Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας είναι από τους καλλιτέχνες που δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Χειμαρρώδης και αυθόρμητος, επιλέγει να μιλά μέσα από τα τραγούδια του που φέρουν έντονα κοινωνικοπολιτικά και κοινωνικοερωτικά στοιχεία, καθώς, όπως λέει και ο ίδιος, αυτά τα δυο είναι που χαρακτηρίζουν τη ζωή μας.
Αν και η πορεία του μετρά ήδη 40 έτη, φαίνεται ότι η τρέλα του ανήσυχου καλλιτέχνη που κρύβει μέσα του όχι μόνο δεν σβήνει, αλλά μεγαλώνει. Δηλώνει συμφιλιωμένος με το χρόνο, όταν αυτός περνά εποικοδομητικά, ενώ λατρεύει τις μουσικές περιπέτειες που βιώνει μέσω της συνεργασίας του με νέους καλλιτέχνες.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας που είχαμε μαζί του, μιλήσαμε για τα τραγούδια του νέου του δίσκου, τη δισκογραφία σήμερα, τα τηλεοπτικά μουσικά shows και φυσικά για τις αναμενόμενες καλοκαιρινές του συναυλίες.
Συνέντευξη: Όλγα Μπιάγκη, Νίκη Σαρηγιάννη
- Άλλαξαν πολλά… Τι άλλαξε;
Έχουν περάσει δέκα χρόνια από το 2007 τη χρονιά-ορόσημο, ας πούμε, για εμένα. Δέκα ακριβώς χρόνια πριν, όταν είχα κάνει τότε το δίσκο «Τόσα Χρόνια Μια Ανάσα» και τις συναυλίες στο Λυκαβηττό που ήταν τρεις μέρες είχε κλείσει ένας κύκλος και έλεγα τώρα τι θα κάνω. Πραγματικά από τότε μέχρι σήμερα, όλα αυτά τα χρόνια, συνέβησαν τόσα πολλά και σε ό,τι έχει να κάνει με τη μουσική, με την πορεία μου αλλά και γενικά με την κατάσταση που βιώνουμε και επικρατεί. Οπότε, όταν είδα το τραγούδι του Νίκου Μπότσα «Άλλαξαν Πολλά» και διάβασα τι λέει, είχε ενδιαφέρον και είπα αυτό το τραγούδι είναι για εμένα.
- Έχοντας στο background την οικονομική – και όχι μόνο – δυσπραγία που σκιαγραφεί τη χώρα μας, τα περισσότερα τραγούδια του δίσκου περιγράφουν τη σύγχρονη πραγματικότητα, συνδυάζοντας το ερωτικό ύφος με την πολιτική χροιά…
Ακριβώς. Τα τραγούδια μου πάντα κινούνταν μέσα σε αυτά τα πλαίσια. Δεν θα μπορούσα να κινηθώ αλλού. Άμα πιάνεις αυτούς τους δύο τομείς, τα έχεις πιάσει όλα. Μετά θα πρέπει να κάνεις κωμωδίες, συνταγές μαγειρικής, δεν βλέπω δηλαδή κάτι άλλο που μπορεί να κάνει κανείς… (γέλια)
Σε όλο τον κόσμο υπάρχει μια κοινωνικοπολιτική άποψη και μια κοινωνικοερωτική, έτσι πάει στη ζωή μας. Η μία συνοδεύει και συμβαδίζει με την άλλη. Είναι δυο δρόμοι παράλληλοι… Άμα ασχολείσαι μόνο με τον έναν από τους δυο είσαι ένας κολοβός άνθρωπος, ένας άνθρωπος μονόπλευρος.
- Τι είναι αυτό που πιθανά εισπράξατε μέσα από αυτόν το δίσκο;
Αυτό που μπορεί ίσως ένα καλλιτέχνης να εισπράξει μέσα από έναν δίσκο είναι η ανταπόκριση του κόσμου, δυο πρόσωπα χαρούμενα. Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση… Από εκεί και πέρα αν μπορέσουν και ορισμένα από τα τραγούδια να αγαπηθούν από τον κόσμο είναι ευχής έργον, καθώς τα τραγούδια τα γράφουμε για τον κόσμο δεν τα γράφουμε για εμάς.
