Ο Παναγιώτης Ζαφείρης σταθεροποιεί τα λογοτεχνικά του βήματα συγγράφοντας το δεύτερο βιβλίο του, με τίτλο: “Η Ελλάδα του Μολιέρου”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ραδάμανθυς. Το 2019 είχε προηγηθεί η έκδοση συλλογής παραμυθιών “Ρώτα το παραμύθι”, ενώ από το 2010 έργα του δημοσιεύθηκαν σε διαδικτυακά περιοδικά και απέσπασαν διακρίσεις σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Απόφοιτος του τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών με μεταπτυχιακό στην Αρχαία Φιλοσοφία και μεγάλη αγάπη για το θέατρο ανακάλυψε στα θεατρικά έργα τού Μολιέρου την ουσία εκείνη που τα καθιστά αναλλοίωτα στην τιτάνια μάχη τους με τον χρόνο. Όχι φυσικά τον ηλικιακό χρόνο αλλά εκείνον που μετακυλά τις αξίες στο πέρασμά του και τις διαβρώνει ως παραποτάμιες μάργες. Αποτυπώνει λοιπόν στα κείμενά του την δική του εκδοχή φέροντας το στίγμα της σημερινής εποχής και έχει το προνόμιο, ως ιδρυτής της θεατρική ομάδας T for Techni,να τα παρουσιάσει αυτούσια στη θεατρική σκηνή.
Επιμέλεια συνέντευξης για το MAXMAG: Άννα Ρω
Τι κοινό έχει ένας νεοέλληνας συγγραφέας με έναν δραματουργό του 17ου αιώνα;
O Μολιέρος είναι δάσκαλος και πηγή έμπνευσης για κάθε νέο θεατρικό συγγραφέα, ανεξαρτήτως καταγωγής, που φιλοδοξεί να γράφει κωμωδίες. Συχνά γίνονται πειραματισμοί στο σύγχρονο τρόπο γραφής, ωστόσο και η ‘’παλιά καλή συνταγή’’ είναι χρήσιμη. Μπορείς να πάρεις πολλά μελετώντας τα έργα του Μολιέρου από τη διακωμώδηση των ηθών και των χαρακτήρων, τη ζωντάνια των διαλόγων και τη διαχρονικότητα του έργου του που παραμένει ίδια και μετά από 4 αιώνες.
Σε μια διαρκή διαπάλη με τον χρόνο τα θεατρικά πρόσωπα του Ντιντερό προτάσσουν στην αιωνιότητα τη διάπλαση ιδεών. Επιχειρείτε μια ανάπλασή τους;
Είναι κάπως μεγάλη η ευθύνη μιας τέτοιας δήλωσης. Πιστεύω ότι περιορίζομαι στο να ξαναρίξουμε μία ματιά σε τέτοιες ιδέες.
«Η Ελλάδα του Μολιέρου»: Τι θα ανακαλύψει κανείς στις σελίδες αυτού του βιβλίου;
Ο κατά φαντασίαν Ασθενής, ο Μισάνθρωπος και ο Ταρτούφος γράφτηκαν μία φορά από το Μολιέρο. Μόνο στα πρωτότυπα έργα μπορεί να τους γνωρίσει κανείς. Στα τρία θεατρικά που περιλαμβάνονται στο βιβλίο μου -Υγεία πάνω απ’ όλα, Ο εχθρός τους και με το Σταυρό στο χέρι- διατηρούνται το βασικό ελάττωμα (στη περίπτωση του Μισανθρώπου δεν έχω πειστεί ότι δεν είναι προτέρημα) και ο βασικός ιστός των ιστοριών ωστόσο αποκτούν ελληνική μορφή και χρώμα και μάλιστα στην Ελλάδα του 2020.
