Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) — ή οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (ΣΜΛ) — αποκτώνται γενικά με τη σεξουαλική επαφή. Τα βακτήρια, οι ιοί ή τα παράσιτα που προκαλούν σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα μπορεί να περάσουν από άτομο σε άτομο με αίμα, σπέρμα ή κολπικά και άλλα σωματικά υγρά.
Μερικές φορές, αυτές οι λοιμώξεις μπορούν να μεταδοθούν και μη σεξουαλικά, όπως από τις μητέρες στα βρέφη τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού, ή μέσω μεταγγίσεων αίματος ή κοινών βελόνων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει για περισσότερα από 1 εκατομμύριο νέα κρούσματα σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων κάθε μέρα σε όλο τον κόσμο.
Οι 7 πιο μεταδοδιμόνες λοιμώξεις:
-Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων των Γεννητικών Οργάνων (HPV)
-Χλαμύδια.
-Τριχομονάδα.
–Γονόρροια.
-ΕΡΠΗΣ γεννητικών οργάνων.
-Σύφιλη.
-Ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV).
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, μπορεί να έχουν μια σειρά σημείων και συμπτωμάτων. Πολλοί, όμως, μπορεί να νοσούν και να μην έχουν κανένα σύμπτωμα. Γι’ αυτό μπορεί να περάσουν απαρατήρητα μέχρι να εμφανιστούν επιπλοκές ή να διαγνωστεί ένας σύντροφος.
Τα σημεία και τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν ΣΜΝ περιλαμβάνουν:
- Πληγές ή εξογκώματα στα γεννητικά όργανα ή στην περιοχή του στόματος ή του ορθού
- Επώδυνη ή καυστική ούρηση
- Ασυνήθιστη έκκριση από το πέος
- Ασυνήθιστη ή δύσοσμη κολπική έκκριση
- Ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία
- Πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ
- Πληγωμένοι, διογκωμένοι λεμφαδένες, ιδιαίτερα στη βουβωνική χώρα, αλλά μερικές φορές πιο διαδεδομένοι
- Πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα
- Πυρετός
- Εξάνθημα πάνω από τον κορμό, τα χέρια ή τα πόδια
Αιτίες
-
Βακτήρια. Η γονόρροια, η σύφιλη και τα χλαμύδια είναι παραδείγματα ΣΜΝ που προκαλούνται από βακτήρια.
-
Παράσιτα όπως η τριζομονάδα.
-
Ιοί. Τα ΣΜΝ που προκαλούνται από ιούς περιλαμβάνουν τον HPV, τον έρπητα των γεννητικών οργάνων και τον ιό HIV.
-
Άλλα είδη λοιμώξεων – ιοί ηπατίτιδας Α, Β και C, λοίμωξη από shigella και λοίμωξη giardia – μπορούν να μεταδοθούν μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας, αλλά είναι πιθανό να μολυνθούν χωρίς σεξουαλική επαφή.
Παράγοντες κινδύνου
Όποιος είναι σεξουαλικά ενεργός κινδυνεύει σε κάποιο βαθμό να εκτεθεί σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν αυτόν τον κίνδυνο περιλαμβάνουν:
- Σεξ χωρίς προφύλαξη. Η κολπική ή πρωκτική διείσδυση από έναν μολυσμένο σύντροφο που δεν φοράει προφυλακτικό από λάτεξ αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΜΝ. Η ακατάλληλη ή ασυνεπής χρήση προφυλακτικών μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο.
- Το στοματικό σεξ μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνο, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, μπορούν να μεταδοθούν και με αυτό τον τρόπο αν δεν παρθεί η σωστή προφύλαξη.
- Σεξουαλική επαφή με πολλούς συντρόφους. Όσο περισσότεροι οι σύντροφοι, τόσο ο μεγαλύτερος ο κίνδυνος σε ένα από αυτά τα νοσήματα.
- Ιστορικό ΣΜΝ. Η ύπαρξη ενός ΣΜΝ καθιστά πολύ πιο εύκολο για ένα άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα να επικρατήσει.
