Η Μαργαρίτα Αυγουσιανάκη είναι μία νέα και ταλαντούχα παραμυθογράφος που η γραφή και οι ιστορίες της ξυπνάνε στην μνήμη του αναγνώστη τις όμορφες μέρες του κλασικού παραμυθιού, Στα έργα της συγγραφέας διακρίνεται εύκολα η λιτότητα, η αμεσότητα και η διατήρηση της διαχρονική μορφής των παραμυθιών. Η Μαργαρίτα Αυγουσιανάκη, με αφορμή την έκδοση του πρώτου της παραμυθιού από τις εκδόσεις Φεγγίτης, μας μιλάει στο Maxmag για το παραμύθι, για το πως η συγγραφέας βγαίνει μέσα από τη μητέρα αφήνοντας την χρυσόσκονη από τα παραμύθια της σε κάθε της απάντηση.
Πότε άρχισε το ταξίδι σας στον ‘’κόσμο των παραμυθιών’’;
Το ταξίδι στη χώρα των παραμυθιών, το οποίο θα χαρακτήριζα συναρπαστικό και παράλληλα μοναχικό, ουσιαστικά ξεκίνησε όταν έγινα για πρώτη φορά μητέρα. Τότε ένιωσα την ανάγκη να εκφράσω τη στοργή και την αγάπη μου διαβάζοντας παραμύθια. Σιγά σιγά ήρθε και η γραφή. Από τις πρώτες κιόλας μικρές απόπειρες διαπίστωσα ότι όποιος γράφει παραμύθια αισθάνεται ζωντανός. Δε βαλτώνει σε τυχόν δυσκολίες και τριβές της καθημερινότητας αλλά βρίσκει δημιουργικές διεξόδους. Μαθαίνει να χρωματίζει το ασπρόμαυρο και να μεταφέρει την πηγαία αισιοδοξία του στο χαρτί, μεταλαμπαδεύοντάς την στον αναγνώστη. Βρίσκει χαρά στα απλά και αντλεί έμπνευση από τα μικρά. Μπορεί, ό,τι κι αν συμβαίνει , να βρει καταφύγιο στον όμορφο καταπράσινο κήπο της φαντασίας, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην φωτισμένη βιβλιοθήκη του νου και να φτιάξει έναν κόσμο θαυμαστό και να πλάσει ήρωες θαρραλέους, έξυπνους και ικανούς να κάνουν πάντα την υπέρβαση, όσο απίθανη κι αν φαντάζει.
Θεωρείτε όταν το παραμύθι σαν είδος έχει χάσει την παλιά του αίγλη;
Σε αυτήν την ερώτηση απαντούν παραμύθια όπως “Η Πούλια και ο Αυγερινός” ή “Τα δύο αδέρφια”. Το παρών, η πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα κατάγεται από το παρελθόν. Το παραμύθι ταξιδεύοντας μέσα στο χρόνο αναπαράγει διάφορες νοοτροπίες, σκέψεις, πνευματικές ανησυχίες κτλ. Έτσι, αντί να αποδυναμώνεται, αναπροσαρμόζεται στις νέες συνθήκες. Βλέπουμε ότι υπάρχουν τόσες παραλλαγές και μεταφράσεις αλλά η ραχοκοκκαλιά του παραμυθιο παραμένει σταθερή. Επιπλέον, είναι πολύμορφο και πολύχρωμο. Λειτουργεί ποικιλοτρόπως. Μοιάζει κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του αναγνώστη/ακροατή, ο οποίος το προσαρμόσει στις ανάγκες, την προσωπικότητα, την ιδιοσυγκρασία, τις εμπειρίες του και τα βιώματά του. Είναι θεραπευτικό, ανοίγει νέους δρόμους και απελευθερώνει. Τέλος, μια όμορφη προσέγγιση για τη δύναμη του παραμυθιού έχει κάνει ο κ. Δημήτρης Προύσαλης (δάσκαλος, αφηγητής Υπ.Δρ Λαογραφίας ΕΚΠΑ) σε μια υπέροχη διασκευή του παραμυθιού από τη Γαλλία: “Η μάνα των παραμυθιών”.
