύωσης, παρά μόνο θέληση, χρόνος και προσπάθεια. Σίγουρα είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις και αναδειχθείς, αλλά μήπως αυτό δεν ισχύει στο καθετί; Αν ανοίξω μια επιχείρηση, δεν πρέπει αυτή να είναι ανταγωνιστική και να διαφέρει από άλλες του ίδιου είδους για να ξεχωρίσει; Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με τους λογαριασμούς στα social media, με το προτέρημα πως δεν χρειάζεται κεφάλαιο, επένδυση ή γραφειοκρατία, ούτε είναι τόσο μεγάλο το ρίσκο που παίρνεις με το βήμα αυτό. Το μόνο που είναι απαραίτητο είναι οι γνώσεις για ένα αντικείμενο και το πάθος για την προώθησή τους, ώστε αυτή να γίνει με όσο γίνεται πιο ευφάνταστο και δημιουργικό τρόπο.
Museums in Popular Videogames
Γνωριμία με τον άνθρωπο: ποιος κρύβεται πίσω από το ψηφιακό αυτό εγχείρημα;
Ονομάζομαι Αριστοτέλης, και εργάζομαι σε μουσεία και συλλογές εδώ και 20 χρόνια. Ειδικεύομαι στη φροντίδα και τη διαχείριση των συλλογών. Εργάζομαι κυρίως στο εξωτερικό. Η τελευταία μου θέση ήταν στη Διεύθυνση Μουσείων του Κατάρ. Η εμπειρία μου στο gaming είναι διπλάσια από αυτή των μουσείων. Το Museums in Popular Videogames αποτελεί μία έρευνα που εξελίχθηκε στη διδακτορική διατριβή μου. Διερευνώ τη τοποθεσία, το κτήριο (εσωτερικά και εξωτερικά), καθώς και τις συλλογές ενός μουσείου όπως αυτό εμφανίζεται στα βιντεοπαιχνίδια σε σχέση με τα αληθινά μουσεία. Με τη καθοδήγηση του Δρ. Γεωργίου Παπαϊωάννου, η έρευνα αυτή διεξάγεται στο Εργαστήριο Μουσειολογίας στη Κέρκυρα το οποίο ανήκει στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο – όντας επτανήσιος και εγώ.
Τί αποτέλεσε έμπνευση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προφίλ;
Μια πανεπιστημιακή έρευνα ξεκινά σε στενά ακαδημαϊκά πλαίσια. Θεωρώ ότι από τα αποτελέσματά της, εκτός από τη πανεπιστημιακή κοινότητα, πρέπει να ωφελείται και το ευρύτερο κοινό. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν τη γέφυρα μεταξύ των δύο. Αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα μέσα ώστε τα ευρήματά μας να είναι εύκολα προσβάσιμα από όποιο άτομο ή οργανισμό ενδιαφέρεται.
Τί δυσκολίες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας νέος επαγγελματίας που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού, όταν αποφασίζει να προωθήσει/αναδείξει το έργο του μέσω των social media;
Η δυσκολία που αντιμετωπίζουμε είναι η επιφύλαξη κάποιων ατόμων σχετικά με την αξία των βιντεοπαιχνιδιών ως πηγές πληροφορίας προς μελέτη. Από τη δεκαετία του 1980 παρατηρούνται συζητήσεις για το εάν τα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να θεωρηθούν τέχνη. Σήμερα πλέον η μελέτη των βιντεοπαιχνιδιών καθαυτών αποτελεί μέρος των κοινωνικών επιστημών, όπως άλλωστε και η μουσειολογία. Με τον ίδιο τρόπο είχε αντιμετωπιστεί άλλωστε και ο κινηματογράφος παλαιότερα.