- Ποια η δυσκολία ενός καλλιτέχνη να κάνει δισκογραφία σήμερα;
Οι εποχές είναι διαφορετικές, δεν είναι όπως ήταν κάποτε, δισκάδικα δεν υπάρχουν. Γενικότερα, η δισκογραφία είναι περίεργη. Παρόλη την κατάσταση που επικρατεί, εγώ εντάξει έχω βρει αυτό τον τρόπο που δίνω το cd στις εφημερίδες και πουλάει. Εμένα όμως δεν με ενδιαφέρει τι πουλάει, με ενδιαφέρει περισσότερο το ότι μπαίνει σε 30-40 σπίτια.
Αν μπορούσα και είχα την οικονομική δυνατότητα θα έκανα έναν δίσκο και θα τον έδινα δωρεάν σε ας πούμε έναν ορισμένο αριθμό ανθρώπων που ξέρω ότι πιθανόν θα γουστάρουν τα τραγούδια. Προς το παρόν έχω βρει αυτό τον τρόπο με τις εφημερίδες, ασχέτως αν βγαίνουν διάφοροι και λένε το μακρύ τους κ το κοντό τους ότι ξεπουλιόμαστε στις εφημερίδες και άλλα τέτοια. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά… Εντάξει υπάρχει και μια πιο ολοκληρωμένη special version του δίσκου με επιπλέον τραγούδια, dvd στα 2-3 δισκάδικα που υπάρχουν γιατί είμαι και φετιχιστής και εξακολουθώ να θέλω το cd ή το δίσκο βινυλίου να τον πιάνω στα χέρια μου, δεν μπορώ να ακούω τα τραγούδια μέσω διαδικτύου.
- «Κι αν μας έχουν τελειωμένους, και μας κόψανε το φως, στη δικιά μας την παράγκα, έχει αστέρια ο ουρανός», άλλωστε «τα όνειρα κοστίζουν τζάμπα», έχετε πει ο ίδιος. Είστε αισιόδοξος ότι μπορεί να προκύψει κάτι θετικό από την κρίση;
Η «Παράγκα» είναι ένα ιδιαίτερο και χαρακτηριστικό τραγουδάκι. Φαίνεται χαριτωμένο αλλά είναι αρκετά σοβαρό με μια όμως αισιόδοξη ματιά. Αν όλα όσα βιώνουμε σαν λαός, αυτό το bullying που δεχόμαστε καθημερινά το βιώναμε σε μια άλλη χώρα, στη Φινλανδία ή στη Σουηδία ας πούμε, και όχι στην Ελλάδα θα γίνονταν αυτοκτονίες καθημερινά. Εδώ όμως, σε αυτή τη χώρα είναι διαφορετικά τα πράγματα. Έχει μια τέτοια ενέργεια ο τόπος αυτό, μια γαλήνη που σου δημιουργεί διάθεση για ζωή. Τώρα, για παράδειγμα, με το που φτιάχνει ο καιρός τα ξεχνάς όλα…
Όσον αφορά την κρίση τώρα, δεν ξέρω αν μπορεί να προκύψει κάτι θετικό. Για το μόνο που νιώθω ασφάλεια είναι ότι το μέρος αυτό δεν πρόκειται να χαθεί. Ό,τι και να γίνει στο τέλος θα επιβιώσουμε, όπως επιβιώνουμε τόσα και τόσα χρόνια. Αυτό σκέφτομαι και είναι το μοναδικό πράγμα που μου δίνει κουράγιο, παρά την όλη κατάσταση.
