Λίγο πολύ είναι γνωστό το όνομα της χώρας του Ιράν. Είναι το κράτος το οποίο συχνά «τσουβαλιάζεται» στο μυαλό του μέσου Έλληνα και Ευρωπαίου πολίτη παρέα με όλους τους γείτονες του στο μεσανατολικό τόξο. Συνήθως έρχεται στην επικαιρότητα των δυτικών ειδησεογραφιών για δυσάρεστους λόγους και γενικά αποπέμπει μια αρνητική εικόνα η οποία συμπαρασύρει το οτιδήποτε θετικό και ενδιαφέρον υπάρχει και συμβαίνει εκεί. Ήρθε, λοιπόν, η ώρα για το Ιράν να ξανασυστηθεί στο παγκόσμιο κοινό και δη στην κοινότητα των απανταχού ταξιδιωτών και αυτό ακριβώς θα επιχειρήσουμε να πετύχουμε στο παρόν άρθρο.
Απόγονος της Περσικής Αυτοκρατορίας
Η σημερινή περιοχή του Ιράν, αποτέλεσε την κυρίως έδρα μίας εκ των μεγαλύτερων αυτοκρατοριών του, τότε, γνωστού κόσμου, την Περσική αυτοκρατορία. Η μυθική αυτή αυτοκρατορία υπό τη δυναστεία των Αχαιμενιδών δέσποζε σε όλη σχεδόν τη διάρκεια της τελευταίας χιλιετίας πριν τη γέννηση του Χριστού και έφτασε στην ακμή της γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ., όταν και η αχανής της έκταση οριοθετούταν από τη Μικρά Ασία έως και τον Ινδό ποταμό. Η ήττα, ωστόσο, από τις ελληνικές δυνάμεις την περίοδο 499-449 π.Χ. αποτέλεσε ισχυρότατο πλήγμα για αυτήν, ενώ η κατάρρευση της ήλθε με την προέλαση του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η αυτοκρατορία κατάφερε να επανασυσταθεί μετά τους λάθος χειρισμούς των διαδόχων του μυθικού Έλληνα στρατηλάτη, κι έτσι η περσική δυναστεία των Πάρθων ανακατέλαβε τα χαμένα εδάφη κατά την Ελληνιστική Περίοδο. Τον 4ο αιώνα μετά Χριστόν, τα ηνία της αυτοκρατορίας μεταβιβάστηκαν στη δυναστεία των Σασσανιδών για να έρθει, τρεις αιώνες μετά, η οριστική κατάλυση της από τους μουσουλμάνους Άραβες.
Η περσική αυτοκρατορία θεωρείται ευρέως γνωστή, ωστόσο λίγοι γνωρίζουν ότι το Ιράν απέκτησε το όνομα του μόλις το 1935, αντικαθιστώντας τη μέχρι πρότινος και «αιώνια» ονομασία της περιοχής ως Περσία. Πρόκειται για ένα κράτος που εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής με πληθυσμό που «αγγίζει» τους 84.000.000 και έκταση κοντά στα 1.650.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο πληθυσμός αποτελείται σε συντριπτικό βαθμό από Πέρσες (61%) ενώ οι μειονότητες συντίθενται από Αζέρους, Κούρδους και τη φυλή των Λουρ. Ως θρησκεία κυριαρχεί το Σιιτικό Ισλάμ και, όπως οι περισσότερες μουσουλμανικές χώρες, διαθέτουν ένα θεοκρατικό σύστημα. Κάτι που σημαίνει ότι τα σημάδια της θρησκείας αποτυπώνονται παντού στην καθημερινή ζωή της χώρας, από τον τρόπο διακυβέρνησης και νομοθεσίας έως και τα πιο απλά πράγματα στη ρουτίνα και τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς των Ιρανών.