Ποιο είναι το βασικότερο συμπέρασμα στο οποίο έχεις αισίως φτάσει αναφορικά με το δίπολο: πολιτισμός – μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Καταρχήν ο πολιτισμός αφορά όλους και αποτελεί κοινωνικό αγαθό. Αντίθετα τα μέσα είναι τα εργαλεία επικοινωνίας για κάθε χρήση. Επομένως στη περίπτωση που υπάρχει προβληματισμός στο πόσο μπορεί να εμβαθύνει σε θέματα πολιτισμού ένα άτομο χρησιμοποιώντας τα μέσα, εκεί απαντώ ότι εξαρτάται από τα ενδιαφέροντά και τις αναζητήσεις του. Η ιστοσελίδα του Museums in Popular Videogames, αποτελεί μία ‘ελαφριάς’ μορφής ενημέρωση για μια κατά τα άλλα βαρύτερη πρωτότυπη ακαδημαϊκή έρευνα.
Diversity: τελικά μας χωρά όλους ανεξαιρέτως ο ψηφιακός πολιτισμός; Ποια η γνώμη σου, δεδομένης της υπερπληθώρας ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που παράγεται σε καθημερινή βάση;
Είναι αλήθεια ότι υπάρχει υπερπληθώρα και μάλιστα χαοτικής πληροφορίας στο ψηφιακό πολιτισμό. Η ταυτότητα κάθε προφίλ σε συνδυασμό με τη ποιότητα της πληροφορίας που παρέχει είναι αρκετά για να μας προσανατολίζει. Για παράδειγμα η ιστοσελίδα μας Museums in Popular Videogames, εξειδικεύεται στα μουσεία, όπως παρουσιάζονται στα δημοφιλή βιντεοπαιχνίδια και έχει κοινό από επίσημα Ελληνικά Μουσεία, φοιτητές, καλλιτέχνες…ως και κυρίες από τη Σαουδική Αραβία. Ο καθένας έχει προφανώς το δικό του λόγο να μας ακολουθεί – από επαγγελματικό ή και απλό ενδιαφέρον – αλλά όλοι έχουν την ίδια ευκαιρία πρόσβασης σε αυτή.
Ancient Science Portal
Γνωριμία με την ομάδα: ποιοι κρύβονται πίσω από το ψηφιακό αυτό εγχείρημα;
Γεια! Είμαστε μια ομάδα (τρία άτομα) που γνωρίστηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αγαπάμε την ιστορία της αρχαίας επιστήμης, τα μουσεία και την ανωνυμία μας (για να μην μας ματιάζουν οι μαυρόγατες). Φτιάξαμε το Instagram profile Ancient Science Portal για να διηγηθούμε ξεχωριστές ιστορίες, για να σας κάνουμε να χαμογελάσετε και, επίσης, για να δείξουμε ότι το σύγχρονο πανεπιστήμιο μπορεί να είναι και εξωστρεφές και διασκεδαστικό.
Τί αποτέλεσε έμπνευση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προφίλ;
Οι άνθρωποι που σπουδάζουν στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης έρχονται συχνά αντιμέτωποι –κυρίως στα οικογενειακά τραπέζια– με το αμείλικτο ερώτημα: «Τι στο καλό σπουδάζετε εκεί πέρα;». Αποφασίσαμε, λοιπόν, να βγάλουμε τις φοιτήτριες και τους φοιτητές μας από αυτή την άβολη θέση, ανοίγοντας μια πόρτα (εξού και portal!) μέσα από την οποία το ευρύ κοινό μπορεί να εισέλθει στον κόσμο της ιστορίας της αρχαίας επιστήμης. Και για να το κάνουμε αυτό με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε (ανάμεσα σε άλλα) και το πιο διαδεδομένο κοινωνικό δίκτυο της εποχής μας, το Instagram.