- Στο δίσκο, εκτός των νέων κομματιών, ακούμε και το «Γέλιο», ένα από τα πρώτα κομμάτια που γράψατε με τους Τερμίτες, αλλά που δεν ακούσαμε ποτέ…
Το «Γέλιο» γράφτηκε για το δίσκο «Η Αμαρτωλή Μαρία» που κάναμε με τους Τερμίτες. Όμως, ο στίχος του συγκεκριμένου τραγουδιού ήταν πολύ προχωρημένος για την εποχή εκείνη. Για να καταλάβεις πόσο τρελό ήταν… Μιλάει για μια τρελή γυναίκα, η οποία σε μια κρίση σχιζοφρένειας επάνω σε ένα τραπέζι γυμνή σκέφτεται όλους τους παλιούς της εραστές, οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν υπάρχουν σήμερα και γελάει μανιασμένα… Και αυτό το γέλιο της αντανακλά στους στίχους. Αν και αυτός ο δίσκος είχε κι άλλα περίεργα τραγούδια μέσα, όπως το «Ο Ουρανός Βρέχει Αρκούδες» που είχαμε κάνει με τον Νταλάρα και άλλα πολλά, είπαμε να μην το βάλουμε κι αυτό γιατί παραήταν σουρεαλιστικό. Είχε μείνει λοιπόν το συγκεκριμένο τραγούδι σε ένα κασετόφωνο. Όπως ετοίμαζα τώρα τα τραγούδια για το νέο δίσκο, βρέθηκα με το φίλο μου τον (Μιχάλη) Μαρματάκη που γράφαμε τότε μαζί και μου λέει για άκου αυτή την κασέτα. Ήταν το «Γέλιο» όπως το είχαμε γράψει τότε σε ένα κασετοφωνάκι χειρός… Έπαθα πλάκα μόλις το άκουσα και στην αρχή σκέφτηκα να το βάλω στο δίσκο έτσι, όπως ήταν τότε. Μετά όμως σκέφτηκα να βάλω το μισό όπως ήταν τότε και το άλλο μισό να το βάλω όπως θα το έφτιαχνα σήμερα. Κι έτσι σε αυτό το κομμάτι ακούγονται οι δύο εκδοχές του τραγουδιού η παλιά και η πιο σύγχρονη, η τωρινή.
- Η ροκ εκδοχή του «Απορώ» του Γιάννη Πάριου πώς προέκυψε;
Μου αρέσει το τραγούδι αυτό. Πέρυσι το χειμώνα κάναμε μια παράσταση με τον Γιάννη Κότσιρα που λεγόταν «Παραγγελιά» και μέσα στα τραγούδια που ζητούσε ο κόσμος και έλεγα ήταν και το «Απορώ», στην κανονική version όμως. Αργότερα, όταν πήγαμε περιοδεία στην Ευρώπη και την Αμερική, σκέφτηκα να «πειράξω» λίγο το τραγούδι, να φτιάξω μια blues εκδοχή και να δω πώς θα το δεχτεί ο κόσμος στο εξωτερικό. Οι Έλληνες το ήξεραν το τραγούδι και το αγαπούσαν, οι ξένοι όμως, που από ελληνική μουσική ήξεραν κυρίως τον Θεοδωράκη και το Χατζιδάκι, δεν γνώριζαν το συγκεκριμένο τραγούδι ούτε και τα δικά μου τραγούδια. Έτσι έκανα το κομμάτι blues και το παρουσίασα. Αυτό τους έκανε μεγάλη εντύπωση. Μ’ άρεσε κι εμένα έτσι όπως βγήκε και αποφάσισα να το βάλω και στο δίσκο.
- Ακόμα μια φορά συνεργάζεστε σε δίσκο σας με τον Μάνο Ελευθερίου…
Ο Μάνος είναι ένας σοφός άνθρωπος, είναι μεγάλη τιμή που είναι φίλος μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις φίλο σου έναν τέτοιο άνθρωπο σαν το Μάνο. Τα πράγματα που συζητάμε, ο τρόπος που σκέφτεται, τα βιβλία και τα τραγούδια που γράφει είναι σπουδαία. Για παράδειγμα «Τα Λόγια Και Τα Χρόνια Τα Χαμένα», ένα τραγούδι 30 χρόνων ή «Ο Άμλετ της Σελήνης» που έγραψε πιο μετά αποδεικνύει ότι αυτός ο άνθρωπος είναι τόσο σταθερά καλός.
Στο δίσκο συμπεριλαμβάνονται δύο δικά του τραγούδια, εκ των οποίων το κάναμε για το International Foundation for Greece, όπου παίχτηκε πέρυσι στο Μέγαρο Μουσικής, τραγούδησαν οι πάντες μέσα και τα έσοδα πήγαν στους πρόσφυγες της Ειδομένης. Ο στίχος αυτού του τραγουδιού είναι συγκλονιστικός, καταλήγει σε προσευχή με τα λόγια «τα παιδάκια όλα να έχουν μια αυλή να παίξουν». Μιλά για το αυτονόητο, το οποίο όμως δεν βρίσκει ανταπόκριση. Δεν υπήρχε περίπτωση να μην το βάλω…
Το άλλο το τραγούδι, το «Επισκεπτήριο», το οποίο επίσης θεωρώ συγκλονιστικό, περιγράφει αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας αλλά από μια σκοπιά που πρέπει να το ψάξεις και λίγο, να εμβαθύνεις στο στίχο.
