Επαναφορά του Άτλαντα: Η αναγέννηση ενός αρχαίου φύλακα στον ναό του Δία στο Agrigento
Μετά από δύο δεκαετίες επίμονων προσπαθειών αποκατάστασης, η αρχαία πόλη του Agrigento, παλιά γνωστή ως Akragas, αναδεικνύει την αρχαιότητά της με την επαναστάθμιση ενός εμβληματικού αγάλματος του Άτλαντα, το οποίο τώρα επιβλέπει εκ νέου τον αρχαίο ναό του Δία. Αυτή η ανακάλυψη για το αρχαιολογικό αριστούργημα, δημιουργημένο τον πέμπτο αιώνα π.Χ., αναδύθηκε από τη σκιά του χρόνου για να αναγεννηθεί στη δόξα του παρελθόντος.
Το άγαλμα του Άτλαντα, μία από τις περίπου 38 παρόμοιες γλυπτές αναπαραστάσεις που διέκοπταν την αρχιτεκτονική ομορφιά του ναού, ξεχωρίζει με το ύψος του, φτάνοντας τα 26 πόδια. Με τα χέρια του υψωμένα, σαν να φέρνει επικοινωνία με τον ίδιο τον ουρανό, διακρίνεται ως ο φύλακας της ιερής δομής, συνδέοντας τον κόσμο των θνητών με εκείνον των θεών.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Άτλας ήταν ένας από τους Τιτάνες που ανατάραξαν τον Όλυμπο σε μια επανάσταση εναντίον του Δία. Ως τιμωρία, τον καταδίκασαν να υποστηρίζει το βάρος του ουρανού στους ώμους του. Και όπως η μυθολογική φιγούρα του, έτσι και το άγαλμα του Άτλαντα στάθηκε αναλώσιμο στον χρόνο. Παρά τις προσπάθειες να διατηρηθεί ανέπαφος, ο χρόνος και οι φυσικές καταστροφές οδήγησαν στην κατάρρευση του ναού.
Για περισσότερους από δύο αιώνες, τα κομμάτια αυτών των αρχαίων μνημείων ήταν απλωμένα σαν ερείπια στο έδαφος, κρυμμένα ανάμεσα σε άλλα αρχαιολογικά ευρήματα. Το 1812, ο Charles Robert Cockerell, διάσημος Βρετανός αρχιτέκτονας, αναγνώρισε ένα από τα κεφάλια του Άτλαντα κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Agrigento . Αιώνες μετά, το 1920, ο αρχαιολόγος Pirro Marconi ξεκίνησε την προσπάθεια ανακατασκευής ενός από αυτά τα αγάλματα, μια προσπάθεια που σήμερα συνεχίζεται στο αρχαιολογικό μουσείο του Agrigento. Η επανεμφάνιση του Άτλαντα στον αρχαίο ναό του Δία αποτελεί έναν εορτασμό της ανθρώπινης προσπάθειας να αναβιώσει τη μνήμη του παρελθόντος και να διατηρήσει ζωντανή την κληρονομιά της αρχαιότητας.
Άτλαντας: Η Αναστήλωση του Αρχαίου Φύλακα μπροστά στον Ναό του Δία στη Σικελία
Οι σπόροι του τρέχοντος έργου ξεκίνησαν το 2004, όταν το πάρκο Valley of the Temples διεξήγαγε μια σαρωτική ερευνητική εκστρατεία στον χώρο. Οι ειδικοί κατέγραψαν 90 θραύσματα από τουλάχιστον οκτώ αγάλματα του Άτλαντα.
Η ιδέα ήταν να επανατοποθετηθεί ένας από αυτούς τους Άτλαντες μπροστά από το ναό, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμεύσει ως φύλακας της δομής αφιερωμένης στον πατέρα των θεών, όπως δήλωσε ο Roberto Sciarratta, διευθυντής του πάρκου Valley of the Temples. Αλλά η ανοικοδόμηση του Άτλαντα σε όρθια θέση ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς οι ερευνητές δεν μπορούσαν απλώς να στοιβάζουν τα κομμάτια του αγάλματος το ένα πάνω στο άλλο. Αντίθετα, προσάρτησαν τα θραύσματα σε μεταλλικά ράφια, τα οποία υποστηρίζονται από μια μεγαλύτερη μεταλλική κατασκευή.
Η αποκατάσταση αυτή έχει αντιμετωπίσει έλεγχο από τότε που οι αξιωματούχοι την ανακοίνωσαν πριν από αρκετά χρόνια. Παρά την αντίθεση κάποιων αρχαιολόγων, όπως ο C. Brian Rose του Πανεπιστημίου της Pennsylvania, αξιωματούχοι όπως ο Renato Schifani, κυβερνήτης της Σικελίας, πιστεύουν ότι η ανάσταση του αγάλματος είναι ένα αξιέπαινο κατόρθωμα.
“Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα για το Agrigento και για όλη τη Σικελία”, δήλωσε ο Schifani, επισημαίνοντας τον Άτλαντα ως “την καρδιά ενός σημαντικού μουσειακού έργου ολόκληρης της περιοχής του Ναού του Διός”.
Πηγή:
Binswanger Julia (2024) A Towering Statue of Atlas Emerges From the Ruins of Sicily’s Ancient Temple of Zeus Διαθέσιμο από: https://www.smithsonianmag.com/smart-news/a-towering-statue-of-atlas-emerges-from-the-ruins-of-sicily-ancient-temple-of-zeus-180983876/?fbclid=IwAR1zN1zzTSLaGTXqIsXa1yXnq4lybXzo33-fZWoQiRjGDPOUP1REmJMGor8 (τελευταία πρόσβαση 17/4/24)