Τί δυσκολίες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας νέος επαγγελματίας που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού, όταν αποφασίζει να προωθήσει/αναδείξει το έργο του μέσω των social media;
Με την κυριολεκτική σημασία του όρου, το Ancient Science Portal δεν είναι ένα «επαγγελματικό» profile: δεν πουλάμε κάποιο προϊόν, δεν προωθούμε την προσωπική μας δουλειά μέσα από αυτό και δεν κερδίζουμε χρήματα από διαφημίσεις. Όχι ότι κάτι τέτοιο θα ήταν κακό. Απλώς εμείς δεν επιλέξαμε αυτόν τον δρόμο. Και αυτή η επιλογή έχει ορισμένες συνέπειες. Μία από αυτές είναι ότι δεν διαθέτουμε επαγγελματικό εξοπλισμό· μία άλλη, ότι δεν έχουμε δυνατότητες προώθησης της δουλειάς μας μέσω διαφημίσεων. Όλα αυτά τα διαχειριζόμαστε όσο καλύτερα μπορούμε. Εκείνο, όμως, που θα ήταν πολύ υποστηρικτικό εάν υπήρχε (και που αργά ή γρήγορα πιστεύουμε ότι θα συμβεί) είναι μια αλλαγή στάσης από την πλευρά των πανεπιστημίων της χώρας μας ως προς τον τρόπο διάχυσης της ακαδημαϊκής γνώσης στο ευρύ κοινό. Τα κοινωνικά δίκτυα προσφέρουν πολλές νέες δυνατότητες προς αυτή την κατεύθυνση.
Ποιο είναι το βασικότερο συμπέρασμα στο οποίο έχετε αισίως φτάσει αναφορικά με το δίπολο: πολιτισμός – μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Είναι δύσκολο να δούμε τον πολιτισμό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως ένα δίπολο. Η δική μας εικόνα είναι αρκετά πιο σύνθετη. Εκείνο όμως που μας είναι πλέον σαφές είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία σε εμάς να «μιλήσουμε» σε πολλά και διαφορετικά ακροατήρια. Αφού δεν πάει ο Μωάμεθ στο πανεπιστήμιο, ας πάει το πανεπιστήμιο στον Μωάμεθ και ας αρχίσει να του λέει ιστορίες για την αρχαία επιστήμη. Δεν θα αντικαταστήσει το Instagram την ακαδημαϊκή μόρφωση. Εκείνο όμως που μπορεί να κάνει είναι να παρουσιάσει σύνθετα και (φαινομενικά) βαρετά θέματα με ευρηματικό και ευχάριστο τρόπο, ο οποίος είναι πολύ κοντά στους νέους μας. Η μη-ξύλινη γλώσσα, οι παραπομπές στις αρχαίες πηγές, οι αναφορές στην τέχνη και τον πολιτισμό, το χιούμορ και η καλαίσθητη παρουσίαση μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικά εργαλεία στα χέρια ενός εκπαιδευτικού που αγαπάει τη δουλειά του.
Diversity: τελικά μας χωρά όλους ανεξαιρέτως ο ψηφιακός πολιτισμός; Ποια η γνώμη σας, δεδομένης της υπερπληθώρας ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που παράγεται σε καθημερινή βάση;
Η ερώτηση αυτή μας φέρνει σε κάποια αμηχανία. Ίσως να έχει νόημα στο (μακρινό) μέλλον. Προς το παρόν όμως, θεωρούμε ότι υπάρχει τεράστιο περιθώριο ανάπτυξης του ψηφιακού πολιτιστικού υλικού, ειδικά στη χώρα μας. Μην ξεχνάτε ότι το «εμείς» δεν είναι ενιαίο. Επομένως, είναι βέβαιο ότι διάφορες κοινωνικές ομάδες θα δείχνουν διαφορετικές προτιμήσεις σε διαφορετικά ψηφιακά πολιτιστικά ερεθίσματα. Και αυτά με τη σειρά τους θα λειτουργούν ευεργετικά και στα μη-ψηφιακά πολιτιστικά ερεθίσματα.
Tell me a Myth
Γνωριμία με τον άνθρωπο: ποιος κρύβεται πίσω από το ψηφιακό αυτό εγχείρημα;
Hey darling! Είμαι Δημήτρης Τουλούμπας από το Tell me a Myth. Ολοκλήρωσα τις προπτυχιακές μου σπουδές στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είχα την τύχη να πραγματοποιήσω την πρακτική μου άσκηση στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, καθώς επίσης και δύο κινητικότητες Erasmus (μια σπουδών και μια πρακτικής) στην Κολωνία, Γερμανία. Συμμετείχα -μέχρι στιγμής- εθελοντικά ως μέλος ερευνητικών ομάδων στην Ελλάδα, τη Γερμανία, το Ισραήλ και την Ισπανία. Στόχος μου να εντρυφήσω περισσότερο στην κλασική αρχαιολογία, την μουσειολογία και την πολιτιστική διαχείριση.