- Έχετε πει στο παρελθόν ότι σκεφτόσασταν να τα παρατήσετε μετά τον πρώτο σας σόλο δίσκο. Σήμερα κοιτώντας πίσω 40 χρόνια τι έχετε να πείτε;
Ευτυχώς που δεν τα παράτησα… (γέλια) Καμιά φορά, όταν με πιάνουν κρίσεις αυτοκριτικής, σκέφτομαι και λέω με πλήρη συναίσθηση, χωρίς να υπερβάλλω, ότι σε γενικές γραμμές δεν τα πήγαμε και άσχημα.
- Υπήρξαν πράγματα που κάνατε ή πράγματα που δεν επιλέξατε να κάνετε κι έχετε μετανιώσει γι’ αυτό;
Πάρα πολλά… Έχω κάνει και έχω πει πράγματα που έχω μετανιώσει. Έχω γράψει κανά δύο τραγούδια που δεν θα έπρεπε να τα είχα γράψει. Έχω κάνει συνεργασίες που εν τέλει δεν έπρεπε να είχα κάνει. Δεν έχει νόημα η ζωή αν δεν κάνεις πράγματα που να μετανιώνεις μετά. Έχω μετανιώσει όμως και για πράγματα που δεν έκανα και είπα μετά «κακώς δεν τα έκανα».
- Σας τρομάζει ο χρόνος; Η φθορά; Πιστεύετε ότι τα νιάτα είναι εφήμερα ή τελικά είναι στάση ζωής;
Κάποτε υπήρχε ένας ρατσισμός απέναντι στους νέους. Οι μεγάλοι ήταν οι σοφοί και οι έξυπνοι και οι νέοι αυτοί που δεν ήξεραν. Αυτό επικρατούσε για πολλά χρόνια. Τώρα λοιπόν, διαπιστώνω ότι επικρατεί το εντελώς αντίθετο, ας πούμε, αν δεν είσαι νέος θα πρέπει να βγαίνεις στη σύνταξη νωρίς, θα πρέπει να εξαφανίζεσαι από προσώπου γης. Τόπος στα νιάτα λέμε, αλλά και οι μεγαλύτεροι πρέπει να ζήσουν. Όταν δεν έχεις τέτοιου είδους ρατσισμούς λες ότι αν κάποιος – όποιας ηλικίας και να είναι – έχει να παρουσιάσει κάτι, θα το παρουσιάσει. Αυτό που λέγεται «να ήμουνα νέος με την εμπειρία που έχω τώρα» είναι μπούρδα. Καθετί πάει με τον καιρό του… Είμαι συμφιλιωμένος με το χρόνο. Δεν με φοβίζει όταν περνάει καλά, επικοδομητικά.
- Η συναναστροφή και η συνεργασία με νέους καλλιτέχνες του χώρου τι μπορεί να προσφέρει σε έναν έμπειρο καλλιτέχνη, όπως εσείς;
Ζωντάνια! Μου αρέσει να δουλεύω με νέα παιδιά. Τώρα, ας πούμε, είναι μαζί μας στις συναυλίες που κάνουμε με το Γιάννη Ζουγανέλη η Παυλίνα Βουλγαράκη, ένα υπέροχο πλάσμα με ήθος και αισθητική όσον αφορά στη μουσική. Μια φρέσκια παρουσία με ζωντάνια και όρεξη να δοκιμάσουμε πράγματα πάνω στη μουσική που εγώ καμιά φορά βαριέμαι να τα κάνω, αλλά παρόλα αυτά μου αρέσει το ότι με παρακινεί. Μου θυμίζει τα χρόνια που ήμουν κι εγώ πιο νέος και είχα περάσει από αυτό το στάδιο.
