Τα Καταλανικά αποτελούν μία από τις λατινογενείς γλώσσες οι οποίες πήραν μορφή μετά την αποσύνθεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και προήλθαν από την ομιλούμενη λατινική. Οι πιο διαδεδομένες γλώσσες που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία είναι τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πορτογαλικά, τα γαλλικά και τα ρουμάνικα.
Περισσότεροι από 900.000 ομιλητές των ρωμαϊκών γλωσσών βρίσκονται ανά τον κόσμο και κυρίως στην Αμερική, στην Ευρώπη και σε μερικές χώρες της Αφρικής. Οι γλώσσες αυτές αποτελούν μέρος μιας πιο γενικής κατηγορίας γλωσσών, όπως η Ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια.
Η Καταλανική γλώσσα στο παρελθόν μονοπώλησε για αρκετό καιρό το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων και όχι μόνο. Αποτελεί μια αρκετά «διάσημη» γλώσσα αν αναλογιστούμε πως ομιλείται σε διάφορα μέρη της Ισπανίας (Καταλονία, Βαλένθια και Βαλεαρίδες νήσους), στην Γαλλία (στην περιοχή των ανατολικών Πυρηναίων), στην Ανδόρα και ακόμη και στην Ιταλία.
Τα Γαλλικά στην Καταλανική γλώσσα
Σύμφωνα με τους γλωσσολόγους, τα καταλανικά μοιάζουν πολύ περισσότερο με τα γαλλικά παρά με τα ισπανικά και ας βρίσκονται στην ίδια χώρα. Για παράδειγμα, στην Καταλανική γλώσσα η λέξη πρωί είναι matí, ενώ η αντίστοιχη γαλλική είναι matin, αντίθετα με το ισπανικό mañana.
Πολλοί μπορεί να θεωρούν πως τα καταλανικά είναι διάλεκτος των ισπανικών, όμως αυτό δεν ισχύει. Συγκεκριμένα, τα καταλανικά έχουν 6 διαλέκτους σε ολόκληρη την Ισπανία (τα καταλανικά της Βαρκελώνης και της Girona, η διάλεκτος στην Tarragona και στην Lleida, τα βαλενθιάνικα καταλανικά στην Valencia, τα καταλανικά στην Rousillon-περιοχή της Γαλλίας, στις Βαλεαρίδες νήσους και στην πόλη του Alghero στην Ιταλία).
La Renaixença, μια πολιτιστική αναβίωση της καταλανικής γλώσσας
Μετά τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής (1701-1714) κατά τη διάρκεια του οποίου η Καταλονία έχασε την ανεξαρτησία της από τον βασιλιά Φίλιππο Ε’ και το στέμμα της Καστίλης, ο καταλανικός πολιτισμός υπέστη μια περίοδο παρακμής, που επιδεινώθηκε από τους νέους νόμους που επέμεναν στη χρήση της ισπανικής γλώσσας. Ωστόσο, στις αρχές του 19ου αιώνα εμφανίστηκε ένα κύμα καλλιτεχνών, συγγραφέων και θεατρικών συγγραφέων που ήθελαν να αναβιώσουν τη γλώσσα αυτή.
Αυτή η περίοδος, γνωστή ως La Renaixença, είδε την αποκατάσταση μιας μεσαιωνικής παράδοσης που ονομάζεται Jocs Florals ή «floral games», ένας διαγωνισμός στον οποίο οι Καταλανοί ποιητές θα ανταγωνίζονταν για αναγνώριση σε διάφορες κατηγορίες όπως το καλύτερο ερωτικό ποίημα ή το καλύτερο πατριωτικό ποίημα.
Η απαγόρευση χρήσης της γλώσσας
Σε μια προσπάθεια να προωθήσει μια παγκόσμια ισπανική ιθαγένεια, ο στρατηγός Φράνκο απαγόρευσε τη χρήση όλων των γλωσσών, εκτός από τα ισπανικά στην Ισπανία. Αυτό περιελάμβανε τα καταλανικά, τα οποία είχαν αναγνωριστεί ως επίσημη γλώσσα μόνο κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας του 1931-1939, μετά από μια περίοδο καταλανικής λογοτεχνικής αναβίωσης τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα.
Ως αποτέλεσμα της απαγόρευσης, δεν επιτράπηκε σε νεογέννητα να δοθούν καταλανικά ονόματα. Οι δρόμοι και τα μνημεία έλαβαν καστιλιάνικα (ισπανικά) ονόματα. Επιπλέον, όλη η τηλεόραση, ο κινηματογράφος και η μουσική έπρεπε να παράγονται στα ισπανικά και φυσικά η δημόσια αποδοκιμασία της γλώσσας δεν άργησε να κάνει την εμφάνισή της.
Στο σήμερα
Τα καταλανικά σήμερα αναγνωρίζονται ως γλώσσα επικοινωνίας με τους πολίτες από τα κύρια θεσμικά όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι κάθε πολίτης μπορεί να γράψει στα καταλανικά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της ΕΕ κλπ.
Θα λέγαμε πως τα καταλανικά είναι μια άχρηστη γλώσσα, αλλά αυτό δεν ισχύει κυρίως αν αναλογιστούμε πως αποτελεί το ενδιάμεσο σκαλί για να φτάσουμε μέχρι τα γαλλικά και τα ισπανικά. Στην πραγματικότητα, το να γνωρίζεις μια ρομανική γλώσσα κάνει πολύ πιο εύκολη την εκμάθηση μιας δεύτερης.
Τα καταλανικά είναι η κινητήρια γλώσσα διδασκαλίας, είναι η γλώσσα επικοινωνίας και μάθησης σε όλα τα σχολεία της Καταλονίας. Η συγκεκριμένη γλώσσα μπορεί να σε ταξιδέψει σε διάφορες χώρες και να σε ξεναγήσει στην καταλανική κουλτούρα και φιλοσοφία. ¡Bon viatge!
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο:
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1
https://www.babelia-formacion.com/news/el-origen-del-catalan-de-donde-proviene-la-lengua-catalana/
rd2.es/politica/cuantos-millones-de-personas-hablan-catalan-en-el-mundo/
