Η γυναικεία εγκληματικότητα τείνει να αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζοντας τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με την εγκληματικότητα των ανδρών. Ο χαμηλός δείκτης γυναικείας εγκληματικότητας ήταν αυτό που τη καθιστούσε “ασήμαντο φαινόμενο”. Κι όμως, τα εγκλήματα των γυναικών είναι που προσελκύουν τη μεγαλύτερη προσοχή των ΜΜΕ και της κοινωνίας, γενικότερα. Μερικά στοιχεία για τα εγκλήματα γυναικών είναι τα παρακάτω:
-Κατά βάση οι γυναίκες διαπράττουν λιγότερες ανθρωποκτονίες και βίαια εγκλήματα
-Λιγότερες γυναίκες από τους άνδρες παραδέχονται ότι διέπραξαν οι ίδιες κάποιο αδίκημα.
-Το 28% των βίαιων γυναικών είναι ανήλικες.
-4/10 γυναίκες ήταν υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλων ουσιών
-6/10 γυναίκες αναφέρουν σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση από την οικογένεια τους
-Τα θύματα τους είναι κατά βάση γνωστά σε αυτές πρόσωπα
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τη γυναικεία εγκληματικότητα. Η βιολογική προσέγγιση, την οποία προωθούν οι Lombroso & Ferrero υποστηρίζει τον αταβισμό (επαναστροφή του οργανισμού σε μια παλαιότερη βιολογική κατάσταση). Συγκεκριμένα αναφέρουν πως οι γυναίκες έχουν εκ φύσεως λιγότερες και χαμηλότερου επιπέδου πνευματικές ικανότητες από τους άνδρες. Μια τέτοια θεωρία είναι πλέον ξεπερασμένη. Παραμένοντας στη βιολογική προσέγγιση, αξίζει να αναφερθεί κανείς στην K. Dalton, η οποία βρήκε μια συσχέτιση ανάμεσα στη γυναικεία εγκληματικότητα και την εμμηνορρυσία τους με το 48,7% των εγκληματιών γυναικών να διέπραξε το έγκλημα είτε κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας είτε πριν από αυτή.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τη κοινωνιολογική προσέγγιση, οι γυναίκες είναι λιγότερο επιθετικές από τους άνδρες γιατί η κοινωνία δεν τους επιτρέπει να εκδηλώνουν επιθετικές συμπεριφορές, καθώς τις θέλει παθητικές, με κατανόηση και υπομονή. Τέλος, η φεμινιστική προσέγγιση υποστηρίζει πως οι μηχανισμοί κοινωνικού ελέγχου δεν επιτρέπουν στις γυναίκες τόση ελευθερία κίνησης όση στους άνδρες. Η επιφόρτιση με την ανατροφή των παιδιών αποσπά την προσοχή της γυναίκας από το δημόσιο χώρο και την περιορίζει στον ιδιωτικό.
Σημαντική κατηγορία γυναικών ανθρωποκτόνων είναι παιδοκτόνες μητέρες. Τα αίτια μιας τέτοιας πράξης ποικίλλουν: εκδίκηση προς το σύντροφο, ανεπιθύμητα παιδιά, ανάγκη για ελευθερία, απώλεια ελέγχου, κατάθλιψη/επιλόχεια κατάθλιψη κ.α Στην κατηγορία της νεογνοκτονίας ο δράστης είναι κυρίως νεαρή μητέρα, η οποία σκοτώνει το βρέφος αμέσως μετά τη γέννα ώστε να μαθευτεί από την οικογένεια της. Αξίζει να αναφερθεί κανείς στο “Σύνδρομο Munchsusen δι’ αντιπροσώπου”, το οποίο αφορά μια ψυχική διαταραχή που εμφανίζεται κυρίως σε μητέρες και περιγράφει τη συστηματική πρόκληση εικονικής νόσησης στα παιδιά τους, ενώ παράλληλα δίνουν την εικόνα ότι ενδιαφέρονται υπερβολικά για αυτά. Μερικά στοιχεία για τη νόσο είναι τα εξής:
-Νόσος του παιδιού που επινοείται από το γονέα
-Διακοπή συμπτωμάτων με την απομάκρυνση της μητέρας από το παιδί
-Τακτικές επισκέψεις μαζί με το παιδί σε νοσοκομεία
-Άρνηση της μητέρας να αφήσει μόνο το παιδί στο νοσοκομείο
-Συχνά η μητέρα ε΄χει πείρα σε παραϊατρικό επάγγελμα
-Ύπαρξη εργαστηριακών εξετάσεων που δε συμβαδίζουν με την κλινική κατάσταση του παιδιού
Μια άλλη κατηγορία δολοφόνων γυναικών είναι εκείνες που σκοτώνουν το σύντροφο τους. Αυτό που τους οδηγεί συχνότερα στο φόνο του συζύγου τους είναι είτε η ζήλια και η υποψία/γνώση απιστίας του είτε η κακοποίηση τους από εκείνον. Είναι εξαιρετικά συχνή η ενδοσυζυγική βία, η οποία καταλήγει με το θύμα να εξαναγκάζεται να γίνει θύτης με σκοπό την αυτοπροστασία της. Αυτή είναι και η θεωρία της αυτοάμυνας και το σύνδρομο της κακοποιημένης γυναίκας.