- Ποια είναι η γνώμη σας για τα τηλεοπτικά μουσικά shows;
Με ενοχλεί όταν βλέπω παιδιά να στέκονται στη σειρά και να σπάζει το φιλοκάρδι τους ποιος θα μείνει και ποιος θα φύγει και ο κόσμος από κάτω, σαν σε θρίλερ διψώντας για αίμα, να κάθεται και να τους κοιτάει. Yπήρχαν αρκετά παιδιά μέσα από αυτά τα παιχνίδια που άξιζαν, αλλά μόνο 3-4 κατάφεραν να επιβιώσουν. Αυτό σημαίνει πως κάτι δεν πάει καλά… Ο δρόμος αυτός δεν είναι ο ενδεδειγμένος για να κάνει κάποιος καριέρα. Είναι ένας δρόμος γρήγορος, περιέργος, μέσω του οποίου γίνεσαι γνωστός για 2-3 μήνες και μετά σε ξεχνούν οι πάντες. Θέλει πολλή δουλειά και χρόνο για να καθιερωθείς.
- Έχει νόημα η επιμονή και η προσπάθεια των νέων καλλιτεχνών σε μια τέτοια εποχή;
Υπάρχει ένα πρόβλημα εδώ στην Ελλάδα. Είναι μια χώρα οκτώ εκατομμυρίων, μια αγορά μικρή δηλαδή και οι άνθρωποι που τραγουδούν καλά είναι πάρα πολλοί. Δεν μπορεί να τους απορροφήσει όλους η αγορά… Η συμβουλή μου λοιπόν είναι η εξής: ό,τι κάνει ο καθένας ας μην το παρατήσει για να γίνει τραγουδιστής. Ας έχει τη δουλειά αυτή που κάνει και αν του κάτσει, γιατί θέλει πολλή προσπάθεια, ας συνδυάσει τις δύο ασχολίες.
- Στο στούντιο ή στη σκηνή νιώθετε ότι κάνετε αυτό για το οποίο προορίζεστε;
Η σκηνή είναι το σοβαρό πράγμα. Το στούντιο πια έτσι όπως έχει εξελιχθεί και με τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, φάλτσος είσαι και βγαίνεις σωστός. Εγώ, ας πούμε, φαίνεται σαν να ξέρω πιάνο, ενώ παίζω ελάχιστα. Κι όμως, παίζω νότα νότα και τις περνάω στα συστήματα και φαίνεται σαν να έχω βγει πιανίστας από Ωδείο. Άντε παίξε όμως στη σκηνή… Δεν γίνεται… Εκεί αν τραγουδάς καλά ή όχι, αν είσαι ή δεν είσαι επικοινωνιακός, αυτά βγαίνουν, φαίνονται.
- Αυτό τον καιρό που βρίσκεστε στα πλαίσια της περιοδείας σας, ποιο τραγούδι έχετε παρατηρήσει ότι ξεχωρίζει το κοινό σας από τον καινούριο δίσκο;
Το ένα είναι το «Άλλαξαν Πολλά» που βάζω τον κόσμο και το τραγουδάει και θέλει δεν θέλει φεύγοντας από τη συναυλία το έχει μάθει και το άλλο που έχει πραγματικά ξεχωρίσει γιατί το έχουν μάθει τα παιδιά από κάτω και το τραγουδούν είναι ο «Υπνοβάτης». Και λίγο η «Παράγκα».
- Οι περιοδείες θα συνεχίσουν και το καλοκαίρι; Ποια είναι τα επόμενα σχέδια;
Οι περιοδείες που θα κάνω είναι 3 διαφορετικά projects. Θα συνεχίσουν οι συναυλίες που κάνουμε με το Γιάννη Ζουγανέλη, οι οποίες για μένα εκτός από μουσικό θέμα αποτελούν και θέμα ψυχοθεραπείας, καθώς όταν γυρίζω έχω κάνει καινούριο συκώτι από τα γέλια. Στις ψυχοθεραπείες αυτές μαζί μας είναι και η Παυλίνα Βουλγαράκη. Ένα άλλο project που θα κάνω, για περιορισμένες συναυλίες αλλά πολύ ιδιαίτερες, είναι με έναν υπέροχος κιθαριστή, τον Παναγιώτη Μάργαρη, με δυο ακουστικές κιθάρες και κλασικά όργανα που θα είναι σε μικρά θέατρα. Επίσης, θα κάνω μερικές συναυλίες με την ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης που θα παίξουμε τα κινηματογραφικά τραγούδια του Θεοδωράκη, τα οποία τα λατρεύω και το καλοκαίρι θα κλείσει με 4 συναυλίες με Νταλάρα και Κότσιρα για να τιμήσουμε αυτό που κάναμε φέτος το χειμώνα που ήταν ξεχωριστό.
