Πριν από 143 χρόνια, στις 13 Σεπτεμβρίου του 1873, γεννήθηκε στο Βερολίνο ο τελευταίος μεγάλος Έλληνας μαθηματικός, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ( Constantin Carathéodory ), ο οποίος θεωρείται ισάξιος όλων των γιγάντων των θετικών επιστημών του 20ου αιώνα. Συγκαταλέγεται μέσα στο πάνθεον των μεγάλων μορφών όπως ο ο Erh. Schmidt, ο Felix Klein, ο David Hilbert, ο Hermann Minkowski, ο Max Plank, o Emil Picard, ο Poincare και ο Albert Einstein.
Αποφοιτά από τη στρατιωτική σχολή Ecole Militaire de Belgique ως διπλωματούχος πολιτικός μηχανικός, μα το 1905 αναγορεύεται μαθηματικός υφηγητής στο Γκέτινγκεν της Γερμανίας, τη Μέκκα των μαθηματικών, κι έκτοτε ακολουθεί η πλήρης ακαδημαϊκή και ερευνητική καταξίωση, καθώς το έργο του αναγνωρίζεται εκτός των γερμανικών πανεπιστημίων. Η σφαιρικότητα των γνώσεών του ήταν μοναδική, καθώς μπορούσε να συζητήσει με την ίδια ευκολία περί μαθηματικών και φιλοσοφίας, μουσικής και τέχνης, ιστορίας και πολιτικής.
Το Σεπτέμβριο του 1919 ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον καλεί προκειμένου να οργανώσει ως πρύτανης το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης ( ή της Ιωνίας ). Η καταστροφή της Σμύρνης τον Αύγουστο του 1922 τον βρίσκει να προσπαθεί να σώσει ό,τι μπορεί από τον πλούτο του καταδικασμένου πανεπιστημίου, οπότε και πηδάει σε μια από τις τελευταίες βάρκες προτού επέλθει η σφαγή. Από τότε συνέχισε την πανεπιστημιακή του καριέρα δημοσιεύοντας συνέχεια και λαμβάνοντας μέρος στα κοινά. Απέκτησε δύο παιδιά, τη Δέσποινα και το Στέφανο. Πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου του 1950, μετά από χρόνια καταπόνηση, ενδεχομένως από καρκίνο του ήπατος.
Στις αμείλικτες επιστημονικές διαμάχες, οι οποίες πάντα βασάνιζαν και βασανίζουν τον ακαδημαϊκό κόσμο, φρόντιζε να απέχει διακριτικά και να είναι αμερόληπτος κριτής. Αυτό το εφάρμοζε πρώτα απ’όλα στον εαυτό του και ήταν πάντα συνεπής ως προς το επιστημονικό ιδεώδες και τους συναδέλφους του. Αργότερα, αφού ανέπτυξε αλληλογραφία με τον Einstein για να του εξηγήσει τους μετασχηματισμούς Hamilton – Jacobi, πάντα υπογράμμιζε το μοναδικό ρόλο του τελευταίου για τη θεμελίωση της θεωρίας της σχετικότητας.
Το πνεύμα του ήταν πολυδιάστατο και οικουμενικό. Η συνεισφορά του στις θετικές επιστήμες δεν περιορίζεται μόνο στα μαθηματικά, καθώς οι έρευνές του τον οδήγησαν στην ενασχόληση και με τη φυσική. Ο επιστημονικός του ζήλος ήταν τέτοιος, ώστε η φρίκη δύο παγκοσμίων πολέμων ενόσω ήταν κάτοικος της Γερμανίας δεν ήταν αρκετή για να τον κάμψει. Συνολικά συνέγραψε 232 εργασίες από τις οποίες δημοσίευσε τις 165. Εκεί εκφράζει τις μαθηματικές του ιδέες με μοναδική ευγλωττία και επιστημονική τεκμηρίωση.
Προσπάθησε σε όλη του τη ζωή να προσφέρει αυτό που θεωρούσε ότι άξιζε στην Ελλάδα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που έπαψε τα διδακτικά του καθήκοντα στο εξωτερικό, προκειμένου να επιστρέψει και να προσφέρει τις υπηρεσίες του με όση εμπειρία και αφοσίωση τον διέκριναν. Ωστόσο, η μεγαλύτερη κληρονομιά του προς τη χώρα που αγάπησε, εκτός του έργου του, είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Διέκρινε με απόλυτη σαφήνεια και διορατικότητα τη μεγάλη σημασία που έχουν τα πανεπιστήμια στην εξέλιξη ενός έθνους και για αυτό πάλεψε σε όλη του τη ζωή, ώστε να μετουσιώσει το ελληνικό ακαδημαϊκό κατεστημένο στα παραγωγικά επιστημονικά κέντρα που τον δοξάσαν στο εξωτερικό. Από κάθε άποψη, ο Καραθεοδωρή ήταν ολοκληρωμένος και ευπατρίδης Έλληνας, με το όραμα που μας κληροδότησε να καθίσταται πιο επίκαιρο από ποτέ.
Στον οδηγό σπουδών του Πολυτεχνείου του Μονάχου του έτους 1955-1956 ήταν γραμμένο το εξής:
“Από τους σπουδάζοντες τα Μαθηματικά στο Πολυτεχνείο, αναμένεται ότι θα εμφορούνται από βαθύ ενδιαφέρον για τις εφαρμογές της Μαθηματικής Επιστήμης, κατά το πρότυπο των μεγάλων μαθηματικών Gauss, Poincare, Klein, Καραθεοδωρή….”
