Εισαγωγή
Ερευνητές ανακάλυψαν ορισμένα κομμάτια από τον Κατάλογο αστέρων του Ιππάρχου, του αρχαίου Έλληνα αστρονόμου. Ειδικότερα, ο Κατάλογος αστέρων του Ιππάρχου συντάχθηκε περίπου τον 2ο αιώνα π.Χ. Αποτελεί τον πιο γνωστό, τον πιο διαδεδομένο και τον πιο κατανοητό Κατάλογο αστέρων σε ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο.
Τα κομμάτια του Καταλόγου αστέρων του Ιππάρχου ανακαλύφθηκαν πάνω σε ένα μεσαιωνικό παλίμψηστο. Ο Κατάλογος είχε ξεθωριάσει εντελώς με το πέρασμα των χρόνων. Επομένως, οι σελίδες του παλίμψηστου θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν για κάποια άλλη εργασία στην διάρκεια την Μεσαιωνικής περιόδου.
Όμως, μέχρι να ανακαλυφθεί πρόσφατα ο Κατάλογος αστέρων του Ιππάρχου, μας ήταν ήδη γνωστός μέσα από τα γραπτά κείμενα του Κλαύδιου Πτολεμαίου. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος ήταν ένας ακόμη σπουδαίος αστρονόμος, ο οποίος συνέθεσε τον δικό του Κατάλογο αστέρων, 4 αιώνες περίπου μετά τον θάνατο του Ιππάρχου.
Πως ανακαλύφθηκε ο Κατάλογος αστέρων του Ιππάρχου
Πρώτα από όλα, τα κομμάτια ανακαλύφθηκαν από ομάδες ερευνητών του Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS), του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και του Tyndale House (που συνδέεται με το Πανεπιστήμιο του Cambridge). Οι ερευνητές είχαν την δυνατότητα να ανιχνεύσουν τα ξεθωριασμένα κομμάτια χρησιμοποιώντας μία ποικιλία πολυφασματικών εικόνων και στην συνέχεια ακολουθώντας την δυσχερή και την επίπονη διαδικασία της αποκρυπτογράφησης και της ερμηνείας.
Οι ερευνητές δημοσίευσαν τα ευρήματα τους σε εφημερίδα, η οποία κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του περασμένου χρόνου. Ήταν πάρα πολύ ευχαριστημένοι και χαρούμενοι για τους κόπους τους και κατ’ επέκταση για τα κατορθώματα τους, για ό,τι δηλαδή είχαν πετύχει.
Επιπλέον, οφείλω να τονίσω ότι έγινε ακόμη μια αναφορά στην ανακάλυψη του Καταλόγου αστέρων του Ιππάρχου και συγκεκριμένα στο βιβλίο με τίτλο “Codex Climaci Rescriptus”. Το βιβλίο αυτό αποτελείται από περγαμηνές οι οποίες είχαν σβηστεί. Επομένως, ο κενός τους χώρος επαναχρησιμοποιήθηκε για την σύνταξη άλλων διαφορετικών γραπτών πηγών. Οι περγαμηνές αυτές με τους κενούς τους χώρους, οι οποίοι ήταν έτοιμοι για νέα γραπτή χρήση, πήραν το όνομα παλίμψηστα.
Ωστόσο, μέσω της χρήσης των πολυφασματικών εικόνων, οι ερευνητές ανακάλυψαν μέρη του Καταλόγου αστέρων του Ιππάρχου που είχαν ξεθωριάσει κατά έναν μεγάλο και σημαντικό βαθμό. Ειδικότερα, ερευνητικές ομάδες του Early Manuscripts Electronic Library, του Lazarus Project και του Rochester Institute of Technology συντόνισαν σημαντικά την όλη διαδικασία με τις πολυφασματικές εικόνες.
Στην αρχή, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο Κατάλογος αστέρων του Κλαύδιου Πτολεμαίου δεν ήταν παρά μία πιστή αντιγραφή του Καταλόγου του αρχαίου Έλληνα αστρονόμου Ιππάρχου. Όμως στην συνέχεια, ανακάλυψαν προς έκπληξή τους ότι τόσο ο Ίππαρχος όσο και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος είχαν πάρα πού διαφορετικές προσεγγίσεις και παρατηρήσεις όσον αφορά τον σχηματισμό των αστέρων. Πάντως όπως και να έχει, οι παρατηρήσεις του Ιππάρχου ήταν πιο ακριβείς, ακόμα και αν διατυπώθηκαν 400 χρόνια πριν τις παρατηρήσεις του Κλαύδιου Πτολεμαίου.
Η αστρονομία του Ιππάρχου
Αρχικά, ο Ίππαρχος γεννήθηκε στην πόλη της Νίκαιας της Βιθυνίας, δηλαδή σε μια περιοχή της Ανατολίας (σημερινή Τουρκία) γύρω στο 190 π.Χ. Σύμφωνα με τον Κλαύδιο Πτολεμαίο, ο Ίππαρχος πραγματοποίησε τις περισσότερες από τις αστρονομικές του παρατηρήσεις ανάμεσα στο 147 και στο 127 π.Χ.
Ο αρχαίος Έλληνας αστρονόμος Ίππαρχος ήταν ένας γόνιμος συγγραφέας εφόσον είναι ο πατέρας 40 συνολικά έργων, το λιγότερο. Η πλειοψηφία των έργων του είναι πλέον γνωστά στο ευρύτερο κοινό χάρη στις δραστηριότητες και στα σχόλια άλλων σπουδαίων προσωπικοτήτων, όπως στην “Γεωγραφία” του Στράβωνα, στην “Φυσική ιστορία” του Πλινίου και στην “Μαθηματική σύνταξη” ή “Αλμαγέστη” του Κλαύδιου Πτολεμαίου. Επιπρόσθετες αναφορές στον Ίππαρχο έγιναν και τον 4ο αιώνα π.Χ. από τους μαθηματικούς Πάππο και Θέωνα τους Αλεξανδρινούς.
Ακόμη, ο Ίππαρχος έγινε γνωστός για την δημιουργία του Τριγωνομετρικού πίνακα, ο οποίος βοήθησε σε μεγάλο βαθμό στον υπολογισμό της εκκεντρικότητας των τροχιών της Σελήνης και του Ήλιου.
Απεβίωσε περίπου το 120 π.Χ. στο νησί της Ρόδου. Η γενέτειρα πόλη του η Βιθυνία έκοψε νομίσματα προς τιμήν του, τα οποία έφεραν την εικόνα του.
Πηγή για το άρθρο
Gale,A. (2023).Ancient Star Catalogue of Greek Astronomer Hipparchus Discovered. Ανακτήθηκε από https://greekreporter.com/2023/02/24/ancient-star-catalogue-greek-astronomer-hipparchus-discovered/?fbclid=IwAR00rOzIIxiEjdMdilqoQYTkWoD3gDqlk13KoapON45f9EDPaYiyTHjawcI (τελευταία πρόσβαση 04.03.2023)
