Το παρόν άρθρο

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Πλασματική διαταραχή: Ορισμός και διαγνωστικά κριτήρια, θα παρουσιάσει τον ορισμό της πλασματικής διαταραχής, τη συχνότητα και την πρόγνωσή της, τη συννοσηρότητα, τους παράγοντες κινδύνου, τις ενδείξεις και τα συμπτώματα της διαταραχής, τα διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-5 και τη θεραπεία της διαταραχής.

Τί είναι η πλασματική διαταραχή;

Η πλασματική διαταραχή (γνωστή και ως Σύνδρομο Μινχάουζεν) περιλαμβάνει την παραποίηση σωματικών ή ψυχολογικών συμπτωμάτων χωρίς προφανή ανταμοιβή. Η πλασματική διαταραχή διαφέρει από την υποχονδρίαση (παλαιότερη διάγνωση στο DSM-IV) και τη διαταραχή των σωματικών συμπτωμάτων (η τωρινή διάγνωση του DSM-5), καθώς οι ασθενείς γνωρίζουν (έχουν επίγνωση) ότι υπερβάλλουν, ενώ οι πάσχοντες από υποχονδρίαση πιστεύουν ότι έχουν κάποια ασθένεια.

Επιδημιολογία

• Ο επιπολασμός της πλασματικής διαταραχής είναι άγνωστος, καθώς η διαταραχή περιλαμβάνει την εξαπάτηση. Σε νοσοκομειακά πλαίσια, εκτιμάται ότι έως και 1% των ασθενών μπορεί να πληροί τα κριτήρια για την πλασματική διαταραχή.
• Η πλασματική διαταραχή είναι πιο συχνή στις γυναίκες και σε εργαζόμενους/ες στον τομέα της υγείας.
• Στην πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον (ή σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου), σχεδόν όλες οι δράστριες είναι γυναίκες ενώ περισσότερο από το 95% των αυτών είναι η μητέρα.

Πρόγνωση

• Η πλασματική διαταραχή συνήθως εμφανίζεται για πρώτη φορά στην πρώιμη ενήλικη ζωή, συχνά μετά από νοσηλεία για ιατρικούς ή ψυχιατρικούς λόγους.
• Τα άτομα έχουν συχνά ιστορικό πολλών εισαγωγών στο νοσοκομείο και συχνά είναι πρόθυμα να υποβληθούν σε επεμβάσεις.
• Αυτά τα επεισόδια είναι συνήθως περιοδικά. Για ορισμένα άτομα, αυτό το μοτίβο της συμπεριφοράς μπορεί να είναι δια βίου.
• Η πρόγνωση είναι γενικά κακή – όταν έρθουν αντιμέτωποι με τις πράξεις τους, η πλειοψηφία των ατόμων θα αρνηθεί τη συμπεριφορά τους και πολύ λίγα άτομα θα αναζητήσουν θεραπεία.
• Η πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον, συνήθως ξεκινά μετά από μια νοσηλεία του παιδιού ή άλλου εξαρτώμενου ατόμου για νόμιμους λόγους.
  • Για τα θύματα της πλασματικής διαταραχής που επιβάλλεται σε άλλον (δηλαδή, για τα παιδιά), το ποσοστό θνησιμότητας μπορεί να είναι μεταξύ 6 και 22%.
  • Η δηλητηρίαση και η ασφυξία είναι οι πιο συχνές μορφές σωματικής βλάβης.

Παράγοντες Κινδύνου

Οι ασθενείς με πλασματική διαταραχή μπορεί να έχουν ιστορικό κακοποίησης ή παραμέλησης ως παιδιά, να βίωσαν μια πραγματική ιατρική κατάσταση που οδήγησε σε εκτεταμένη θεραπεία στην παιδική τους ηλικία, να είχαν κάποιες προηγούμενες σημαντικές σχέσεις με έναν ιατρό ή μπορεί να έχουν μια κακόβουλη πρόθεση προς το ιατρικό επάγγελμα.

Συννοσηρότητα

Οι διαταραχές προσωπικότητας είναι συχνές στην πλασματική διαταραχή. Στην πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον, υπάρχει υψηλή συννοσηρότητα με τις διαταραχές προσωπικότητας, τις σωματόμορφες διαταραχές και τις διαταραχές διάθεσης.

