Οινιάδες: μια αρχαία πολιτεία στις εκβολές του Αχελώου

Αρχαία Πολιτεία Οινιαδών

Πηγή:skai.gr

Οι Οινιάδες ήταν μια αρχαία πολιτεία χτισμένη κοντά στις εκβολές του Αχελώου (4 χλμ. από το σημερινό χωριό Κατοχή). Αποτελούσε τη δεύτερη ισχυρότερη πόλη της Ακαρνανίας μετά τη Στράτο. Τα ερείπια των τειχών της αρχαίας πολιτείας από τον 15^ο αιώνα έως σήμερα ονομάζονται Τρίκαρδος ή Τρικαρδόκαστρο.

Ονομασία

Η περιοχή είχε μεγάλες εκτάσεις με αμπέλια με το κρασί της Κατοχής να είναι φημισμένο. Αν και το όνομά της υποδηλώνει τόπο ή περιοχή παραγωγής οίνου, ωστόσο μια άλλη εκδοχή θέλει να φέρει το όνομα του βασιλιά της Καλυδώνας, Οινέα, γνωστού από τον μύθο του Καλυδώνιου κάπρου, καθώς και από τη διαμάχη μεταξύ Καλυδώνας και Πλευρώνας. Σύμφωνα με τον Στράβωνα το παλιότερο όνομα της πόλης ήταν Ερυσίχη.

Advertising

Ιστορία

Η πολιτεία των Οινιαδών ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από Κορίνθιους και αργότερα εντάχθηκε στο κοινό των Ακαρνάνων. Μυθικός ιδρυτής της πόλης θεωρείται ο μητροκτόνος Αργείος Αλκμαίων, ο οποίος μετά από χρησμό του μαντείου των Δελφών ήρθε στο συγκεκριμένο μέρος προκειμένου να ξεφύγει από τις Ερινύες. Επίσης πολέμησε τους Ακαρνάνες για λογαριασμό του Αιτωλού βασιλιά Οινέα. Κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου η πόλη κράτησε διαφορετική στάση από τους υπόλοιπους Ακαρνάνες και συμμάχησε με τους Πελοποννήσιους. Τελικά τον όγδοο χρόνο του πολέμου, πιεζόμενη από τους υπόλοιπους Ακαρνάνες και τους Αθηναίους εντάχθηκε στην Αθηναϊκή συμμαχία.

Από το τέλος του 4ου έως το τέλος του 3ου αιώνα π.Χ. καταλήφθηκε αρκετές φορές, από τους Μακεδόνες και μία από τους Ρωμαίους. Μετά την ίδρυση της Νικόπολης οι κάτοικοί της, όπως και οι κάτοικοι άλλων περιοχών της Ακαρνανίας και της Ηπείρου, αναγκάζονται να μετοικήσουν στη νεοϊδρυθείσα πόλη.

Advertising

Οι αρχαίες Οινιάδες βρίσκονταν σε μεγάλη ακμή μέχρι τα Ελληνιστικά χρόνια καθώς η πόλη ήταν χτισμένη σε στρατηγική θέση. Συγκεκριμένα στη βόρεια όχθη του Αχελώου. Από το σημείο αυτό η πόλη μπορούσε να ελέγχει την είσοδο προς τον Πατραϊκό κόλπο καθώς και τη θαλάσσια σύνδεση μεταξύ Ακαρνανίας και των νησιών Ιθάκης, Κεφαλλονιάς και Λευκάδας. Το γεγονός ότι η πόλη ήταν χτισμένη στις εκβολές του ποταμού της έδινε το πλεονέκτημα για τη δημιουργία λιμανιού και την ανάπτυξη εμπορίου. Το ναυπηγείο των Οινιαδών (που σώζεται μέχρι σήμερα) είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα ναυπηγεία παγκοσμίως.