Τέλος, μια ενδιαφέρουσα κατηγορία είναι οι γυναίκες κατά συρροή δολοφόνοι. Οι γυναίκες αυτές συνήθως δηλητηριάζουν τα θύματα τους ή σκηνοθετούν ατυχήματα στο σπίτι. Μάλιστα, έχει αποδειχθεί πως σε αυτήν την περίπτωση εγκλήματος οι γυναίκες είναι πιο επιτυχημένες από τους άνδρες. Η τυπολογία των M. & C. Kelleher ταξινομεί τις γυναίκες κατά συρροή δολοφόνους στις εξής κατηγορίες:
–Μαύρες Χήρες (οι γυναίκες αυτές σκοτώνουν αυστηρά για το κέρδος είτε τους συζύγους τους είτε τους ερωτικούς συντρόφους τους)
–Άγγελοι Θανάτου (σκοτώνουν θύματα των οποίων έχουν την εποπτεία και τη φροντίδα τους – οι φόνοι γίνονται κυρίως σε νοσοκομεία και βλέπουν τον εαυτό τους ως Θεό και αποφασίζουν για την τύχη αυτών)
–Σεξουαλικά Αρπακτικά (οι γυναίκες αυτές υποκινούνται από σεξουαλικές ενορμήσεις και φαντασιώσεις)
–Δολοφόνοι Για Εκδίκηση (το κίνητρο τους είναι ο θυμός κι η επιθυμία για εκδίκηση – συνήθως προϋπάρχει κάποια διαταραχή)
–Δολοφόνοι Για Κέρδος (επαγγελματίες δολοφόνοι που προσλαμβάνονται για να σκοτώσουν για άλλους)
–Δολοφόνοι Σε Ομάδα (διαπράττουν συνήθως σεξουαλικά εγκλήματα στην αναζήτηση τους για ερωτική συγκίνηση και διέγερση – η εγκληματική συνεργασία δεν ξεπερνά τα 1-2 χρόνια)
Συμπερασματικά, κοινό χαρακτηριστικό των γυναικών ανθρωποκτόνων είναι η ψυχοκοινωνική επιβάρυνση και κακοποίηση σε νεαρή ηλικία. Δυστυχώς, οι γυναίκες παραμένουν το αδύναμο φύλο. Είναι επόμενο η επιβαρυμένη τους θέση να τους οδηγήσει κάποια στιγμή σε κάποια ψυχολογική διαταραχή και τελικά, στο έγκλημα. Πολλές περιπτώσεις των παραπάνω γυναικών έχουν αποτελέσει επεισόδια της γνωστής σειράς Deadly Women.
Βιβλιογραφία:
Barnard, G. W., Vera, H., Vera, M. I., & Newman, G. (1982), “Till death do us apart: A study of spouse murder”, Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law Online, 10(4), 271-180.
Browne, A. (2008), When battered women kill, Simon and Schuster.
d`Orb, P. T. (1979), “Women who kill their children”, The British journal of psychiatry, 134(6), 560-571.
Dutton, D. G., Nicholls, T. L., & Spidel, A., (2005), “Female perpetrators of intimate abuse”, Journal of Offender Rehabilitation, 41(4), 1-31.
Kellermann, A. L., & Mercy, J. A. (1992), “Men, women, and murder: gender-specific differences in rates of fatal violence and victimization”, Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 33(1), 1-5.
Mann, C. R., (1996), When women kill, State University of New York Press. Albany.
McKee, G. R., (2006), Why mothers kill: A forensic psychologists casebook. Oxford University Press.