- Κατάχρηση αλκοόλ ή χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών. Η κατάχρηση ουσιών μπορεί να εμποδίσει την κρίση του ατόμου, για σωστή πρόληψη.
- Ενέσιμα ναρκωτικά. Η κοινή χρήση βελόνας μεταδίδει πολλές σοβαρές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων του HIV, της ηπατίτιδας Β και της ηπατίτιδας C.
- Ηλικία. Τα μισά από τα ΣΜΝ εμφανίζονται σε άτομα ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών.
- Μετάδοση από τη μητέρα στο βρέφος: Ορισμένα ΣΜΝ – όπως η γονόρροια, τα χλαμύδια, ο HIV και η σύφιλη – μπορούν να μεταδοθούν από τις μητέρες στα βρέφη τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού. Τα ΣΜΝ στα βρέφη μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα ή ακόμα και θάνατο. Όλες οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ελέγχονται για αυτές τις λοιμώξεις και να υποβάλλονται σε θεραπεία.
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Επειδή πολλοί άνθρωποι στα αρχικά στάδια ενός ΣΜΝ δεν εμφανίζουν συμπτώματα, ο έλεγχος για ΣΜΝ είναι σημαντικός για την πρόληψη των επιπλοκών.
- Πυελικός πόνος
- Επιπλοκές εγκυμοσύνης
- Φλεγμονή των ματιών
- Αρθρίτιδα
- Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
- Καρδιακές παθήσεις
- Ορισμένοι τύποι καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και του ορθού που σχετίζεται με τον HPV.
ΠΡΟΛΗΨΗ
- Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση: η συμβουλευτική πρέπει να καταστεί υποχρεωτική σε όλα τα σχολεία της χώρας για τον έλεγχο της τρέχουσας επιβάρυνσης των ΣΜΝ. Η αντιμετώπιση και πρόληψη του φαινομένου ξεκινά από τη σωστή ενημέρωση στα πρώιμα στάδια της σεξουαλικής ενηλικίωσης.
- Η σωστή χρήσηπροφυλακτικού και με συνέπεια αποτελεί τη μόνη πρακτική ασφαλούς σεξουαλικής επαφής.
- Ηηπατίτιδα Β και ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) μπορούν επίσης να προληφθούν μέσω εμβολιασμού.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) συνιστά το εμβόλιο HPV για κορίτσια και αγόρια ηλικίας 11 και 12 ετών, αν και μπορεί να χορηγηθεί ήδη από την ηλικία των 9 ετών. Εάν δεν εμβολιαστούν πλήρως στις ηλικίες 11 και 12 ετών, το CDC συνιστά τη λήψη του εμβολίου έως την ηλικία των 26 ετών.
Το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β χορηγείται συνήθως σε νεογέννητα και το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Α συνιστάται σε παιδιά ηλικίας 1 έτους. Και τα δύο εμβόλια συνιστώνται για άτομα που δεν έχουν ήδη ανοσία σε αυτές τις ασθένειες και για όσους διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πολλά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με αντιβιοτικά ή αντιιικά φάρμακα.. Τα ΣΜΝ που προκαλούνται από βακτήρια είναι γενικά ευκολότερα στη θεραπεία. Οι ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να αντιμετωπιστούν αλλά όχι πάντα να θεραπευτούν. Κατά τη διάρκεια της κύησης η άμεση θεραπεία των ΣΜΝ μπορεί να αποτρέψει ή να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης του μωρού.
ΠΗΓΕΣ:
Mayo Clinic (2017). Sexually transmitted diseases (STDs) – Symptoms and causes. [online] Mayo Clinic. Available at: mayoclinic.org Accessed at: 28/6/22.
MEDANALYSIS – ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Α. ΜΠΟΥΡΑΣ. (2020). Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα – Πρόληψη & Διάγνωση. [online] Available at: medanalysis.gr Accessed at: 28/6/22.
Sherwal, B., Nayyar, C., Chander, R. and Gupta, P. (2015). Evaluation of risk factors in patients attending STI clinic in a tertiary care hospital in North India. Indian Journal of Sexually Transmitted Diseases and AIDS, 36(1), p.48.
