Το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης είναι ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα σωζόμενα αρχαία ελληνικά θέατρα. Έχει χωρητικότητα περίπου 18.000 ατόμων. Χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. επί εποχής Πύρρου, του βασιλιά της Ηπείρου. Συνδέεται με την τέλεση των Ναΐων, γιορτή προς τιμήν του Ναΐου Διός. Αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα του ιερού της Δωδώνης και ήταν το πιο εμφανές μνημείο για τον επισκέπτη.
Το κοίλο του αρχαίου θεάτρου Δωδώνης διαμορφώθηκε πάνω σε μια φυσική κοιλότητα στους πρόποδες του όρους Τόμαρος. Οι τοίχοι του είναι ενισχυμένοι με έξι πύργους. Αυτοί έδιναν στο θέατρο μνημειακό κι επιβλητικό χαρακτήρα. Οι δύο πύργοι πιο κοντά στην ορχήστρα πύργοι ήταν μεγαλύτεροι από τους άλλους. Χρησίμευαν και ως κλίμακες για τη μετάβαση των θεατών στο πάνω διάζωμα.
Το κοίλο χωριζόταν με τέσσερις οριζόντιους διαδρόμους σε τρία τμήματα και με δέκα κλίμακες σε εννέα κερκίδες. Η κατώτερη σειρά ήταν η «προεδρία». Είχε λίθινα καθίσματα και προοριζόταν για τα επίσημα πρόσωπα. Η ορχήστρα δεν σχημάτιζε ολόκληρο κύκλο κι είχε διάμετρο 18,7 μ. Στο κέντρο της, ένας βράχος ήταν η βάση του βωμού του Διονύσου. Η σκηνή του αρχαίου θεάτρου Δωδώνης ήταν ένα διώροφο, ορθογώνιο κτίριο, με διαστάσεις 31,2 x 9,1 μ. Στη βόρεια και τη νότια πλευρά της σκηνής υπήρχαν δωρικές στοές. Στο ανατολικό και δυτικό άκρο υπήρχαν οι πάροδοι, για την είσοδο των ηθοποιών και των θεατών στην ορχήστρα.
Το αρχαίο θέατρο Δωδώνης καταστράφηκε και επισκευάστηκε ξανά δυο φορές. Την πρώτη φορά από τους Αιτωλούς, με τον βασιλιά Δωρίμαχο το 219 π.Χ. Με την καινούρια αυτή μορφή διατηρήθηκε ως το 167 π.Χ., όταν πλέον η Μακεδονία και η Ήπειρος κατελήφθησαν από τους Ρωμαίους. Τότε, το ιερό καταστράφηκε ξανά. Ανοικοδομήθηκε με την ανασύσταση του Κοινού των Ηπειρωτών το 148 π.Χ.
Στα χρόνια του Αυγούστου, τον 1ο αι. π.Χ., το αρχαίο θέατρο Δωδώνης μετατράπηκε σε αρένα. Αφαιρέθηκαν οι πρώτες σειρές καθισμάτων και χτίστηκε ένας τοίχος ύψους 2,8 μ. Προστάτευε τους θεατές από τα άγρια ζώα. Το θέατρο διατηρήθηκε με αυτή τη μορφή ως τα τέλη του 4ου αι. μ.Χ. Έκτοτε σταμάτησε να λειτουργεί.
Πρώτος έκανε ανασκαφές ο αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Καραπάνος, το 1875-1878. Αργότερα, ερεύνησαν το αρχαίο θέατρο Δωδώνης ο καθηγητής αρχαιολογίας Δημήτριος Ευαγγελίδης με τον Σωτήρη Δάκαρη, που συνέχισαν την ανασκαφική τους δραστηριότητα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παράλληλα βοήθησαν και στην αναστήλωση του θεάτρου.
Για το φετινό καλοκαίρι, στο αρχαίο θέατρο Δωδώνης έχουν προγραμματισθεί να παρουσιαστούν διάφορες θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τις εξής οι οποίες πρόκειται να ανέβουν το προσεχές διάστημα: «Μια χώρα δύο αιώνες μετά» του Ανδρέα Φλουράκη, οι «Ιππείς» του Αριστοφάνη από το Εθνικό Θέατρο και η «Ελένη» του Ευριπίδη από το ΚΘΒΕ.