Αμινοξέα : ποια η σημασία και η λειτουργία τους;

Τα αμινοξέα είναι τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών, τα οποία είναι απαραίτητα για την διαμόρφωση των ιστών , των μυών , των οργάνων αλλά και των αδένων του σώματος  . Αρχικά, θα λέγαμε πως αποτελούν σημαντική προσθήκη στην διατροφή , καθώς  υποστηρίζουν τον ανθρώπινο μεταβολισμό , συμβάλλουν στην προστασία της καρδιάς και θεωρούνται απαραίτητα για την διάσπαση των τροφών  όπως και για  την απομάκρυνση των αποβλήτων από το σώμα. Αναλυτικότερα, υπάρχουν τουλάχιστον είκοσι διαφορετικά αμινοξέα στον οργανισμό μας και οι συνδυασμοί τους δημιουργούν τις περίπου 50.000 πρωτεΐνες του σώματός μας . Εννέα από αυτά ονομάζονται ”Απαραίτητα” και ουσιαστικά είναι αυτά που πρέπει να λαμβάνουμε από την διατροφή καθώς ο οργανισμός αδυνατεί να τα συνθέσει μόνος του. Τα υπόλοιπα λέγονται ”Μη απαραίτητα” διότι συντίθενται μέσω του μεταβολισμού .

Πιο συγκεκριμένα τα ”Απαραίτητα ( ή βασικά αμινοξέα) είναι :

•  ΒΑΛΙΝΗ
•  ΘΡΕΟΝΙΝΗ
•  ΙΣΟΛΕΥΚΙΝΗ
•  ΙΣΤΙΔΙΝΗ
•  ΛΥΣΙΝΗ
• ΛΕΥΚΙΝΗ
• ΜΕΘΕΙΟΝΙΝΗ
• ΤΡΥΠΤΟΦΑΝΗ
• ΦΑΙΝΥΛΑΛΑΝΙΝΗ

Ενώ , τα ”Μη απαραίτητα αμινοξέα” είναι :

• ΑΛΑΝΙΝΗ
• ΑΡΓΙΝΙΝΗ
• ΑΣΠΑΡΑΓΙΝΗ
• ΑΣΠΑΡΑΓΙΝΙΚΟ ΟΞΥ
• ΓΛΟΥΤΑΜΙΝΙΚΟ ΟΞΥ
• ΓΛΟΥΤΑΜΙΝΗ
• ΓΛΥΚΙΝΗ
• ΚΥΣΤΕΙΝΗ
• ΠΡΟΛΙΝΗ
• ΣΕΡΙΝΗ
• ΤΥΡΟΣΙΝΗ

ΤΡΟΦΕΣ ΠΛΟΥΣΙΕΣ ΣΕ ”ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΜΙΝΟΞΕΑ”

Τα τρόφιμα που περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα αναφέρονται ως πλήρεις πρωτεΐνες. Ας σημειωθεί ωστόσο πως οι πλήρεις πηγές πρωτεϊνών περιλαμβάνουν : κρέας, θαλασσινά, πουλερικά, γαλακτοκομικά προϊόντα. Συνεπώς  και τα εννέα μπορούν να βρεθούν στα :

Advertisements

1. Αυγά 

Τα αυγά έχουν υψηλή περιεκτικότητα και στα εννέα απαραίτητα αμινοξέα καθώς και σε άλλα θρεπτικά συστατικά όπως η χολίνη και η ζεαξανθίνη.

2. Φιστίκια

Τα φιστίκια είναι πλούσια σε αμινοξέα , κάλιο , Μονοακόρεστα λίπη αλλά και σε ζεαξανθίνη.

3. Κινόα 

Η κινόα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες & αμινοξέα . Ακόμη, θεωρείται μία εξαιρετική πηγή σιδήρου και καλίου.

4. Τυρί cottage 

Το τυρί cottage θεωρείται ένα από τα βασικότερα τρόφιμα το οποίο είναι πλούσιο σε αμινοξέα. Εκτός αυτού, είναι καλή πηγή ασβεστίου, σεληνίου αλλά και σε βιταμίνη B12.

5. Φαγόπυρο

Το φαγόπυρο, έχει υψηλή περιεκτικότητα στα απαραίτητα αμινοξέα . Επίσης, είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες , μαγνήσιο και φυτικές ίνες.

