Η εγκυμοσύνη στην εφηβική ηλικία, είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που εμφανίζεται σε χώρες υψηλού, μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η εφηβική εγκυμοσύνη είναι πιο πιθανό να συμβεί σε περιθωριοποιημένες κοινότητες, που συνήθως οδηγούνται από τη φτώχεια και την έλλειψη ευκαιριών εκπαίδευσης και απασχόλησης.
Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην εφηβική εγυμοσύνη. Σε πολλές κοινωνίες, τα κορίτσια υφίστανται πίεση να παντρευτούν και να τεκνοποιήσουν νωρίς. Στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, τουλάχιστον το 39% των κοριτσιών παντρεύονται πριν από την ηλικία των 18 ετών και το 12% πριν από την ηλικία των 15.
Σε πολλά μέρη τα κορίτσια επιλέγουν να μείνουν έγκυες επειδή έχουν περιορισμένες προοπτικές εκπαίδευσης και απασχόλησης. Συχνά, σε τέτοιες κοινωνίες, ο γάμος και η τεκνοποίηση μπορεί να είναι η καλύτερη από τις περιορισμένες διαθέσιμες επιλογές.
Οι έφηβες που μπορεί να θέλουν να αποφύγουν την εγκυμοσύνη μπορεί να μην μπορούν να το κάνουν λόγω ελλείψεων γνώσεων και παρερμηνειών σχετικά με το πού να προμηθευτούν αντισυλληπτικές μεθόδους και πώς να τις χρησιμοποιήσουν.
Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση στην αντισύλληψη, συμπεριλαμβανομένων περιοριστικών νόμων και πολιτικών σχετικά με την παροχή αντισυλληπτικών με βάση την ηλικία ή οικογενειακή κατάσταση, τη προκατάληψη του επαγγελματία υγείας και/ή έλλειψη προθυμίας να αναγνωρίσουν τις ανάγκες σεξουαλικής υγείας των εφήβων. Οι έφηβοι μπορεί να στερούνται την ικανότητα ή την αυτονομία για να εξασφαλίσουν τη σωστή και συνεπή χρήση μιας μεθόδου αντισύλληψης. Τουλάχιστον 10 εκατομμύρια ακούσιες εγκυμοσύνες συμβαίνουν κάθε χρόνο μεταξύ των έφηβων κοριτσιών ηλικίας 15-19 ετών στις αναπτυσσόμενες περιοχές.
Μια επιπλέον αιτία ακούσιας εγκυμοσύνης είναι η σεξουαλική βία, η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη με περισσότερα από το ένα τρίτο των κοριτσιών σε ορισμένες χώρες να αναφέρουν ότι η πρώτη τους σεξουαλική επαφή ήταν εξαναγκασμένη.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΗ ΜΗΤΕΡΑ
Οι έφηβες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη (προεκλαμψία) και τις επιπλοκές της συγκριτικά με μητέρες μέσης ηλικίας. Οι κίνδυνοι για το μωρό περιλαμβάνουν πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος γέννησης. Η προεκλαμψία μπορεί επίσης να βλάψει τα νεφρά ή ακόμη και να είναι θανατηφόρα για τη μητέρα ή το μωρό.
Οι έγκυες έφηβες έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες να γίνουν αναιμικές. Η αναιμία είναι η μείωση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBCs).
Η έφηβη εγκυμονούσα, πολλές φορές διακατέχεται από άγχος και κοινωνική περιθωριοποίηση. Οι κοινωνικές συνέπειες για τις άγαμες έγκυες έφηβες μπορεί να περιλαμβάνουν στίγμα, απόρριψη ή βία από τους συντρόφους, τους γονείς και τους συνομηλίκους. Τα κορίτσια που μένουν έγκυες πριν από την ηλικία των 18 ετών είναι πιο πιθανό να βιώσουν βία μέσα σε γάμο ή σχέση, μετά τη γέννηση του παιδιού.
Στη συνέχεια, αναγκάζονται να απομακρυνθούν από τις δραστηριότητες τους, και την συνέχιση της φοίτησης τους στο σχολείο. Αρκετές κοπέλες, δεν ολοκληρώνουν ποτέ την εκπαίδευση τους, ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες.