Advertisements

Ενδείξεις και Συμπτώματα

• Η πλασματική διαταραχή απαιτεί τη σκοπιμότητα του ατόμου να προβαίνει σε κρυφές ενέργειες για να παραπλανήσει σκόπιμα, να προσομοιώσει ή να προκαλέσει ενδείξεις ή συμπτώματα ασθένειας ή τραυματισμού, απουσία προφανών εξωτερικών ανταμοιβών.
• Στην πλειονότητα των περιπτώσεων της πλασματικής διαταραχής (τόσο που επιβάλλεται στον εαυτό όσο και σε άλλο άτομο), τα άτομα παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα και είναι πεπεισμένοι ότι έχουν την ασθένεια ή/και μπορεί να υπερβάλλουν για τα συμπτώματα. Τα προαναφερόμενα περιλαμβάνουν ψέματα ή ψεύτικα συμπτώματα, αυτοτραυματισμό ή παραποίηση των διαγνωστικών εξετάσεων.
  • Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχουν παραπλανητικές αναφορές νευρολογικών συμπτωμάτων (π.χ., επιληπτικές κρίσεις, ζάλη), παραποίηση των εργαστηριακών εξετάσεων (π.χ. προσθήκη αίματος σε εξετάσεις ούρων), παραποίηση των ιατρικών αρχείων ώστε να υποδεικνύουν ασθένεια, κατάποση μιας ουσίας (π.χ., ινσουλίνη) για την πρόκληση ενός μη φυσιολογικού εργαστηριακού αποτελέσματος ή κάποιας ασθένειας (π.χ., υπογλυκαιμία) ή πρόσκληση σωματικού τραυματισμού ή κάποιας ασθένειας στον εαυτό ή σε κάποιον άλλον (π.χ., με ένεση κοπράνων για να προκαλέσουν σήψη).
  • Μπορεί να υπάρχει ένα σοβαρό, αλλά ασυνεπές ιατρικό ιστορικό, παρουσία σε πολλά νοσοκομεία, προθυμία για ιατρικές παρεμβάσεις, νέα συμπτώματα μετά από αρνητικά αποτελέσματα εξετάσεων, παρουσία συμπτωμάτων μόνο όταν ο ασθενής είναι μόνος ή δεν παρακολουθείται από τον γιατρό και εκτεταμένη γνώση της ιατρικής ορολογίας.
  • Πολλά άτομα με πλασματική διαταραχή μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα με την ταυτότητά τους και την αυτοεκτίμησή τους. 

Διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-5

Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται στον εαυτό

• Κριτήριο Α. Παραποίηση (δηλαδή, σκόπιμη προσποίηση) σωματικών ή ψυχολογικών συμπτωμάτων ή πρόκληση τραυματισμού ή ασθένειας, που σχετίζεται με εντοπισμένη εξαπάτηση.
• Κριτήριο Β. Το άτομο παρουσιάζει τον εαυτό του στους άλλους ως άρρωστο, ανάπηρο ή τραυματισμένο.
• Κριτήριο Γ. Η παραπλανητική συμπεριφορά είναι εμφανής ακόμα κι αν δεν υπάρχουν προφανείς εξωτερικές ανταμοιβές.
• Κριτήριο Δ. Η συμπεριφορά δεν εξηγείται καλύτερα από κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως η παραληρηματική διαταραχή ή άλλη ψυχωτική διαταραχή.

Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον

Προηγουμένως ονομαζόταν πλασματική διαταραχή δια αντιπροσώπου ή σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου.

• Κριτήριο Α. Παραποίηση σωματικών ή ψυχολογικών συμπτωμάτων ή πρόκληση τραυματισμού ή ασθένειας σε άλλον η οποία συνδέεται με εντοπισμένη εξαπάτηση.
• Κριτήριο Β. Το άτομο παρουσιάζει ένα άλλο άτομο (θύμα) σε άλλους ως άρρωστο, εξασθενημένο ή τραυματισμένο.
• Κριτήριο Γ. Η παραπλανητική συμπεριφορά είναι εμφανής ακόμα κι αν δεν υπάρχουν προφανείς εξωτερικές ανταμοιβές.
• Κριτήριο Δ. Η συμπεριφορά δεν εξηγείται καλύτερα από κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως η παραληρηματική διαταραχή ή άλλη ψυχωτική διαταραχή.

Θεραπεία

• Ο πρώτος στόχος της θεραπείας είναι η τροποποίηση της συμπεριφοράς του ατόμου και ο περιορισμός της κακής ή υπερβολικής χρήσης των ιατρικών πόρων.
• Η κύρια θεραπεία για την πλασματική διαταραχή είναι η ψυχοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχαναλυτικής ή ψυχοδυναμικής θεραπείας, της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας και της οικογενειακής θεραπείας.
• Επίσης, οποιαδήποτε υποκείμενη ψυχιατρική διαταραχή θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται.
• Στην πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον, η θεραπεία είναι παρόμοια με αυτή της πλασματικής διαταραχής που επιβάλλεται στον εαυτό, με την πρόσθετη ανησυχία για την ασφάλεια του πιθανού θύματος.
• Η διοίκηση του νοσοκομείου θα πρέπει να συστήσει μια ομάδα που να περιλαμβάνει κοινωνικούς λειτουργούς, οργανώσεις ανάδοχης φροντίδας και αρχές επιβολής του νόμου, πέραν των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης.

Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή του πρωτότυπου άρθρου που μπορεί να βρεθεί εδώ.

Βιβλιογραφία