                     ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΩΝ ”ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ”

    ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ;

Πολλά από τα απαραίτητα αμινοξέα ή βασικά συμβάλλουν ευεργετικά και σε άλλες δομές του οργανισμού . Πιο συγκεκριμένα :

Η τυροσίνη  χρησιμοποιείται στην παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, από την άλλη πλευρά η τρυπτοφάνη όπως και η τυροσίνη είναι αμινοξέα που παράγουν νευροδιαβιβαστές (σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη, αδρεναλίνη). Επιπλέον, το αμινοξύ αργινίνη είναι απαραίτητο για την παραγωγή νιτρικού οξειδίου καθώς μειώνει την αρτηριακή πίεση. Επιπρόσθετα, η ιστιδίνη παράγει τα απαραίτητα ένζυμα για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων . Τέλος η μεθειονίνη είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό του DNA αλλά και των νευροδιαβιβαστών.

ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ

Καταρχάς , έχει διαπιστωθεί πως η δράση των αμινοξέων επιδρά θετικά στην άσκηση και στην ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης. Για την ακρίβεια φαίνεται ότι διακατέχονται από εργογόνο δράση, πιο συγκεκριμένα η δράση αυτή αφορά την έκκριση ορμονών που λειτουργούν ως πηγές ενέργειας κατά την διάρκεια της άθλησης . Επιπλέον, συμβάλλει στην πνευματική διαύγεια αλλά και στην ανάπλαση των ιστών . Συμπερασματικά  , θα λέγαμε πως η δράση τους ενισχύει την αντοχή του οργανισμού και έχει άμεση αποκατάσταση σε περίπτωση που έχει προηγηθεί μία έντονη σωματική κούραση  .

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΜΙΝΟΞΕΑ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ 

• ΛΥΣΙΝΗ =12 mg/kg
• ΙΣΤΙΔΙΝΗ = 8-12 mg/kg
• ΘΡΕΟΝΙΝΗ= 7 mg/kg
• ΜΕΘΕΙΟΝΙΝΗ = 13 mg/kg 
• ΒΑΛΙΝΗ= 10 mg/kg
• ΛΕΥΚΙΝΗ=14 mg/kg
• ΙΣΟΛΕΥΚΙΝΗ=10 mg/kg
• ΦΑΙΝΥΛΑΛΑΝΙΝΗ=14 mg/kg
• ΤΡΥΠΤΟΦΑΝΗ=3.5 mg/kg

ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ  ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ 

Μία ικανοποιητική ποσότητα απαραίτητων αμινοξέων συντελεί και σε πιο λειτουργικές ανάγκες όπως :

Αρχικά , τα αμινοξέα συμβάλλουν στην ρύθμιση της αίσθησης της πείνας. Αυτό γίνεται διότι τα πρωτεϊνικά τρόφιμα έχουν μεγαλύτερο χρόνο  πέψης σε σχέση με τα τρόφιμα που βασίζονται στους υδατάνθρακες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται μια αίσθηση παρατεταμένου κορεσμού. Έπειτα, η κατανάλωση πρωτεϊνών δρα στον μεταβολισμό του οργανισμού με αποτελεσματικότητα. Όλη αυτή η διαδικασία διευκολύνει την καύση θερμίδων . Ακόμη, με την κατανάλωση αμινοξέων μπορούμε να εξασφαλίσουμε μία καλύτερη θρέψη στο δέρμα καθώς μια κύρια λειτουργία τους είναι η ανανέωση των ιστών . Επομένως , δημιουργούμε ένα πλέγμα προστασίας έναντι της ξηρής και χαλαρής επιδερμίδας.

                                                                     ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Gao, Haijun. ‘Amino Acids in Reproductive Nutrition and Health’. Advances in experimental medicine and biology 1265 (2020): 111–31. https://doi.org/10.1007/978-3-030-45328-2_7.

Iacone, Roberto, Clelia Scanzano, Lidia Santarpia, Iolanda Cioffi, Franco Contaldo, και Fabrizio Pasanisi. ‘Macronutrients in Parenteral Nutrition: Amino Acids’. Nutrients 12, τχ. 3 (14 Μάρτιος 2020): 772. https://doi.org/10.3390/nu12030772.

Nie, Cunxi, Ting He, Wenju Zhang, Guolong Zhang, και Xi Ma. ‘Branched Chain Amino Acids: Beyond Nutrition Metabolism’. International Journal of Molecular Sciences 19, τχ. 4 (23 Μάρτιος 2018): 954. https://doi.org/10.3390/ijms19040954.

Walker, Dillon K., Jared M. Dickinson, Kyle L. Timmerman, Micah J. Drummond, Paul T. Reidy, Christopher S. Fry, David M. Gundermann, και Blake B. Rasmussen. ‘Exercise, Amino Acids and Aging in the Control of Human Muscle Protein Synthesis’. Medicine and Science in Sports and Exercise 43, τχ. 12 (Δεκέμβριος 2011): 2249–58. https://doi.org/10.1249/MSS.0b013e318223b037.