Διαβάστε επίσης Έθιμα και παραδόσεις: Ρίζες στην αρχαιότητα

Ο Αλκμαίων και οι Ερινύες Αρχαία Πολιτεία Οινιαδών

Πηγή: commons.wikimedia.org

Μυθολογία

Σύμφωνα με έναν μύθο του 15^ου αιώνα στο κάστρο του λόφου κατοικούσε ένας βασιλιάς που τον έλεγαν Τρίκαρδο. Αυτός ο βασιλιάς είχε ένα γιό, πού είχε το όνομα Ανήλιαγος, επειδή δεν έπρεπε ποτέ να τον δει ο Ήλιος. Όταν ο Ανήλιαγος έγινε βασιλιάς, γνώρισε και αγάπησε την Κυρά-Ρήνη, η οποία κατοικούσε στον πύργο της στην Πλευρώνα (αρχαία πολιτεία τής Αιτωλίας) και κάθε νύκτα την επισκεπτόταν, αλλά έφευγε πάντα πριν ξημερώσει. Η Κυρά-Ρήνη, επειδή ο βασιλιάς Ανήλιαγος δεν της έλεγε γιατί φεύγει πάντα τόσο πρωί, ζήλεψε μην τυχόν υπάρχει κάποια άλλη γυναίκα στη ζωή του, και μια βραδιά αποφάσισε να τον εξαπατήσει. Έτσι έσφαξε όλα τα κοκόρια του πύργου με αποτέλεσμα ο Ανήλιαγος να μην αντιληφθεί το ξημέρωμα και το επικίνδυνο για την υγεία του φως του ήλιου με αποτέλεσμα τον θάνατο του.

Advertising

Επίσης, στους λόφους του Τρικάρδου υπάρχουν κάτι τεράστια πηγάδια που σύμφωνα με κάποιους επικοινωνούν υπογείως με τη θάλασσα, οι περίφημες λάμιες. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Δίας ερωτεύτηκε μια όμορφη κοπέλα, τη Λάμια, κάτι που προκάλεσε τη ζήλια της Ήρας, η οποία την καταδίκασε να γεννά παιδιά της νεκρά. Αυτό κατέστησε τη μορφή της Λάμιας τρομακτική και τη συμπεριφορά της εκδικητική απέναντι στις άλλες γυναίκες, για αυτό και χρησιμοποιούσαν το όνομα της προς εκφοβισμό των άτακτων παιδιών. Κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη η Λάμια ήταν βασίλισσα στη Λιβύη. Επειδή τα παιδιά που γεννούσε πέθαιναν, διέταξε να αρπάζονται τα βρέφη από τις αγκαλιές των μητέρων τους και να φονεύονται αμέσως.

Πηγή:commons.wikimedia.org

Η αρχαία πολιτεία των Οινιαδών

Η αρχαία πολιτεία των Οινιαδών είναι χτισμένη στις εκβολές του Αχελώου. Συγκεκριμένα είναι οχυρωμένη με τείχη πάνω στο λόφο Τρίκαρδο ενώ το τοπίο είναι γεμάτο βελανιδιές. Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η Ακρόπολη με ξεχωριστό περίβολο ενώ μια χωριστή οχύρωση περικλείει το λιμάνι της και τα νεώριά της, η λεγάμενη «οχύρωση ή ακρόπολη του λιμανιού». Τα τείχη, είναι κτισμένα σε όλο το μήκος τους σε πολυγωνικό σύστημα. Σήμερα είναι ορατά τα δημόσια κτίρια της Αγοράς (βουλευτήριο, στοά, «οικοδόμημα με οίκους», ναός, Ηρώο), το λουτρό του τέλους της ελληνιστικής περιόδου, καθώς επίσης το θέατρο. Εκτός των τειχών έχουν ερευνηθεί τάφοι από το ανατολικό νεκροταφείο της πόλης. Οι νεώσοικοι ή τα νεώρια αποτελούν ένα εξαιρετικό μνημείο του χώρου και ένα από τα πιο σπουδαία της αρχαιότητας λόγω της πολύ καλής διατήρησής τους. Οι νεώσοικοι βρίσκονται στο νοτιοδυτικό άκρο της οχύρωσης του λιμανιού, στην οποία δεσπόζουν ο κοκκινόπυργος και η λοξή τοξωτή πύλη, η αποκαλούμενη αυλόπορτα.

Διαβάστε επίσης Ο Πλάτων στον Τόλκιν: το δαχτυλίδι και η ιστορία του

Κοκκινόπυργος Αρχαία Πολιτεία Οινιαδών

Advertising

Πηγή: Wikimapia.org

Το αρχαίο θέατρο Οινιαδών

Κυρίαρχη θέση στην αρχαία πολιτεία κατέχει το αρχαίο θέατρο. Πρόκειται για ένα πολύ καλό θέατρο, λαξεμένο στον ασβεστολιθικό βράχο της πλαγιάς. H κατασκευή του χρονολογείται σε τρεις περιόδους. Πιθανότατα κατασκευάστηκε το 4ο π.χ. αιώνα, όταν οι Αθηναίοι κατέλαβαν την πόλη. Τον 3ο αιώνα γίνονται επεμβάσεις μετασκευής, πιθανά από το Μακεδόνα Φίλιππο τον Ε’. Αργότερα, το 167 π.χ. οι Ρωμαίοι καταλαμβάνουν την πόλη και επιδίδονται σε μικρής κλίμακας μετασκευές, οι οποίες δεν είναι ορατές σήμερα.