Τί αποτέλεσε έμπνευση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προφίλ;
Το έναυσμα δόθηκε με τον κορονοϊό. Είχα μόλις επιστρέψει στην Ελλάδα και μέσα σε όλη αυτή την απομόνωση άρχισα να σκέφτομαι τι μπορώ να κάνω. Μάλιστα, έπειτα από την πρακτική μου άσκηση στην εφορεία αρχαιοτήτων που περιλάμβανε εκπαιδευτικά προγράμματα στο αρχαιολογικό μουσείο, μου έλειπε πάρα πολύ αυτή η επαφή με το κοινό. Έτσι, αποφάσισα να δημιουργήσω το Tell me a Myth. Με απλό και αστείο τρόπο (συνδέοντας σκηνικά και ατάκες με σκηνές από τις ελληνικές σειρές και ταινίες) να προσπαθήσω να κοινοποιήσω την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία. Πλέον, βέβαια, έπειτα από παρακίνηση των φίλων μου από το Erasmus, ξεκίνησα στα αγγλικά το podcast: tell me a myth, darling!
Τί δυσκολίες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας νέος επαγγελματίας που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού, όταν αποφασίζει να προωθήσει/αναδείξει το έργο του μέσω των social media;
Είναι μια ερώτηση που εξ ορισμού δεν μπορώ να απαντήσω, καθώς δεν θεωρηθούμαι επαγγελματίας αυτή τη στιγμή. Η ενασχόληση μου με τα social media, προς το παρόν αποτελεί ένα χόμπι για μένα και όχι μια ενασχόληση που μου επιφέρει κέρδη. Παρόλα αυτά θα μπορούσα να απαντήσω πως οι δυσκολίες που εγώ καλούμε να αντιμετωπίσω είναι κυρίως ο χρόνος και ο τρόπος! Πρέπει μέσα σε ένα χρονικό πλαίσιο να έχω σκεφτεί το θέμα που θα μιλήσω, να κάνω τη σχετική έρευνα και να σκεφτώ, επίσης, πότε είναι μια καλή ευκαιρία γι’ αυτό το θέμα. Και όκευ βρήκαμε θέμα, μετά έρχεται η ερώτηση με ποιο τρόπο να το κοινοποιήσω, ποια εργαλεία θα χρειαστώ, πως θα δώσω ένα ωραίο αισθητικά αποτέλεσμα. Το πιο σημαντικό και ίσως το πιο δύσκολο θεωρώ πως είναι να είσαι πάντα ο εαυτός σου και να μην σκέφτεσαι αν θα αρέσει. Το θέμα είναι να αρέσει πρώτα σε εσένα!
Ποιο είναι το βασικότερο συμπέρασμα στο οποίο έχεις αισίως φτάσει αναφορικά με το δίπολο: πολιτισμός – μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Θεωρώ πως τα social media είναι μια τεράστια ευκαιρία, ένα εργαλείο που με το οποίο μας δίνεται η δυνατότητα πολύ απλά να έρθουμε σε επαφή με ένα τεράστιο κοινό. Μια μεγάλη μερίδα, διαφόρων ηλικιών ανθρώπων χρησιμοποιούν τα social media καθημερινά με στόχο την χαλάρωση τους, επικοινωνία με φίλους, αγορές προϊόντων, ενημέρωση και χίλια δυο πράγματα. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο πολιτισμός να μην έχει θέση σε αυτό! Να διαδώσει όμορφες εικόνες, να εκπαιδεύσει ή και να προσελκύσει επισκέπτες σε ένα μουσείο για παράδειγμα! Το να έχουμε απλά μία δαιμονοποίηση του πολιτισμού με ταμπελάκι “δεν αγγίζουμε”, ε δεν με βρίσκει σύμφωνο. Αντίθετα, είναι ωραίο να δώσουμε μία άλλη πνοή μέσα από αυτό, ίσως ο κόσμος αρχίσει να παρακινείται περισσότερο και να συμμετέχει πιο ενεργά σε πολιτιστικά δρώμενα.