Οι γυναίκες που έμειναν έγκυες για πρώτη φορά ως έφηβες έχουν περισσότερες πιθανότητες να κάνουν περισσότερα από ένα παιδιά. Περίπου μία στις πέντε γεννήσεις σε έφηβη μητέρα είναι επαναλαμβανόμενη γέννηση. Μια γυναίκα με ελάχιστη εκπαίδευση και πολλά παιδιά να φροντίσει, θα δυσκολευτεί πολύ να κερδίσει τα προς το ζην.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΣΤΟ ΜΩΡΟ
Μερικές φορές, τα μωρά των έφηβων μητέρων, δεν έχουν πλήρη ανάπτυξη στο σώμα και τον εγκέφαλό τους. Ανάλογα με το πόσο πρόωρο είναι το μωρό, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δια βίου δυσκολίες με την υγεία και την ανάπτυξη.
Τα πρόωρα μωρά τείνουν επίσης να είναι λιποβαρή. Τα λιποβαρή μωρά μπορεί να έχουν πρόβλημα αναπνοής και σίτισης ως βρέφη. Ως ενήλικες, τα λιποβαρή μωρά είναι πιο ευαίσθητα σε ασθένειες όπως ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις.
Το χαμηλό βάρος γέννησης επηρεάζει επίσης την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Τα παιδιά που γεννήθηκαν λιποβαρή έχει παρατηρηθεί ότι έχουν μαθησιακές δυσκολίες.
Εκτός από τον αυξημένο κίνδυνο να είναι λιποβαρείς, τα βρέφη που γεννιούνται από έφηβες μητέρες διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο βρεφικής θνησιμότητας.
AITIA ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ
- Έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και δικαιώματα
- Ανεπαρκής πρόσβαση σε υπηρεσίες προσαρμοσμένες στους νέους, για παροχή πληροφοριών
- Οικογένεια, κοινότητα και κοινωνική πίεση για γάμο
- Σεξουαλική βία
- Εφηβικός και αναγκαστικός γάμος
- Έλλειψη εκπαίδευσης ή εγκατάλειψη του σχολείου
- Ελλιπής ενημέρωση για τις μεθόδους αντισύλληψης
Κάθε χρόνο, υπολογίζεται ότι 21 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 15–19 ετών σε αναπτυσσόμενες περιοχές μένουν έγκυες και περίπου 12 εκατομμύρια από αυτά γεννούν. Τουλάχιστον 777.000 γεννήσεις συμβαίνουν σε έφηβα κορίτσια κάτω των 15 ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Πρόληψη Εφηβικής Εγκυμοσύνης
Μελέτες διαπιστώνουν ότι η εκπαίδευση σεξουαλικής υγείας βοηθά τους έφηβους να καθυστερήσουν τη σεξουαλική δραστηριότητα, να χρησιμοποιούν σωστά τα προφυλακτικά και άλλες μεθόδους αντισύλληψης, να αποφεύγουν τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις και να αποτρέπουν την εγκυμοσύνη. Συνεπώς, το σχολείο διαδραματίζει καίριο ρόλο για την αποτροπή του φαινομένου της εγκυμοσύνης στην εφηβική ηλικία.
Παράλληλα, η διαπαιδαγώγηση εντός των πλαισίων της οικογένειας, αποτελεί τη σημαντικότερη μέθοδο πρόληψης. Οι γονείς, πρέπει να συζητούν με τα νεαρά παιδιά τους για ζητήματα σεξουαλικής φύσης και να τους λύνουν τις απορίες που προκύτπουν καθώς μαθαίνουν το σώμα τους.
ΠΗΓΕΣ
Darroch J, Woog V, Bankole A, Ashford LS (2016). Adding it up: Costs and benefits of meeting the contraceptive needs of adolescents. New York: Guttmacher Institute.
Healthand Welfare. Adolescent Pregnancy Prevention | Idaho Department of Health and Welfare. [online] Available at: healthandwelfare.idaho.gov [Accessed 26 Jan. 2022].
Healthline. (2018). Teenage Pregnancy: Signs, Effects, Diagnosis, and Prevention. [online] Available at: healthline.com { Accessed 26 Jan. 2022}.
UNFPA (2015). Girlhood, not motherhood: Preventing adolescent pregnancy. New York: UNFPA.
World Health Organization (2020). Adolescent pregnancy. Available at: Who.int {Accessed: 26 Jan. 2022}
Zeid, S., Bustreo, F., Barakat, M.T., Maurer, P. and Gilmore, K. (2015). For every woman, every child, everywhere: a universal agenda for the health of women, children, and adolescents. The Lancet, 385(9981), pp.1919–1920.