Στην πρώτη ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε το 1900 από τον Αμερικανό αρχαιολόγο B. Powell αποκαλύφθηκε η σκηνή, η ορχήστρα και περίπου το ήμισυ του κοίλου ενώ την επόμενη χρονιά αποκαλύφθηκαν ενεπίγραφες λιθόπλινθοι με τις απελευθερωτικές επιγραφές στο νοτιοδυτικό τμήμα του κοίλου. Χαρακτηριστικό του θεάτρου είναι η καλή ακουστική ενώ η χωρητικότητά του είναι αρκετά μεγάλη, καθώς έφτανε τους 4.600 θεατές (όχι τόσο μεγάλη όσο το αρχαίο θέατρο Δωδώνης).

Οι ανασκαφές ξεκίνησαν ξανά το 1987, όταν ξεκίνησε η πλήρης αποκάλυψή του. Η έρευνα συνεχίστηκε το 1991 και ολοκληρώθηκε τελικά το 1993. Από το 2002 έως το 2006 το θέατρο συντηρήθηκε και κάποια από τα μέλη του ξαναμπήκαν στην αρχική τους θέση. Πλέον κάθε καλοκαίρι φιλοξενεί συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του φεστιβάλ Οινιαδών.

Advertising

Αρχαίο θέατρο Αρχαία Πολιτεία Οινιαδών

Πηγή: ariafreepress.gr

Το νεώριο

Το νεώριο αποτελεί το πιο καλοδιατηρημένο μνημείο του χώρου. Τα νεώρια ή νεώσοικοι είχαν ως σκοπό την ανάσυρση των πλοίων στο εσωτερικό τους, την επισκευή και παραμονή τους για ορισμένο διάστημα του χειμώνα. Οι νεώσοικοι βρίσκονται στο νοτιοδυτικό άκρο της οχύρωσης του λιμανιού, στην οποία δεσπόζουν ο κοκκινόπυργος, σωζόμενου ύψους 10,90 μ., και η λοξή τοξωτή πύλη, η λεγόμενη αυλόπορτα, καθώς και τα ερείπια ενός δεύτερου επίσης μεγάλου σε μέγεθος και λοξού στην κάτοψη πύργου που την προστατεύει. Το Νεώριο αυτό (ναυπηγείο), έχει αναγνωριστεί ως το παλαιότερο στον κόσμο. Οι λαξευτές του επιφάνειες χρονολογούνται από τα προϊστορικά χρόνια, μέχρι την εποχή της Κλεοπάτρας.

Διαβάστε επίσης Ταξίδι στο γνωστό - άγνωστο κόσμο των Illuminati

Πιθανότατα έπαψε να χρησιμοποιείται όταν οι κάτοικοι της περιοχής διατάχθηκαν να την εγκαταλείψουν και μαζί με άλλους αναγκάστηκαν να επανδρώσουν τη Νικόπολη Πρέβεζας, που ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο, προς τιμή της νίκης του κατά τη ναυμαχία του Ακτίου.

Advertising

Με τα χρόνια ο ποταμός Αχελώος με τα υλικά που έφερνε από τα βουνά που διέρχεται, άλλαξε τη διαμόρφωση του εδάφους. Η τότε υδάτινη περιοχή μετατράπηκε σε στεριά. Σήμερα οι λόφοι της πεδιάδας γύρω από τις Οινιάδες έχουν ενσωματωθεί με την ξηρά ενώ παλιά αποτελούσαν σύμπλεγμα νησιών.

Νεώριο Αρχαία Πολιτεία Οινιαδών

Πηγή:commons.wikimedia.org

Σύγχρονη εποχή

Το καλοκαίρι του 1986 ο αρχαιολογικός χώρος απέκτησε ζωή με το έργο “Αχαρνής” του Αριστοφάνους. Έκτοτε και κάθε καλοκαίρι διοργανώνεται φεστιβάλ στον χώρο του θεάτρου, όπου παρουσιάζονται σπουδαίες παραστάσεις διαφόρων θιάσων από όλη την Ελλάδα, αλλά και πραγματοποιούνται διεθνή συνέδρια-συμπόσια και εκπαιδευτικές επισκέψεις διαφόρων πανεπιστημίων.

Advertising