Το πασίγνωστο έργο «Η πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ ανέβηκε από την θεατρική ομάδα GAFF σε σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη για λίγες παραστάσεις στο Θέατρο 104. Το MAXMAG.GR βρέθηκε στην παράσταση και σας μεταφέρει τις εντυπώσεις.
Όλα τα γεγονότα ξεκίνησαν εντελώς τυχαία σε μια υποθετική πόλη μιας γαλλικής αποικίας.
«Στο Οράν, το πρωί της 16ης Απριλίου, ο γιατρός Μπερνάρ Ριέ βγαίνοντας από το ιατρείο του, θα σκοντάψει πάνω σε έναν ψόφιο ποντικό που κειτόταν στο πλατύσκαλο.»
Με αυτή την ανατριχιαστικά λεπτομερειακή εισαγωγή, ο Αλμπέρ Καμύ μας εισάγει στην απαρχή μιας από τις φονικότερες πανδημίες που εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα και έπληξε τον κόσμο. Όλα ξεκίνησαν πράγματι από μερικούς αρουραίους που προσβλήθηκαν από τον ιό της πανώλης και από τους υπονόμους βγήκαν στην δική μας στεριά, τα πεζοδρόμια, νεκροί. Πολύ σύντομα ο ιός θα μεταφερόταν από τους αρουραίους στους ανθρώπους με ταχύτατο ρυθμό, σκορπώντας τον τρόμο και τον θάνατο. Ο Αλμπέρ Καμύ, μπορεί να χρησιμοποιεί στο αριστουργηματικό του διήγημα, το Οράν, ως μια υποθετική πόλη, προσδίδοντας κάτι το «φανταστικό» για να διηγηθεί μια απόλυτη αλήθεια, την στάση του ανθρώπου απέναντι στον θάνατο.
Αίφνης, έρχεται η πρώτη άρνηση απέναντι στην οδυνηρή αλήθεια και οι άνθρωποι μεταδίδουν φήμες για ψεύδη και παρανοήσεις. Βαθμιαία όμως τα λίγα συμπτώματα θα γίνουν αρκετά και στην πορεία πάρα πολλά για να μπορούν να παρακαμφτούν.
Στην «Πανούκλα» την φυσικότητα με την οποία μεταχειρίζεται ο Καμύ το χρονικό της πανώλης/πανούκλας και κυρίως το ψυχικό κόστος επάνω στους ανθρώπους, προσάρμοσε η σκηνοθέτης Σοφία Καραγιάννη σε ένα απείρως απλό σκηνικό, με τρεις ηθοποιούς να ενσαρκώνουν τρεις διαφορετικές έννοιες (ιατρός, πόλη, πανούκλα) αλλά και με την ψυχική ενέργεια τόσο ιδιαίτερη ώστε να γεμίσουν την θεατρική σκηνή με ένταση διονυσιακής διάστασης.
Στην σκηνή που φαίνεται να ήταν κάτι μεταξύ του ιατρείου του γιατρού Μπερνάρ Ριέ, το πλατύσκαλο μιας οικίας/ένα σημείο μιας γειτονίας, αλλά και την ίδια την πανούκλα, τον ηθοποιό που ενσάρκωνε την ιδέα/αύρα μέσα από το σωματικό θέατρο, είδαμε με σιγουριά παραπάνω από τρεις φιγούρες στους ερμηνευτές (Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός) και φυσικά την παραπάνω από σημαντική συμβολή της μουσικού της ομάδας (Ευσταθία Λαγιόκαπα), με το ακορντεόν και το χτύπο στο έδαφος να δίνει τον παλμό της ζωής.
Μέσα στο γλυκόπικρο μοτίβο της παράστασης, δεν θα μπορούσε να λείψει και το τραγούδι. Η μουσική άλλωστε περιγράφεται πολλάκις ως η ίδια η ζωή. «You are my sunshine, you are my everything» μονολογούσε ο ηθοποιός, με σκοπό να μας «μεθύσει» στον ρυθμό της ζωής.
Στα σκηνικά επίσης έγινε ιδιαίτερη μνεία και στα ίδια τα καιρικά φαινόμενα του Οράν. Μια θέρμη, υπενθύμιση στην ρουτίνα της ζωής, αλλά και η ίδια η βροχή, κατά τις εναλλαγές της καιρικής διάθεσης. Όπως και η ίδια η ζωή άλλωστε.
Μια ζωή που όπου περιέγραψε ο Καμύ μετά το ξέσπασμα στην «Πανούκλα» γέμισε με όλα τα κοινωνικά χρώματα: αυτά της ανησυχίας, της ματαιότητας, της αθεράπευτης ελπίδας, της επιμονής στην επιστήμη, της σωματικής αδυναμίας, της ψυχικής αντοχής απέναντι στο άγνωστο, αλλά και το βαθύτερο υπαρξιακό δίπολο, την ίδια την ζωή και τον θάνατο να προχωρούν χέρι-χέρι σε μια πόλη που αρχικά στο βιβλίο, διακατεχόταν από μια ασπρόμαυρη συνθήκη, μια ρουτίνα για όλους.
Εν κατακλείδι, το γοητευτικό της «Πανούκλας» είναι ο αέναος κύκλος της ζωής, που φέρνει μέσα την ασθένεια και την γέννηση, που μας φέρνει συνθήκες, συμβουλές και προσταγές με διαφορετικές λέξεις, από το τότε στο σήμερα. Που μας δίνει τα ίδια ρευστά συναισθήματα φθαρτότητας αλλά και μια εκτίμηση για το άχρονο και τις ηθικές αξίες. Και είναι απόλυτα κατανοητό, πως η ίδια η σκηνοθέτις Σοφία Καραγιάννη, ένιωσε την ανάγκη μέσα στην δική μας «πανούκλα» και το δικό μας «Οράν» να επιχειρήσει τις σκέψεις του Καμύ… για την δική του ιδέα για την «λιακάδα που είναι τα πάντα»!
Οι φωτογραφίες του κειμένου είναι παρμένες από το δελτίου τύπου της παράστασης.