Από την εισχώρηση του Ισλάμ στο σήμερα
Η μεγάλη αυτή εξάρτηση από τη θρησκεία του Ισλάμ έχει τις ρίζες της από τον 7ο αιώνα μ.Χ., όταν και η νέα, τότε, θρησκεία του Μωάμεθ δέσποζε στην περιοχή και με τη συνδρομή της εξάπλωσης των Αράβων μεταδιδόταν με απίστευτα ραγδαίους ρυθμούς. Οι αλλαγές που υπέστη η Περσία υπό την κυριαρχία των Αράβων ήταν τεραστίων διαστάσεων τόσο σε οικονομικό και θρησκευτικό όσο και σε κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Αυτές ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό για τη διαμόρφωση της ταυτότητας του κράτους που βλέπουμε σήμερα, παρά το γεγονός ότι απέκτησε την ανεξαρτησία της ήδη από τον 15ο αιώνα, με εξαίρεση λίγα έτη προς τις αρχές του 1500 όταν και κατελήφθη προσωρινώς από Οθωμανικά στρατεύματα.
Έκτοτε, αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί ένα διαχρονικό «μήλον της έριδος» επιρροών μεταξύ των μεγαλύτερων δυτικών Δυνάμεων κάθε εποχής. Σημείο καμπής και σημαντικής όξυνσης των διαμαχών για τον έλεγχο της Περσίας και μετέπειτα του Ιράν, θεωρείται η ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου το 1908. Από εκείνο το σημείο και έπειτα, η περιοχή επλήγη από αιματοβαμμένες μάχες και στρατηγικά παιχνίδια εκμετάλλευσης εκ μέρους των δυνατότερων κρατών της υφηλίου, ένα «βάρος» που ακόμα και το σημερινό Ιράν δεν μπορεί να απωλέσει.
Ένας περιορισμένος αλλά φιλόξενος λαός
Σε αντίθεση με τα περισσότερα στερεότυπα που επικρατούν στη Δύση, οι Ιρανοί θεωρούνται ένας πολύ φιλόξενος και «ζεστός» λαός. Ωστόσο, η καθημερινότητα του μέσου Ιρανού διαφέρει ριζικά σε σχέση με αυτή ενός Ευρωπαίου. Οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν το σώμα και το πρόσωπό τους με το γνωστό «χιτζάμπ», ενώ η θέση τους θεωρείται αρκετά υποβαθμισμένη σε σχέση με αυτή του άνδρα όσον αφορά τους τομείς της κοινωνίας που επιτρέπεται να δραστηριοποιηθούν. Εντύπωση στον απλό επισκέπτη ίσως προκαλέσουν και οι ενδυματολογικοί περιορισμοί που ισχύουν και στους άνδρες, καθώς απαγορεύεται να φέρουν κοντά παντελόνια ή μπλούζες σε κοινή θέα αλλά και η απαγόρευση κατανάλωσης αλκοόλ. Είναι δε πιθανό να συναντήσει στη βόλτα του κάποια περιπολία της λεγόμενης θρησκευτικής αστυνομίας, η οποία επιβλέπει την τήρηση των θρησκευτικών νόμων από τους γηγενείς Ιρανούς.
Ωστόσο, και παρόλη τη διαχρονική προσπάθεια των Ιρανών διοικούντων να περιοριστεί η δυτική επιρροή στη χώρα, οι Ιρανοί αγαπούν τις ευρωπαϊκές συνήθειες και φέρονται ιδιαίτερα φιλικά προς τους τουρίστες. Πρόκειται για έναν λαό με ευγενικές προθέσεις και αρκετά εξυπηρετικό χαρακτήρα, μολονότι υστερούν σημαντικά στην εκφορά της αγγλικής γλώσσας. Είναι υπερήφανοι για την ιστορία τους ως απόγονοι των Περσών και αρέσκονται να το δείχνουν με κάθε δυνατό τρόπο στους ενδιαφερόμενους εκδρομείς. Επικίνδυνες περιοχές διαμονής σε όλη την έκταση του Ιράν είναι ελάχιστες και αφορούν κυρίως στα σύνορα με το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Οι δε πόλεις, με «αιχμή του δόρατος» την πρωτεύουσα Τεχεράνη είναι ιδιαίτερα «ζωντανές» και προσφέρουν πλήθος δραστηριοτήτων και κάθε μορφής διασκέδασης με ένα μεγάλο αριθμό μαγαζιών λιανικής και εστίασης.