Συνδέεται κάπως η αγάπη σας για το παραμύθι με την ιδιότητα σας του
παιδαγωγού;
Η αγάπη μου για το παραμύθι συνδέεται περισσότερο με το μητρικό μου ρόλο και είναι απόρροιά του. Είμαι ερασιτέχνης και μου αρέσει να περνάω με δημιουργικό τρόπο τον ελεύθερο χρόνο. Αξιόλογοι άνθρωποι που συνάντησα σε σεμινάρια παραμυθιών πυροδότησαν το ενδιαφέρον μου για τα παραμύθια και με προέτρεψαν να ασχοληθώ με τη δημιουργία ιστοριών αλλά και την αφήγηση, την οποία δεν έχω τολμήσει ακόμα. Αγαπημένοι συνεργάτες και φίλοι εκφράζουν την εμπιστοσύνη τους σε εμένα, με παρακινούν και με εμπνέουν με τη γενναιοδωρία και την ευγένειά τους. Πάντως, αν εργαζόμουν ακόμη πάνω στον τομέα μου θα χρησιμοποιούσα σίγουρα το παραμύθι ως εργαλείο γιατί δίνει πολλές δυνατότητες.
Μιλήστε μας για το πρώτο σας παραμύθι που εκδόθηκε πρόσφατα;
“Ο γέρο κουρελής και το κόκκινο σκουφί” είναι ένα χριστουγεννιάτικο διηγηματικό παραμύθι, εικονογραφημένο από τον Βαγγέλη Ντουσάκη, το οποίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις Φεγγίτης πριν λίγες μέρες. Για το ίδιο παραμύθι έλαβα τον 2ο έπαινο στα πλαίσια πανελλήνιου διαγωνισμού που διοργάνωσε το περιοδικό “Κέφαλος” κι η απονομή πραγματοποιήθηκε στην Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών το 2019.
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα σύμπαν που συνυπάρχουν το καλό και το κακό με το πρώτο τελικά να θριαμβεύει. Διαδραματίζεται, δηλαδή, σε έναν κόσμο ηθικό. Οπότε, με τρόπο έμμεσο κι ευγενικό, μιλάμε για ηθικές αξίες. Αυτός, άλλωστε είναι ο ρόλος των παραμυθιών να μιλούν ψιθυριστά μέσα από τους συμβολισμούς τους. Είναι ευκαιρία τη σημερινή εποχή, που όλα είναι πιο εύκολα να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας, όσα οι παλαιότεροι μας έμαθαν και να τα μεταφέρουμε στα παιδιά, που με τη σειρά τους κάποια στιγμή θα τα υιοθετήσουν και θα τα εφαρμόσουν. Ο πρωταγωνιστής είναι ένας ήρωας που το παιδί μπορεί να ταυτιστεί με αυτόν.
Παρόλο που είναι ηλικιωμένος, είναι ένας ελεύθερος ταξιδιώτης, ένα δρων πρόσωπο που στην πορεία του αντιμετωπίζει προβλήματα σαν αυτά που ένα παιδί μπορεί να συναντήσει στο σχολείο, στην οικογένεια, στις φιλίες ή σε ένα νέο περιβάλλον. Όμως, ο ήρωας τα προσπερνά με έναν απλό (στη σκέψη), μα συνάμα δύσκολο (στην εφαρμογή) τρόπο: τα αγνοεί. Κι ύστερα, σαν απόρροια όλης αυτής της ταλαιπωρίας, έρχεται η δικαίωση και συμβαίνει το θαύμα.
Ο γεροντάκος που φαινομενικά είναι ένας ηλικιωμένος άντρας, κουρασμένος και ταλαιπωρημένος, στην ουσία είναι ένας γενναίος ήρωας που διαθέτει απίστευτη πυγμή. Η δύναμή του πηγάζει από το θησαυρό που κρύβει μέσα του. Από ένα μυστικό που τον καθιστά μοναδικό! Είναι ένας γεροντάκος με καρδιά μικρού παιδιού που αγαπήθηκε από την πρώτη στιγμή και θα αγαπηθεί ακόμη περισσότερο.
