Άραγε, πόσοι άνθρωποι είναι ικανοί να σηκώσουν το βάρος της ωμής πραγματικότητας, δίχως να νιώσουν αποστροφή ή πόνο; Άραγε, θα το αντικρίσουν κατάματα ή θα το αφήσουν να πέσει κάτω; Αυτά ακριβώς είναι τα ερωτήματα που δημιουργεί το In-yer-face Theatre ή αλλιώς, το Θέατρο της Σκληρότητας.
Το In-yer-face Theatre είναι ένα θεατρικό φαινόμενο που αναπτύσσεται, με ραγδαίους ρυθμούς, στην κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της δεκαετίας του ’90 στην Βρετανία. Αναμφίβολα, δεν πρόκειται για ένα κίνημα, αλλά για μια νέα θεατρική πρακτική, μία ακόμα ρηξικέλευθη ιδέα. Οι εκρηκτικοί δραματουργοί που συγκαταλέγονται στο θέατρο της σκληρότητας, πραγματεύονται ξεκάθαρα την ευρύτερη πολιτική της βίας, μακριά από ηθικολογίες, προβάλλοντας έτσι την γυμνή αλήθεια. Συγγραφείς, όπως η Σάρα Κέην, ο Πάτρικ Μάρμπερ, ο Μάρτιν Κριμπ, ο Μαρκ Ρέιβενχιλ, ο Τζο Πένχολ, ο Μάρτιν Μακντόνα, είχαν ως κυρίαρχο στόχο την απότομη αφύπνιση των θεατών, μέσω της βίαιης παραστατικότητας και της σκληρής εικόνας. Η ωμή σκηνική βία των έργων είχε ως πάτημα τον στυγνό ρεαλισμό της ανθρωπότητας, γι’ αυτό κι αποπειράθηκε εκουσίως να ταρακουνήσει κατά αυτό τον τρόπο τους θεατές. Πρόκειται για ένα θέατρο των αισθήσεων, το οποίο αγγίζει πηγαία τις ευαίσθητες χορδές του κοινού, προκαλώντας τον απόλυτο πανικό.
Το είδος αυτού του θεάτρου, απέχει χιλιόμετρα από τις σύνηθες συμβάσεις, χρησιμοποιώντας επιτηδευμένα τακτικές που σοκάρουν. Το θέαμα επί σκηνής είναι πιο τολμηρό, πιο ακραίο και πιο πειραματικό από τα «κλασικά» έργα που έχει συνηθίσει ο κόσμος (αληθοφανή βιασμοί, βωμολοχίες, βιαιοπραγίες, αιμομιξίες, αυτοκτονίες κ.λπ.). Αναπόφευκτα, διεγείρουν τα πρωτόγονα αισθήματα, καταλύοντας τα ταμπού και τους ηθικούς κώδικες, αγγίζοντας απαγορευμένα θέματα. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, όλα αυτά προκαλούν δυσφορία, πόνο, θλίψη και υπενθυμίζουν κάθε φορά στον θεατή το ποιος είναι στ’ αλήθεια. Αυτό που πετυχαίνει το in-yer-face theatre στο τέλος είναι μια συνομιλία με τον εσωτερικό κόσμο του θεατή, ένα μακροβούτι σκέψεων, αφού έχουμε να κάνουμε με ένα βιωματικό είδος θεάτρου.
Η φράση «in-yer-face» (δηλαδή «μες στα μούτρα σου») ορίζεται στο Νέο Λεξικό Αγγλικών της Οξφόρδης (1998) ως κάτι «σκανδαλωδώς επιθετικό ή προκλητικό, που είναι αδύνατον να αγνοηθεί ή να αποφευχθεί». Πιο συγκεκριμένα, η φράση προέρχεται από την αμερικανική αθλητική δημοσιογραφία των μέσων της δεκαετίας του 1970. Οι συγγραφείς του in-yer-face theatre κατακρίνουν την σύγχρονη κοινωνία και την ανθρώπινη ανοησία, «σερβίροντας» άμεσα μες στα μούτρα του θεατή οτιδήποτε αποτρόπαιο διαδραματίζεται επί σκηνής.