Πολιτιστική κληρονομιά
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η κουλτούρα τόσο της αρχαίας Περσίας όσο και των αραβικών χρόνων, την οποία το κράτος διατηρεί και επιδεικνύει με εξαίρετη αγάπη και περηφάνεια. Συγκεκριμένα, το Ιράν διαθέτει ένα μεγάλο και ποικίλο πλήθος αρχαιολογικών και θρησκευτικών μνημείων, που χρονολογικά ευρύνονται έως και την 3η χιλιετία π.Χ. Είναι εύκολα προσβάσιμα για επίσκεψη και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι 20 αξιοθέατα έχουν αναγνωριστεί από την UNESCO ως μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς.
Μεταξύ άλλων, ξεχωρίζει η πλατεία Νάγκσε Τζαχάν στην πόλη Ισφαχάν, όπου βρίσκεται ένα εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό επίτευγμα αποτελούμενο από τη βασιλική οικεία που χρησιμοποιούσε ο ηγέτης της χώρας τον 16ο αιώνα μ.Χ. περιβαλλόμενο από δύο τζαμιά. Εξέχουσα θέση στο μπλοκάκι των επίδοξων επισκεπτών θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι αρχαίες πόλεις της χώρας, οι οποίες έχουν διατηρήσει στο σύνολο τους πολλά αρχαία ευρήματα της πάλαι ποτέ ισχυρής αυτοκρατορίας, με πιο δημοφιλή εξ αυτών την αρχαία Περσέπολη στην πόλη Σιράζ, η οποία χρονολογείται από το 515 π.Χ.
Μία ξεχωριστή έρημος
Όσον αφορά τα φυσικά αξιοθέατα, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην έρημο Λουτ. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση 480 τετραγωνικά χιλιόμετρα και συγκαταλέγεται στις 25 μεγαλύτερες ερήμους του κόσμου. Είναι χωρισμένη σε τρία διαφορετικά μέρη: το ένα διακρίνεται για τις αυλακώσεις και τις κορυφές που διαθέτει, το άλλο αποτελείται αποκλειστικά από άμμο ενώ το τελευταίο είναι το ορεινό κομμάτι. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μετρήσεις, θεωρείται το πιο ζεστό μέρος του πλανήτη μας με θερμοκρασίες που μπορούν «αγγίξουν» μέχρι και τους 70 βαθμούς Κελσίου.
Μία επίσκεψη στο Ιράν, δεν αποτελεί απλά μια απλή εξόρμηση σε μια χώρα του εξωτερικού, αλλά μια σπάνια ευκαιρία για γνωριμία με έναν τόπο με πού διαφορετικά στοιχεία και «θεμέλια» στην κουλτούρα του. Η άλλοτε Περσία πέρα από την αξιοζήλευτη ιστορία χιλιάδων χρόνων που «κουβαλάει», προσφέρεται για αξέχαστες εξωτικές εξορμήσεις και απρόσμενες ανακαλύψεις ακόμα και στα πιο απλές συνήθειες των ντόπιων. Είναι μια φιλοδυτική χώρα χωμένη σε ισλαμικά «καλούπια», που όμως σέβεται τον επισκέπτη και του προσφέρει μια ασφαλή και ευχάριστη διαμονή.
Πηγές άρθρου:
- Θες να ταξιδέψεις στο #Ιράν; Ανακτήθηκε από www.iranculture.gr (Τελευταία πρόσβαση: 28/3/21)
- Προορισμός Ιράν. Ανακτήθηκε από www.versustravel.eu (Τελευταία πρόσβαση: 28/3/21)
- Βιρβιδάκη Ι. (2015). Μια μέρα στο Ιράν. Ανακτήθηκε από www.kathimerini.gr (Τελευταία πρόσβαση: 27/3/21)
