Η Αθήνα είναι η πόλη που αδιαμφισβήτητα φημίζεται για την πλούσια αρχαιολογική και φιλοσοφική κληρονομιά της. Τώρα, ένα καινοτόμο έργο συνδυάζει το παρελθόν της πόλης με ένα βιώσιμο μέλλον. Το πρώτο πράσινο και αρχαιολογικό μουσείο στην τοποθεσία της Ακαδημίας του Πλάτωνα αναμένεται να αποτελέσει το νέο αθηναϊκό κέντρο επιστημονικών, καλλιτεχνικών και ευρύτερα πολιτιστικών δράσεων. Ο «πράσινος» οικοδομικός σχεδιασμός του αποσκοπεί στη διατήρηση των αρχαίων θησαυρών, ενώ πρωτοστατεί στην προώθηση της οικολογικής συνείδησης. Αυτή η καινοτόμα προσπάθεια υπόσχεται να αποτελέσει έναν μοναδικό συνδυασμό ιστορίας, πολιτισμού και περιβαλλοντικής αειφορίας που προωθεί τον βιώσιμο τουρισμό.
Γιατί αναφερόμαστε στην «πράσινη αρχιτεκτονική»;
Η πράσινη αρχιτεκτονική είναι η φιλοσοφία της αρχιτεκτονικής που υποστηρίζει τις βιώσιμες πηγές ενέργειας, την επαναχρησιμοποίηση και την ασφάλεια των οικοδομικών υλικών, και τη χωροθέτηση ενός κτιρίου λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις του στο περιβάλλον. Στον 21ο αιώνα, η περιβαλλοντική ακεραιότητα ενός κτιρίου αποτελεί πλέον σημαντικό παράγοντα για τον τρόπο αξιολόγησής του και η Αθήνα είναι μία πόλη που φανερά υιοθετεί και ενσωματώνει τον περιβαλλοντικό της χαρακτήρα στη μελλοντική της οικοδομική ανάπτυξη.
Η Αθήνα προσελκύει σημαντικό αριθμό τουριστών που ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για βιώσιμες τουριστικές εμπειρίες. Ένα πράσινο μουσείο μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή τη ζήτηση. Καθιστώντας την Αθήνα βιώσιμο πολιτιστικό προορισμό, ένα τέτοιο μουσείο μπορεί να συμβάλει στην πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης.
Τον Αύγουστο του 2022, ο δήμος της Αθήνας, ανακοίνωσε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για ένα νέο αρχαιολογικό μουσείο και το πρώτο «πράσινο μουσείο» της χώρας που θα κατασκευαστεί στο πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος της ελληνικής πρωτεύουσας. Επτά μήνες αργότερα, αποκαλύφθηκε το νικητήριο σχέδιο του τοπικού αρχιτεκτονικού γραφείου Tsolakis Architects.
Το νέο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας
Τα σχέδια για το νέο αρχαιολογικό μουσείο αναδεικνύουν έναν εν μέρει υπόγειο χώρο, στο πάρκο που κάποτε φιλοξενούσε τη διάσημη φιλοσοφική σχολή.
Ο σχεδιασμός του φέρει την υπογραφή του τοπικού αρχιτεκτονικού γραφείου Tsolakis Architects. Όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα του γραφείου, το έργο του νέου μουσείου επικεντρώνεται στην αρμονική συμβίωση δύο αντίθετων δυνάμεων της περιοχής: «την αδιαπέραστη και συνεχή μάζα της πόλης και το περίκλειστο άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος με τις αρχαιολογικές ανασκαφές».
Σε μια έκταση 14.362 τετραγωνικών μέτρων, η ιδέα είναι να κατασκευαστεί ένα κτίριο που θα είναι βιοκλιματικό και δεν θα αφήνει περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενώ θα παρέχει άριστη πρόσβαση σε άτομα με αναπηρία. Στον περιβάλλοντα χώρο προβλέπεται να κατασκευαστεί ένα υπαίθριο αμφιθέατρο με 500 θέσεις.
Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του μουσείου φαίνεται ότι θα βρίσκεται υπόγεια, δημιουργώντας ομαλές προεξοχές και λάκκους που ενισχύουν τον χαρακτήρα του χώρου. Το μουσείο πρόκειται να αλληλεπιδρά με το υπάρχον έδαφος αρμονικά λειτουργώντας ως υβρίδιο αρχιτεκτονικής και τοπογραφίας. Το σχέδιο δημιουργεί ένα ορθογώνιο κενό στο κέντρο που χωρίζει το χώρο σε τέσσερις διακριτές πτέρυγες, ενώ οι στέγες υψώνονται από το έδαφος για να σχηματίσουν επικλινείς, προσβάσιμες επιφάνειες που επεκτείνουν την υπάρχουσα φυτεμένη περιοχή του άλσους, ενώ παράλληλα παρέχουν ικανοποιητικές συνθήκες φυσικού φωτισμού και αερισμού για τους επισκέπτες και τους εργαζόμενους.
Με αυτόν τον τρόπο, η αρχιτεκτονική δίνει έμφαση στην τοπογραφία του συγκεκριμένου χώρου, ενσωματώνοντας δημιουργικά τον πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης και τα αρχαιολογικά ευρήματα εντός του χώρου.
Ένα πράσινο μουσείο στην Αθήνα μπορεί να συμβάλει στην πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης λειτουργώντας ως εκπαιδευτικό κέντρο, ενσωματώνοντας φυσικούς και πολιτιστικούς χώρους, υποστηρίζοντας τον βιώσιμο τουρισμό, διατηρώντας την πολιτιστική κληρονομιά και προωθώντας την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της βιωσιμότητας.
Το πρώτο πράσινο και αρχαιολογικό μουσείο στην τοποθεσία της Ακαδημίας του Πλάτωνα είναι μια καινοτόμα προσπάθεια που συνδυάζει τη δημόσια αρχαιολογία με την περιβαλλοντική αειφορία. Μέσω της παρουσίασης αρχαιολογικών θησαυρών, της υιοθέτησης της βιώσιμης σχεδίασης, της προώθησης της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης, αυτό το μουσείο αναμένεται να αναδείξει την αξία του παρελθόντος και να προάγει μια πιο βιώσιμη και συνειδητή σχέση με το περιβάλλον. Παρατηρώντας τα αρχιτεκτονικά σχέδια φανταζόμαστε έναν χώρο όπου η ιστορία, η φύση και η καινοτομία θα συναντώνται για να δημιουργήσουν ένα εμπνευσμένο περιβάλλον για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση των επισκεπτών.
Καταληκτικά, ο σχεδιασμός του μουσείου αλλά και οι οραματισμοί της αρχιτεκτονικής ομάδας αποδεικνύουν ότι πρόκειται για έναν πρωτοποριακό πολιτιστικό χώρο που θα ενώνει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Μέσω της ολοκληρωμένης προσέγγισης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της περιβαλλοντικής αειφορίας, αυτό το μουσείο θα πληροί όλες τις προδιαγραφές ώστε να προάγει την εκπαίδευση και τη συμμετοχή του κοινού για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πηγές
Katsikopoulou, M. (mar 15, 2023). Greece’s first ‘green’ museum to be embedded in the topography of plato academy in Athens. designboom. Ανακτήθηκε από: designboom.com [Accessed: 16/05]
Ragheb, Amany & Elshimy, Hisham & Ragheb, Ghada. (2016). Green Architecture: A Concept of Sustainability. Procedia – Social and Behavioral Sciences. 216. 10.1016/j.sbspro.2015.12.075.
The National Herald (mar 15, 2023). Plato’s Academy Site Will Be Home of Greece’s First Green Museum. Ανακτήθηκε από: thenationalherald.com [Accessed: 16/05]
Totaro, R. (mar 20, 2023). The first green museum in Greece, where Plato’s Academy was located. Domus. Ανακτήθηκε από: domusweb.it [Accessed: 16/05]