Diversity: τελικά μας χωρά όλους ανεξαιρέτως ο ψηφιακός πολιτισμός; Ποια η γνώμη σου, δεδομένης της υπερπληθώρας ψηφιακού πολιτιστικού υλικού που παράγεται σε καθημερινή βάση;
Θεωρώ πως υπάρχει χώρος για όλους! Ακόμα και τα προφίλ που ασχολούνται με την ίδια θεματική μπορούν πολύ όμορφα να συνυπάρξουν. Άλλωστε ο καθένας έχει τον δικό του εκφραστικό τρόπο, τον ίδιο σκοπό ίσως, αλλά αλλιώς θα το πω εγώ, αλλιώς κάποιος άλλος. Όπως στο σχολείο όταν γράφαμε εκθέσεις, για παράδειγμα, είχαμε όλοι το ίδιο θέμα, τα ίδια ή παρόμοια επιχειρήματα, αλλά ο κάθε ένας τα εξέφραζε με διαφορετικό τρόπο. Δεν μιλάω, φυσικά, για την αντιγραφή. Στη περίπτωση της αντιγραφής καταντά ίσως και βαρετό. Ξανά ζεσταμένο φαγητό! Γι’ αυτό και προηγουμένως ανέφερα ότι το πιο σημαντικό είναι να είσαι ο εαυτός σου. Ας μην ξεχνάμε πως ε δεν αρέσουν όλα σε όλους. Άλλο κοινό θα ακολουθήσει εμένα και άλλο κάποιον άλλον. Είναι ωραίο να υπάρχει ποικιλία. Να δημιουργείται ενδεχομένως μια συζήτηση και συνεργασία μεταξύ των προφίλ. Αλίμονο αν λέγαμε “κοιτά δικό μου κομμάτι αυτό, μην αγγίζεις βρες κάτι άλλο”. Ε όχι! Προσωπικά μου περισσεύει οξυγόνο και χαίρομαι να το μοιράζομαι!
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους νέους δημιουργούς που θέλησαν να μετέχουν μέσα από εποικοδομητικές απαντήσεις στο παρόν άρθρο. Η έννοια της συνέργειας και αλληλεπίδρασης μέσω ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών συμβάλλει καθοριστικά στη συγκρότηση ενός συμπαγούς πολιτιστικού οικοσυστήματος που μέλλει να αποτελέσει ζωτικό τμήμα των σύγχρονων κοινωνιών. Το μέλλον βρίσκεται στους νέους ανθρώπους που επιθυμούν να συγκροτήσουν έναν κόσμο δίχως στερεότυπα και προκαταλήψεις, γεμάτο χρώμα και διάθεση για ζωή. Μια ζωή διαπνεόμενη από τις πανανθρώπινες αρχές και αξίες. Σε αυτό το μεγαλόπνοο εγχείρημα έρχονται να συμβάλλουν οι νέες τεχνολογίες. Τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία δεν είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Όπως καθετί, έτσι και αυτά με τη σειρά τους κρύβουν κινδύνους τους οποίους ο άνθρωπος είναι σε θέση να περιορίσει μέσω της ορθολογικής και ελεγχόμενης χρήσης τους. Από ‘κει και πέρα κάθε απόπειρα αποκλεισμού αυτών, από πεδία όπως αυτά του πολιτισμού, συνιστά καταφανώς τροχοπέδη απέναντι σε κάθε απόπειρα εξέλιξης.
Πηγές Άρθρου:
Schmidt, E. (2011, May). Eric Schmidt on business culture, technology, and social issues. McKinsey Quarterly, σσ. 1-8.
Schmidt, E. (2023, March 10). Rebus COMMUNITY. Ανάκτηση από DIGITAL CULTURE AND SOCIAL MEDIA: https://press.rebus.community/mscy/chapter/chapter-2-digital-culture/