Που μπορεί κάποιος να το προμηθευτεί;
Μπορείτε να βρείτε το παραμύθι στην ιστοσελίδα των εκδόσεων Φεγγίτης και σε όλα τα βιβλιοπωλεία μετά από παραγγελία. Στα Χανιά υπάρχει σε έντυπη μορφή στο βιβλιοπωλείο της κ. Πόπης Θεωδοράκη.
Παρακολουθώντας το τρόπο που γράφετε, διαπίστωσα ότι είστε λάτρης της κλασική φόρμα του παραμυθιού. Τι πιστεύετε ότι δίνει σήμερα;
Μου αρέσει το κείμενο να είναι καλαίσθητο ενώ παράλληλα να έχει κάποιο μήνυμα να δώσει. Ως προς τη δομή θέλω να υπάρχει αρχή, μέση και τέλος. Να είναι ολοκληρωμένο χωρίς να κουράζει και να συνδέονται όλα αρμονικά. Κυρίως με ενδιαφέρει το κείμενο να έχει “ψυχή” και να προκαλεί αισιόδοξα συναισθήματα, γι’ αυτό δημιουργώ γενναίους ήρωες, άφοβους και τολμηρούς που δε διστάζουν να κάνουν την υπέρβαση, είτε αυτόνομα είτε με τη βοήθεια κάποιου μαγικού βοηθού. Συνήθως, χρησιμοποιώ αυτόν τον τρόπο γραφής επειδή μου φαίνεται πιο ασφαλής και πιο αποδοτικός. Τέλος, επειδή με τον τρόπο αυτό η ροή των γεγονότων είναι πιο αναμενόμενη ο αναγνώστης μπορεί να νιώσει οικεία, να ταυτιστεί πιο εύκολα, να είναι σίγουρος πως τελικά “αυτοί έζησαν καλά κι εμείς καλύτερα”.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Σχεδιάζω το μέλλον μόνο στις ιστορίες μου. Στην πραγματικότητα, όποιοι κι αν είναι οι στόχοι μου, δεν σκέφτομαι το αύριο γιατί η λαϊκή ρήση λέει πως όταν κάνουμε σχέδια ο Θεός γελάει.
Κάποιο μήνυμα που θέλετε να δώσετε;
《Ό,τι έχεις μέσα σου παιδιάτικο σα θησαυρό να το φυλάξεις,
τους λογισμούς, τους πόθους σου άλλαζε,
μα αυτό ποτέ να μην τ’ αλλάξεις.》
Γεώργιος Δροσίνης
Η Μαργαρίτα Αυγουσιανάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά.
Σπούδασε παιδαγωγός προσχολικής αγωγής, εργάστηκε, παντρεύτηκε κι έχει δύο παιδιά. Ταξιδεύει συχνά σε όμορφα μέρη του κόσμου, μα προτιμά να ταξιδεύει σε τόπους φανταστικούς και να αποτυπώνει τις εμπειρίες της στο χαρτί. Δημιουργεί μικρές ιστορίες σε δομή παραμυθιού, οι οποίες δημοσιεύονται σε ηλεκτρονικές εφημερίδες και έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά.
“Ο γέρο κουρελής” αγαπήθηκε από την πρώτη στιγμή και πρωταγωνίστησε σε σχολικές θεατρικές παραστάσεις. Είναι το πρώτο παραμύθι της που εκδόθηκε. Η ιστορία του γέρο-κουρελή βραβεύτηκε στην Εταιρία Ελλήνων λογοτεχνών το 2019 στα πλαίσια λογοτεχνικού διαγωνισμού που διοργάνωσε το περιοδικό “Κέφαλος”.
Ευχαριστούμε πολύ την Μαργαρίτα Αυγουσιανάκη για το φωτογραφικό υλικό.
