Ως αρχαιοελληνικός Μεσαίωνας ονομάζεται η περίοδος της Ελληνικής Σκοτεινής εποχής (Greek Dark Age), η οποία αποτελεί συνέχεια της εποχής του Χαλκού. Η Ελληνική Σκοτεινή εποχή ή αλλιώς Ελληνικός Σκοτεινός Αιώνας ξεκινά περίπου το 1200 π.Χ. και τελειώνει το 800 π.Χ., ενώ συμπίπτει με την εποχή του Σιδήρου (περ. 1200-550 π.Χ.). Ουσιαστικά πρόκειται για την κατάρρευση της Εποχής του Χαλκού με αποτέλεσμα την παρακμή των μεσογειακών πολιτισμών και της Εγγύς Ανατολής.
Τα αίτια κατάρρευσης ήταν κυρίως περιβαλλοντικά, όπως φυσικές καταστροφές (σεισμοί) και κλιματολογικά, τα οποία προκάλεσαν λιμό και ξηρασία. Άλλοι καθοριστικοί παράγοντες ήταν οι εσωτερικές εξεγέρσεις, η εισβολή των εχθρών (που οναμάστηκαν λαοί της θάλασσας) στους οικισμούς και η πολιτική στάθεια, η οποία διέκοψε τις εμπορικές σχέσεις με αποτέλεσμα την κατάρρευση του οικονομικού συστήματος.
Στην πραγματικότητα ο πολιτισμός που κατέρρευσε και πρήκμασε στην Ελλάδα ήταν ο μυκηναϊκός.
Μια άλλη εποχή, η Γεωμετρική Εποχή, συμπίπτει επίσης με την Ελληνική Σκοτεινή Εποχή – τον Αρχαίο Ελληνικό Μεσαίωνα. Πρόκειται για μια περίοδο, που αφορά στις Τέχνες και στην ανάπτυξη των γραμμάτων, καθώς ξεκινά το 1100 π.Χ. και τελειώνει το 750 π.Χ.. Κατά την περίοδο αυτή οι τέχνες δεν αποτελούν μια εξελικτική πορεία που να ξεπερνά σε ποιότητα και ιδέες την προηγούμενη περίοδο- την Μυκηναϊκή. Αλλά ακολουθούν τη δική τους πορεία που ονομάζεται γεωμετρικός ρυθμός και αντικαθιστά όλη την παρακμή της κατάρρευσης του μυκηναϊκού πολιτισμού. Παρόλα αυτά ο γεωμετρικός ρυθμός δεν είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν εικονιστικές τεχνοτροπίες, να απεικονίσονται δηλαδή σκηνές από την μυθολογία πάνω στα κεραμικά έργα.
Η γραφή των Σκοτεινών Αρχαίων Αιώνων είναι διαφορετική σε σχέση με τη Γραμμική Β του μυκηναϊκού πολιτιτμσμού, γιατί βασίζεται στο αλφάβητο του πολιτισμού των Φοινίκων. Οι δύο μεγάλες προσωπικότητες των γραμμάτων της εποχής ήταν ο Όμηρος και ο Ησίοδος. Ο Όμηρος ήταν ποιητής και δημιούργησε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, ενώ ο Ησίοδος ήταν μυθογράφος.
Γενικά ως Μεσαίωνας χαρακτηρίστηκε η κατάσταση που επικρατούσε εκείνη την εποχή στην κοινωνία ως σύνολο κα είχε ως παράγοντες τον σκοταδισμό και την οπισθοδρόμηση. Οι δύο αυτοί παράγοντες δημιουργούνται λόγω λόγω της κοινωνικής κατάρρευσης των ιδεών, τόσο των κοινωνικοπολιτικών και τεχνολογικών όσο και καλλιτεχνικών Υπάρχουν δύο περίοδοι έως σήμερα που να αφορούν την μεσαιωνική κατάσταση, αυτή του σκοταδισμού. Η πρώτη περίοδος εμφανίστηκε στην Αρχαία Ελλάδα το 1200π.Χ. (όπως και προαναφέρθηκε) και η δεύτερη περίοδος εμαφανίστηκε στην Ιστορία της Ευρώπης, η οποία ξεκίνησε το 476 μ.Χ. και τελείωσε το 1492 μ. Χ.. Γενικά ως Μεσαίωνας χαρακτηρίζεται η κάθε εποχή, η οποία υπάρχει ανάμεσα από δύο περιόδους. Η εποχή/περίοδος που προηγείται της μεσαιωνικής εποχής θεωρείται ότι τελειώνει ή παρακμάζει, με δυσμενείς παράγοντες ενώ η εποχή που ακολουθεί, δηλαδή είναι μετά την μεσαιωνική, είναι τα νεότερα χρόνια, τα οποία φαίνεται να συνοδεύονται από ανακαλύψεις, οι οποίες συντελούν στην ανάπτυξη της κοινωνίας που αναγεννάται μέσα από τις στάχτες της και καθορίζει το μέλλον της μέσα από το πρίσμα των εφευρέσεων.
Παρόλο που τα επιτεύγματα του μεσαιωνισμού δεν θεωρούνται προοδευτικά απουελούν τη μοναδική μαρτυρία και απόδειξη ότι η ανθρωπότητα οδηγήθηκε σε αδιέξοδο με την παρακμή αυτών των πολύ σημαντικών πολιτισμών, όπως ήταν ο μυκηναϊκός, έχοντας ως επακόλουθο τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη φτώχεια και έλλειψη της προόδου.
Πηγές
Mark, Joshua J. (2023). Greek Dark Age. Ανακτήθηκε από https://www.worldhistory.com/Greek_Dark_Age/. (τελαυταία πρόσβαση 11/3/2024)