Πώς και πού επανατοποθετείτε τους θεατρικούς ήρωες;
Όπως ανέφερα και παραπάνω βρισκόμαστε στην Ελλάδα του 2020- πριν την πανδημία – όπου οι χαρακτήρες των κλασικών έργων μεταμορφώνονται στις νεοελληνικές εκδοχές τους. Θεωρώ ότι ένας άνθρωπος χαμηλής νοημοσύνης και χωρίς ενδιαφέρον για τη ζωή που πιστεύει ότι έχει όλες τις αρρώστιες που υπάρχουν, ένας άνθρωπος που μισεί το ψέμα αλλά δεν μπορεί να είναι αντικειμενικός στα προσωπικά του και ένας ιερέας που εκμεταλλεύεται την θρησκοληψία των άλλων, είναι τύποι που συναντάμε και θα συναντάμε πάντα, στην Ελλάδα
Υπάρχει νεανικό θεατρικό κοινό που ελκύεται από τη διαχρονικότητά τους;
Τα έργα του του Μολιέρου παίζονται παντού και συνεχώς επομένως πιστεύω ότι έλκουν τη πλειοψηφία του κοινού ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά της συγγραφής θεατρικού έργου με τα άλλα είδη λογοτεχνίας;
Η Θεατρική γραφή πιστεύω διατηρεί μία υγιή απόσταση από την Ποιητική γραφή και την Πεζογραφία. Πολλές φορές συνδυάζονται βέβαια. Ωστόσο το θεατρικό κείμενο, αν και διαβάζεται, έχει κύριο στόχο να ζωντανέψει στη σκηνή, να πάρει μορφή, εκεί εντοπίζω προσωπικά τη διαφορά.
Η συγγραφή λειτουργεί ως;
Για τον καθένα λειτουργεί διαφορετικά. Για μένα είναι το κλειδί ενός κόσμου, διαφορετικού από αυτόν που ζω, όχι με την ρομαντική αντίληψη, αλλά ένα μέρος που έχω χρόνο να μιλήσω με τον εαυτό μου αλλά και με τους άλλους χωρίς να μου απαντάνε, κάτι που το χρειαζόμαστε όλοι κι ας μην το παραδεχόμαστε.
Ο Παναγιώτης Ζαφείρης εκτός από συγγραφέας είναι;
Όπως όλοι φαντάζομαι όταν δεν είμαι συγγραφέας ή γενικά δεν ασχολούμαι με το θέατρο και την υποκριτική είμαι ένας ενήλικος άντρας με υποχρεώσεις, είμαι υπάλληλος στη δουλειά μου σύζυγος για τη γυναίκα μου, γιος για τους γονείς μου. Και η ζωή τελικά είναι ένα μεγάλο θέατρο που σε κάθε ‘’παράσταση’’ αλλάζουμε ρόλους.
Μια ερώτηση που αποφεύγουν πολλοί. Ποιος είναι ο ταξικός χαρακτήρας της τέχνης σήμερα;
Καταλαβαίνω γιατί την αποφεύγουν, δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Θα έλεγα ότι η τέχνη από μόνη της δε κάνει ταξικούς διαχωρισμούς, οι άνθρωποι χώρισαν τάξεις μέσα στη τέχνη. Είναι όμως από τα πράγματα που πιστεύω ότι είναι για όλους και όποιος θέλει να περάσει ταξικά μηνύματα καλό είναι να το κάνει με το σεβασμό που οφείλει στη τέχνη.
Λειτουργεί ως μοχλός της εξουσίας;
Από τον κρατικό μηχανισμό έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν. Για την ώρα διατηρούμε τυπικά έστω ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Ωστόσο όπως είδαμε σε πρόσφατα γεγονότα πολλοί που έχουν ‘’θέσεις ‘’ μέσα σε αυτήν έκαναν κατάχρηση εξουσίας αλλά η ίδια η τέχνη τις πιο πολλές φορές τους πετάει έξω κάποια στιγμή.
Η δική σας κινητήριος δύναμη;
Αρχικά η προσωπική μου ανάγκη να ασχολούμαι με την παιδική λογοτεχνία και το Θέατρο. Επίσης αν μετά από χρόνια σταθεροποιήσω τη λογοτεχνική μου και θεατρική μου φωνή θα μπορώ απευθύνομαι πιο καθαρά σε όποιον θέλει να με ακούσει.
Και τροχοδρόμηση προς το μέλλον;
Χάσαμε πολύ χρόνο με την πανδημία από το θέατρο και την τέχνη γενικά. Και δε ξέρω πόσο θα χάσουμε ακόμα. Για την ώρα προχώρησα στη δημιουργία της δικής μου θεατρικής ομάδας, T for Techni την οποία αγκάλιασαν αξιόλογοι άνθρωποι απ` την αρχή. Έχουμε τη πρώτη μας παράσταση στις 5 Σεπτέμβρη και αισιοδοξία και δουλειά για το μέλλον.
